Een samenvatting van het boek de Geo Leefomgeving Wonen in Nederland voor 4/5 Havo. De samenvatting bevat H1 (= Ruimte voor water) met de bronnen vanuit het boek. Succes met leren!
Aardrijkskunde De Geo leefomgeving
Wonen in Nederland 4/5 havo
H1 Ruimte voor de rivier
Paragraaf 1.1 Leven met water
Het klimaat verandert
Het Nederlandse waterbeleid was gericht op snel afvoeren van water. Klimaatverandering maakt dit
moeilijker: bevolking moet ‘leren leven met water’.
Warmere, drogere zomers en zachtere, natere winters.
Meer en grotere schommelingen in de hoeveelheid neerslag. Schommeling van de neerslag
in een jaar: neerslagregiem.
Grotere schommelingen in de neerslag onregelmatger neerslagregiem meer extreme
buien, vaker periodes met droogte.
In de zomer vaker droogte in natuurgebieden en landbouwgronden.
Drie oorzaken:
‒ Door stjging van gemiddelde zomertemperatuur neemt verdamping toe.
‒ In drogere zomerseizoen neemt nutge neerslag (neerslag min verdamping) af minder
water zakt de bodem in.
‒ Door snellere waterafvoer (bv. kanalisate) daalt de grondwaterspiegel bovenste laag van
de bodem droogt eerder uit.
Nederland verandert
Nederland is sterk verstedelijkt meer verstening van het oppervlak. Regenwater wordt snel
afgevoerd naar riolen en grachten minder regenwater zakt in de
grond.
● Beleid van de overheid gericht op het voorkomen van
nieuwe waterproblemen. Een (mogelijk) waterprobleem niet
doorschuiven naar andere plaats of later tjdstp.
Waterbeheer in de stad Overstromingen voorkomen maar wel
voldoende water van goede kwaliteit beschikbaar hebben.
Waterbeheer op het plateland aanleggen waterbergingsgebieden
of gebieden herinrichten, zodat de beken hun oorspronkelijke loop
weer krijgen.
Drietrapsstrategie: vasthouden, bergen en
afvoeren
► Gebieden worden zodanig ingericht en gebruikt dat er nooit te veel water, maar ook nooit te
weinig water is.
1. Water vasthouden (retentee, vooral door sponswerking van de bodem.
Vasthouden wil zeggen dat het water blijf op de plaats waar het valt. De neerslag wordt
opgeslagen in het oppervlaktewater en in de bodem.
2. Bodem is verzadigd (‘de spons is vol’) water bergen (opslaan).
3. Opslagbekkens zijn vol water
afvoeren.
Dit heet de drietrapsstrategie: vasthouden,
bergen en afvoeren.
, Vaak combineert men waterbeheer met andere functes.
De Roombeek in Enschede stroomde ooit via de
tegenwoordige wijk Roombeek naar Hengelo. Door
industriële ontwikkelingen verdween de beek uit de
stad.
Bij de herbouw van de wijk, na een grote vuurwerkramp in
2000, heef het waterschap de beek weer aangelegd door de
wijk. Maar wel zo dat de beek past bij de stedelijke uitstraling
van de wijk.
► In veel nieuwbouwwijken wordt het regenwater van
daken en goten naar zogenaamde wadi’s (brede
greppels of laag liggende grasveldjes) of straten met doorlatende (poreuze) stenen geleid,
waarna het langzaam de grond in zakt.
Stap 2 is bergen. Als het water niet voldoende ter plaatse kan worden vastgehouden, moet het
worden opgeborgen in plassen, meren of kanalen. Een bijzonder retentiegebied is een ‘groene
berging’ (groen vanwege het gras dat erin groeit wanneer het bassin niet gebruikt wordt voor
wateropvang). Zo’n bergingsgebied is speciaal ingericht om overtollig water op te vangen.
Stap 3: Bij een lange periode met veel neerslag raakt de bodem verzadigd en stromen de
bergingsgebieden over het teveel aan water mag worden afgevoerd.
Afvoeren wil zeggen: het water wordt naar een ander gebied gebracht. Via rivieren en
kanalen wordt zoveel mogelijk water op zee geloosd. Als niet al het overtollige water kan
worden afgevoerd, is er sprake van wateroverlast.
Watertoets
► Watertoets: bij nieuwe besluiten op het gebied van de ruimtelijke ordening (bijv. bouw van een
woonwijk/ nieuw industrieterrein) wordt duidelijk beschreven wat de gevolgen van die bouw zijn
voor de veiligheid, de wateroverlast, de waterkwaliteit en de verdroging.
● Bij het maken van gemeentelijke bestemmingsplannen of de uitvoering van een bouwproject
moeten altjd de waterschappen worden betrokken.
Een waterschap regelt waterhuishouding en is verantwoordelijk voor het beheer, de bescherming en
het onderhoud van dijken en duinen. Het waterschap zorgt ook voor de beheersing van het
grondwaterpeil en voor de waterkwaliteit.
In de beschrijving van de bouwplannen moet een aparte paragraaf over het water opgenomen
worden.
Er zijn twee belangrijke criteria:
1. Er mag geen gebouw worden neergezet op een plaats die nodig is voor de uitvoering van de
drietrapsstrategie. Hetzelfde geldt voor de aanleg van wegen of andere infrastructuur.
2. Waterproblemen mogen nooit worden afgewenteld in ruimte of in tjd. Dus geen
waterproblemen veroorzaken bij de buren en het waterprobleem nu oplossen; niet later.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper GPMEXAMENS. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.
