Een whiplash is een ongeval waarbij de nek wordt verrekt, dit hoeft helemaal niet per se van een
ernstig trauma te komen. De ziekte ‘whiplash’ is een complexe aandoening: het niets niet eenvoudig
om een oorzaak voor de klachten aan te wijzen (meestal spelen er veel oorzaken door elkaar heen).
Er zijn aanwijzingen dat patiënten met een acute whiplash geen letsel van weke delen in de
halswervelkolom hebben wat is aangetoond door MRI.
Klinische symptomen Whiplash:
Pijn in de nek.
Bewegingsbeperking van de cervicale wervelkolom.
Hoofdpijn.
Schouder- en armpijn.
Paresthesieen in de hand(stoornis van het gevoel, bijvoorbeeld drukkend pijn of brandend
gevoel zonder externe prikkel).
Rugklachten.
Duizeligheid.
Gestoord gezichtsvermogen.
Fotofobie (niet goed tegen licht kunnen)
Vermoeidheid.
Angstig gevoel.
Depressie en snel geïrriteerd raken.
Concentratiestoornissen.
Slapeloosheid.
Veel voorkomende symptomen zijn nekpijn, een afgenomen mobiliteit
van de nek, hoofdpijn en duizeligheid.
Een whiplash is een acceleratie-deceleratiemechanisme waarbij
krachten inwerken op de nek. Het treedt op bij (auto)ongevallen, met
name bij een aanrijding van achteren of van de zijkant, maar het kan
ook het gevolg zijn van bijvoorbeeld duiken. Het mechanisme kan
resulteren in letsel van bot of weke delen (‘whiplash injury’), hetgeen
een verscheidenheid aan klinische symptomen kan veroorzaken.
Klinische symptomen (WAD: whiplash associated disorders) zijn in te
delen in 5 graden:
0. Geen klachten, geen subjectieve en objectieve afwijkingen.
1. Pijn, stijfheid en gevoeligheid in nek, maar geen objectieve
afwijkingen.
2. Nekklachten en andere klachten van het houdings- en bewegingsapparaat (bijvoorbeeld
afgenomen mobiliteit en drukpuntgevoeligheid).
3. Nekklachten en neurologische uitvalsverschijnselen (bijvoorbeeld afgenomen of verdwenen
peesreflexen, spierzwakte en sensorische stoornissen).
4. Nekklachten en fracturen of dislocaties.
Bij elke graad van ernst kunnen symptomen aanwezig zijn zoals doofheid, duizeligheid, oorsuizen,
hoofdpijn, geheugenverlies, slikstoornissen en pijn in het temporomandibulaire (kaak) gewricht.
, Prognostische factoren:
Aan whiplash gerelateerd:
o Afgenomen mobiliteit van nek (vlak na ongeval).
o Eerder hoofdtrauma.
o Vrouwelijk geslacht.
o Hogere leeftijd
Aan chronische pijn gerelateerd:
o Wijze van omgaan met klachten.
o Psychosociale factoren: passieve coping, angst, minder tevreden met werksituatie
etc.
Zowel het ontstaan als het onderhouden van de klachten bij een whiplash is te verklaren aan de hand
van veranderingen in de centraal neurologische pijnverwerkingsprocessen. Dit is een samenhang
van:
Bottum-up-factoren: Nieuwe of aanhoudende nociceptieve input:
o De acute pijnsensatie in de uren en dagen volgend op eht whiplashtrauma is het
gevolg van een sterke activatie van perifere nociceptroen in verschillende somatisch
structuren in de cervicocraniale regio. Hierdoor komen er stoffen vrij die de
pijndrempel in de weefsels verlagen.
o Op het moment dat de eventuele schade in de cervicocraniale regio herstelt moet er
geliedelijk aan vanuit de hersenen een krachtig pijndempend systeem op gang komen
dat na verloop van tijd overheerst op de pijnversterkende processen. Bij patiënten die
onvoldoende herstellen van een whiplashtrauma verliezen de pijnihiberende
mechanismen de strijd van de pijnfaciliterende mechanismen.
Top-down-factoren: Cognitief-emotionele factoren.
o Deze factoren spelen een belangrijke rol bij de overheersing van de pijninhiberende of
de pijnnfaciliterende mechanismen.
o Cognitief- emotionele factoren kunnen het sensitisatieproces faciliteren.
Deze veranderingen in de centraal neuroloigsche pijnverwerkingsprocessen zorgen voor een
overgevoeligheid voor allerlei sensorische prikkels, zoals aanraking en warmte.
Onderzoek
Anamnese
Voorbeeldvragen anamnese
Gezondheidsprobleem
ICF-model Stoornissen Kun je me vertellen wat je voor klachten hebt?
- Pijn? Zo ja: in welke mate (VAS), wanneer,
waar?
- Spierkrachtverlies? Zo ja: waar?
- Sensibiliteitsverlies? Prikkelingen/tintelingen
Zo ja: wat voelt patiënt, waar?
- Bewegingsbeperking? Zo ja: waar?
- Last van hoofdpijn?
- Last van nekpijn?
- Last van pijn in de schouders en rug?
- Heeft u last van duizeligheid?
Beperkingen in - Wat kun je niet meer doen sinds je last hebt
activiteit dit, wat je voor de klacht wel kon doen?
- Bij welke activiteiten krijg je last?
- Kun je je nog goed concentreren tijdens
bepaalde activiteiten?
- Heeft u slaapstoornissen?
Participatie Zie hierboven; waar meneer niet meer aan mee kan
doen en daardoor minder met zijn omgeving te
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Fysiogroningen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.