3 5 .
Sp CO)G
Inhoudsopgave
3.1 De sensoriële eenheid
3.2 Algemene kenmerken van sensoriële systemen
Doelstellingen
• Je kent en begrijpt de technieken die worden gebruikt in neurowetenschappen, met hun sterktes en beperkingen
• Je kunt die kennis toepassen in de latere hoofdstukken over sensoriële en motorische systemen
3.1 De sensoriële eenheid
Sensoriële eenheid = geheel gevormd door het sensoriële neuron v/d eerste orde en de daarmee verbonden receptoren
• Functie = uitwendige energie die inwerkt op de receptor omzetten in een reeks AP
• Functionele indeling op basis van soort energie waarvoor ze gevoelig zijn
- Mechanisch
- Thermisch
- Chemisch
- Fotoreceptoren
• Bevat 3 structuren
• Prereceptorstructuur = alles tussen de buitenwereld en de receptor
• Receptor >
- verandering in MP die gradwell is
- Output = receptorpotentiaal -> langzame potentiaal
- Amplitudo ~ inwerkende energie
- Geen drempel - > vaste amplitude
+ duve
- Summatie = AP afkomstig van verschillende synaptische ingangen worden opgeteld om de totale
elektrische activiteit van het neuron te bepalen
• Axon
- Receptorpotentiaal wordt omgezet in een reeks AP
- AP doorgeven aan volgende neuron
- Amplitudomodulatie wordt omgezet in de frequentie van AP
- Drempel
- Saturatie = amplitude of snelheid van AP neemt niet verder toe, neuron -> maximale respons
- Relatieve refractaire periode = periode direct na een AP waarin een neuron een hogere
stimulusdrempel heeft dan in zijn rusttoestand, maar waarin het wel opnieuw kan worden
geactiveerd door een sterkere stimulus
Stimulus = speciale energieverdeling, beperkt in ruimte en tijd
⑩ Receptieve veld = dat deel v/h receptoroppervlak van waaruit de sensoriële eenheid kan gestimuleerd worden
• Neuronen van hogere orde met ook inhibitorische gebieden -> deel v/h receptoroppervlak van waaruit het neuron kan
worden beïnvloed
Innervatiedensiteit = aantal sensoriële eenheden per oppervlakte-eenheid v/h receptoroppervlak
C
• Hogere innervatiedensiteit -> hogere spatiale resolutie v/h systeem
• Specialisatie van sensoriële eenheden -> bepaalde delen worden denser bezenuwd dan andere
discriminatie
vermogen is niet
hetzelfde over het hele receptor Oppervlak
dan
onderrug
vinger gevoeliger
·
veel
meer receptoren
Sensociële eenheid br .
fotoreceptor /h
oog-ganglion cel in de retina AP naar hersenen
, Sensoriële eenheden coderen bepaalde aspecten v/d energiedistributie
• Codering van modaliteit - labeled lines
- Soort energie wordt gecodeerd door de specificiteit v/d sensoriële eenheid
- Specificiteit verkrijgen door de relatieve specificiteit v/d receptor die door de drempel v/h neuron wordt
omgezet in een absolute specificiteit
- Wet v/d specifieke zenuwenergieën -> activiteit in een neuron v/d eerste orde duidt aan welke soort energie
aanwezig is
Codering van sensoriële stimuli
Receptoren hebben verschillende
gevoeligheden
oo gevoelig lichtenergie
ve
-
Neuronen met
groter receptie veld ruwere perceptie van
locatie
weergeven
trein van AP
kwaliteit stimulus die door een
of eigenschap ve
- zinting --
somatosensorisch
....
-
visuel
to
waargenomen ,
auditief
,
Codering van modaliteit
• Modaliteit gecodeerd door de 5 klassieke zintuigen + pijn, temperatuur,
jeuk, proprioceptie en evenwicht
• Modaliteit wordt gecodeerd door een ‘labeled line’ code -> niets speciaal
aan de axonen maar aan het hersengebied waar ze toekomen ->
hersengebied bepaald labeled line
• Receptoren zetten specifieke soorten energie om in een specifiek elektrisch
signaal (tabel)
• Elke receptor is gevoelig voor een beperkt bereik van stimulus energie
(bandbreedte)
Mens Zekere plasticiteit visuele cortexone
actief bij het lezen
braille
van
bij beinde personen
Submodaliteiten -> bv. zout, zuur, zoet en bitter voor smaak
< De selectiviteit van de receptor is relatief
Elke receptor
specifiek voor een erpaald deel
Geluid nodig om R te activeren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lie07. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,66. Je zit daarna nergens aan vast.