Week 1
Kennisclips
Algemene voorwaarden (art. 6:233 BW)
Een beding in de algemene voorwaarden is vernietigbaar indien:
a) Onredelijk bezwarend, of
b) Algemene voorwaarden niet kenbaar
Ad a) inhoudstoetsing
- Open norm (r&b + omstandigheden)
- Sanctie: beding vernietigbaar
Ad b) informatieplicht
- Sanctie: beding (of alle bedingen) vernietigbaar
- Verjaring beroep op vernietigingsgronden
- 3 jaar na beroep op beding, art. 6:235 lid 4 jo. 3:52 lid 1 onder d BW alleen
tav dat specifieke beding begint de termijn te lopen, consument kan later
een beroep op andere bedingen doen
Niet relevant voor consumentenovereenkomsten: ambtshalve toetsing
Ambtshalve toetsing
Waarom ambtshalve toetsing? vaak verkeert de consument in een zwakke positie en
beschikt hij over minder informatie waardoor consument zich vaak niet verzet tegen
bedingen. Dit kan alleen worden weggenomen als rechter overgaat tot ambtshalve toetsing
(Océano). Herstel evenwicht tussen verplichtingen partijen, belang is equivalent aan
openbare orde (Aasbeek/Brusse).
De rechter heeft de plicht om (zo nodig) instructiemaatregelen te nemen, algemene
voorwaarden op te vragen, hoor en wederhoor toe te passen en heeft een
substantiëringsplicht. Verplichting geldt ook in appel. Ambtshalve toetsing mag niet tegen de
wil van de consument (Pannon). Alleen rechter is gerechtigd tot ambtshalve toetsing.
Ambtshalve toetsing:
- Colportage-richtlijn 1985 (Richtlijn inmiddels vervangen door RL
consumentenrechten 2011)
- Richtlijn consumentenkrediet 1987 en 2008
- Richtlijn consumentenkoop 1999
Gezien bewoordingen naar verwachting ook:
- Richtlijn financiële diensten op afstand (2002/65/EG)
- Richtlijn consumentenrechten (2011/83/EU)
Geen ambtshalve toetsing:
Bij de richtlijn oneerlijke handelspraktijken is er geen verplichting tot ambtshalve toetsing
omdat (Bankia):
, - de richtlijn OHP verbiedt, maar de sanctie overlaat aan de lidstaten
- ook kan een consument altijd nog een vordering bij de nationale rechter
indienen ogv nationaal recht
Wellicht dat er een wijziging door de invoering van de Moderniseringsrichtlijn zal komen. Bij
de invoering van de Moderniseringsrichtlijn worden minimale sancties:
ontbinding/prijsvermindering/vernietiging en schadevergoeding ingevoerd. Dus het is de
vraag of het hof in een nieuwe zaak nog steeds het zelfde zal oordelen als bij Bankia. Sancties
volgen nu al uit art. 6:193j BW en hebben straks ook een Europeesrechtelijke achtergrond.
Dit kan meebrengen dat de rechter in de toekomst WEL verplicht is tot ambtshalve toetsing
van de richtlijn oneerlijke handelspraktijken.
Koop op afbetaling (Lindorff/Nazier) HR oordeelde dat het hier ging om de regels van
samenloop van consumentenkrediet (EU aard) en koop op afbetaling die zuiver nationaal van
aard zijn. die lopen zo in elkaar over dat het heel ingewikkeld zou worden dat onderscheid
gemaakt zou moeten worden tussen bepalingen die wel ambtshalve en niet ambtshalve
getoetst moeten worden, dus uit praktische overwegingen moeten ook de regels van koop
op afbetaling ambtshalve getoetst worden.
Incassokosten ook hier verplichting tot ambtshalve toetsing (Fa-Med B.V.)
Samenvatting kennisclip 1
Functie consumentenrecht: bescherming zwakke partijen, herstel evenwicht
Verplichting tot ambtshalve toetsing: herstel evenwicht
Door de rechter (en erkende geschilbeslechtingsentiteit)
- Impliceert toetsing wel/geen consument en wel/geen handelaar
- Zo nodig: instructiemaatregelen, opvragen contract en AV
- Niet tegen de wil van consument
- Respecteren hoor en wederhoor
Ook nationaal consumentenrecht?
- In ieder geval koop op afbetaling en incassokosten
Consument
Definitie: een consument is een natuurlijk persoon niet handelend voor beroep of bedrijf.
Doeleinden niet handelend voor beroep of bedrijf.
(Gruber) HvJEU stelde dat Gruber niet als consument kon worden aangemerkt omdat hij voor
een niet-onbetekenend gedeelte de ovk voor uitoefening van zijn bedrijf had gesloten.
versus
Overweging (17) preambule Richtlijn consumentenrechten: hierin staat dat iemand
consument is als hij hoofdzakelijk als consument optreedt. EU commissie ongelukkig met
deze bepaling, preambule is overigens ook niet bindend.
Gut Springenheide gemiddelde consument is de maatstaf. De gemiddelde consument is
voorzichtig en oplettend.
,Wie als consument gekwalificeerd wordt is sterk casuïstisch
Handelaar
Verkoper die handelt in het kader van zijn handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit.
Tegen betaling leveren van goederen/diensten op gestructureerde en duurzame wijze,
ongeacht hoofd- of nevenactiviteit.
Ook begrip handelaar is sterk casuïstisch
Samenvatting kennisclip 2
Consument: natuurlijke persoon die handelt voor doeleinden buiten beroep of bedrijf
Gemengde bestemming? Dan kan het afhankelijk zijn van de vraag of we te maken hebben
met het internationale bevoegdheidsrecht.
- IPR-consumentenrecht: zakelijk gedeelte onbetekend (HvJ Gruber)
- Materieel consumentenrecht: overheersende gedeelte?
Handelaar/verkoper: professionele partij
- Ongeacht rechtsvorm, en ongeacht winstoogmerk
- Zeer casuïstisch
En zeer belangrijke beslissingen voor uitkomst procedure
- Ambtshalve toetsing
- Overeenkomsten op afstand (informatieplichten, bedenktijd)
- Consumentenkoop, incl. omkering bewijslast (art. 7:18 lid 2 BW)
- Zwarte en grijze lijst algemene voorwaarden
Hoorcollege
Stappenplan essayvraag
1. Waar gaat de vraag over? (info uit tekst maar in eigen woorden)
2. Hoe past deze vraag in de stof die in dit vak wordt behandeld? Welke
aanknopingspunten kun je daarin vinden? Wat betekent dit voor deze vraag
3. Welke rechten en belangen staan hier op het spel, of welke argumenten staan hier
tegenover elkaar? Probeer deze zo concreet mogelijk te formuleren en vervolgens te
rangschikken.
4. Hoe weeg je deze tegen elkaar af? Waar zie je een mogelijk spanningsveld? Kies
hierbij een duidelijke positie/perspectief. Ik vind dit argument zwaarder wegen, om
deze en deze reden en daarom is mijn betoog zo en zo
5. Geef een helder antwoord op de vraag met een korte en bondige conclusie
Pro’s en con’s hanteren consument-begrip
Pro’s: transparantie, duidelijk voor iedereen wat er wel en niet onder valt en dan hoef je het
niet aan te passen aan specifieke situaties. Voor dienstverlener (handelaar) is het fijn om een
begrip te hebben, voor als zij bv informatieverstrekking aan moeten gaan. Hoe normen uit te
leggen. Ook handig voor de wetgever. Homogeniteit, transparantie en rechtszekerheid. Pro
is dat je als handelaar niet anders hoeft te doen op verschillende gebieden en mogelijkheid
ook rechtszekerheid hebt als je binnen EU in meerdere landen opereert.
, Con’s: in praktijk niet makkelijk hanteerbaar zoals bv bij prosumenten. Geeft te weinig
ruimte om toepassing van wetgeving aan te passen aan verschillende identiteiten zoals
platformeconomie of zwakkere consumenten. Je verliest flexibiliteit. Con is verder dat je bij
fenomenen zoals prosumenten in de problemen komt.
Begrip gemiddelde consument is als een hoge drempel geformuleerd, omdat we het de
handelaren ook niet te moeilijk moeten maken, want vrije markteconomie. Bestaat bepaalde
spanning tussen begrip gemiddelde consument en ambtshalve toetsing. Maar we zien de
consument wel steeds als ‘’zwakkere’’ partij.
Appartementseigenaar arrest
“een natuurlijke persoon die eigenaar is van een appartement in een gebouw in mede-
eigendom moet worden aangemerkt als een „consument” in de zin van deze richtlijn,
wanneer hij met een beheerder een overeenkomst sluit met het oog op het beheer en het
onderhoud van de gemeenschappelijke ruimten van dat gebouw, voor zover hij dat
appartement niet gebruikt voor doeleinden die uitsluitend tot zijn bedrijfs- of
beroepsactiviteit behoren.”
De regel bij gemengde doeleinden is: je bent hoedanigheid consument kwijt op het moment
dat je handelt voor professionele doeleinden op het moment dat deze professionele
activiteiten. In dit arrest is het zolang je een beetje als consument handelt behoudt je
consumentenbescherming, is dus tegenovergesteld aan de hoofdregel en andere eerdere
uitspraken.
Casuscollege
Als je niets zegt over exonoratie dan staat vast dat het beding onredelijk bezwarend is als het
op de grijze lijst staat, dat betekent dat het beding de facto daarmee zwart is. dan hoeft
rechter niet te beoordelen of het wel of niet onredelijk bezwarend is. als je kan twijfelen over
de uitleg dan moet je voor de consument meest gunstige uitleg kiezen (contra proferentum
regel) (art. 6:238 lid 2 BW), dit betekent dat het transparantiebeginsel geschonden, want je
hebt niet in duidelijke wat je bedoelde. Als gem consument, die slim nadenkt en alles heeft
gelezen, het niet kan begrijpen is het transparantievereiste geschonden. Als de bepaling
onredelijk bezwarend is moet de rechter die bepaling ambtshalve vernietigen, geen keuze
vrijheid, tenzij rechter consument geïnformeerd heeft (moet rechter doen) en consument
zegt laat maar staat, want heb bij vernietiging bv meer nadeel. Rechter moet consument
informeren over gevolgen vernietiging. Als er een onduidelijk en onbegrijpelijke kernbeding
is kan het wel vernietigd worden (art. 6:231 jo 6:236 BW).
Transparantiebeginsel en onredelijke bezwaardheid
Waar begin je mee? Als het niet onredelijk bezwarend is dan kan je transparantiebeginsel
nog toepassen. Anderzijds als je begint met transparantiebeginsel en je kan tussen
verschillende uitleggingen kiezen en je kiest minst gunstigste uitleg voor consument en toets
dan inhoud dan kan het zijn dat beding toch mag. Terwijl als je eerst onredelijk bezwarend
doet dan is het misschien wel onredelijk bezwarend. De volgorde maakt dus uit. HR begint
met transparantiebeginsel. HvJEU begint bij inhoudstoetsing.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sannemoens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.