De zon is de belangrijkste energiebron voor aarde. De straling die de aarde ontvangt wordt
door de atmosfeer en het aardoppervlak verwerkt en uiteindelijk weer terug naar het heelal
gestraald. Door stofdeeltjes, wolken en het aardoppervlak worden die teruggekaatst. Er
worden eenheden geabsorbeerd en de rest bereikt het oppervlak.
Kortgolvige straling: dit is de inkomende straling. Wordt de energie compact vervoerd. Denk
aan oven, korte tjd snel verwarm
Langgolvige straling: de uitkomende straling. Minder compact vervoerd. Denk aan
radiogolven.
De overgebleven energie: latente energie en voelbare warmte:
Latente energie: verdampt water.
Voelbare warmte: direct voelbaar als warmte geen straling meer.
Stralingsbalans: alle stralingen in balans met elkaar.
Deze straling is cruciaal voor het klimaat op aarde. Zonder het broeikasefect zou het veel te
koud op aarde zijn. De broeikasgassen die wij uitstoten: waterdamp, methaan,
koolstofdioxide en de verbranding van fossiele brandstofen zorgen voor een versterkt
broeikasefect.
Het is niet overal even warm dit komt door: de inval van de zon, bij de tropen valt die er
recht op en hoef er dus maar een klein oppervlak verwarmt te worden. Bij ons is het kouder
omdat de licht inval bij ons schuin is dus een groter oppervlak. Ook kouder in de bergen: hoe
hoger, hoe dunner de lucht: je krijgt benauwd en verbrand snel doordat de lucht je minder
beschermt tegen de invallende zonnestralen. Een ijlere lucht heef een minder sterk
broeikasefect waardoor het kouder is.
, 2.2 wereldwijde luchtstromen
In de tropen staat de zon hoog waardoor het erg warm is, de lucht die hier opstjgt zet uit,
waardoor er per volume-eenheid minder deeltjes zijn. De lucht is dus minder zwaar en drukt
minder hard op het aardoppervlak. Dit noemen we een lagedrukgebied of een minimum.
Door de lage druk stjgt de lucht makkelijk op. Op grote hoogte zet de lucht verder uit, er is
hier geen opwarming van de lucht meer dus de lucht koelt af. Omdat koudere lucht minder
vocht kan vasthouden gaat het elke middag regenen. Zware lucht die hard op het
aardoppervlak drukt noemen we een hogedrukgebied of maximum. De lucht daalt hier,
warmt op en is gortdroog (woestjnn. Alle luchtstromen bij elkaar noemen we de mondiale
luchtcirculate.
De wet van Buys Ballot of het coriolisiefect: lucht stroomt aan het aardoppervlak dus van
hoge naar lage druk, maar krijgt daarbij een afwijking doordat de aarde draait. Deze
afwijking is op het zuidelijk halfrond naar links en op het noordelijk halfrond naar rechts. De
afwijking in de wind wordt veroorzaakt doordat de baansnelheid op de evenaar hoger is dan
bij ons. De wind die niet recht naar het centrum van dit lagedrukgebied stroomt maar
eromheen beginnen te cirkelen. Op het noordelijk halfrond tegen de wijzers van de klok in,
op het zuidelijk halfrond met de wijzers van de klok mee.
De passaat is de wind die van het subtropische hogedrukgebied richtng de evenaar waait.
OP Noordelijk halfrond komt de wind vanuit het noordoosten en op het zuidelijk halfrond
vanuit het zuidoosten. Het lagedrukgebied rond de evenaar heet ook wel de intertropische
convergentezone of zone van equatoriale lage luchtdruk (ITCZ) . Omgebogen passaten
worden moessons genoemd: wind die van subtropische hogedrukgebieden richtng evenaar
waait, die vervolgens kruist en van richtng verandert. Op het noordelijk halfrond komt de
moesson uit het zuidwesten, en op het zuidelijk halfrond uit het noordwesten. Moessons
zorgen vaak voor veel regen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annesalome2002. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.