Internationaal recht is een systeem dat geen sancties kent zonder toestemming van
staten. Hierdoor kwamen vroegere theorieën over int recht altijd op dezelfde conclusie
uit, het int recht kan niet worden beschouwd als echt recht omdat de regels niet
kunnen worden afgedwongen.
Tegenwoordig kijken we er anders naar, omdat er vele andere redenen zijn voor
staten en volken om zich aan het int recht te houden. Hiervoor is de angst voor
sancties niet nodig.
Wanneer staat A zich niet aan de regels van een verdrag houdt, hoeft staat B dit ook
niet te doen. Op deze manier kan een verdrag ook beëindigd worden. Gebeurt meestal
niet omdat de andere staat juist wilt dat staat A zich aan de afspraken van het verdrag
houdt.
Bv Rainbow Warrior zaak: Franse geheime agenten bombarderen een Greenpeace
schip in NZ. NZ vordert gevangenschap in NZ maar Frankrijk wil dit niet. De geheime
agenten worden uiteindelijk op een Franse militaire basis gevangen gehouden en
mogen alleen met toestemming van NZ worden vrijgelaten. De Fransen laten toch de
geheim agenten vrij zonder toestemming. NZ kan nu het verdrag beëindigen door
schending van Frankrijk maar doet dit niet en eist dat de gevangenen hun resterende
tijd nog uit zitten.
Alleen in zeldzame situaties is de beste reactie op een verdragsschending
het beëindigen van dat verdrag.
Retorsion: de meest gebruikte sanctie binnen het int recht. Het is het laten blijken
van ongenoegen van een staat naar een andere staat die een schadelijke handeling
heeft verricht. Bv door diplomatieke betrekkingen te verbreken of ambassadeurs terug
te roepen. Andere voorbeelden: uitzetten van vreemdelingen, opleggen van
reisbeperkingen, import- of export heffingen invoeren. Dit zijn allemaal legale acties
van retorsion.
Er zijn ook illegale acties. Deze kunnen legaal worden wanneer de actie een reactie is
op een eerdere schending van int recht. Bv vergelding (reprisal) en
tegenmaatregelen (countermeasures).
Naulilaa zaak geeft 3 voorwaarden met betrekking tot vergelding en
tegenmaatregelen:
1. Reprisals zijn alleen rechtmatig uitgeoefend wanneer dit een reactie is op een
voorafgaande onrechtmatige actie.
2. Reprisals mogen pas worden uitgevoerd wanneer eerst een verzoek is gedaan om
de schade te herstellen of een staat moet dan de andere staat de mogelijkheid
geven om met een oplossing te komen. Staten moeten dus eerst met elkaar
overlegd hebben
3. Reprisals moeten proportioneel zijn, anders zijn ze illegaal.
Art. 39 VN-Handvest: als de Veiligheidsraad een bedreiging of schending van vrede
of een andere handeling van agressie waarneemt, kan deze ingrijpen.
Deze maatregelen zijn onder te verdelen in 3 groepen:
• Art. 40 VN-Handvest: Veiligheidsraad kan voorlopige maatregelen nemen om
op die manier de vrede tussen staten veilig te stellen. Dit komt echter bijna nooit
voor
• Art. 41 VN-Handvest: betreft maatregelen waarbij geen wapengeweld wordt
gebruikt. Bv verbreking van diplomatieke of economische relaties. Maatregelen
genoemd zijn niet limitatief!
, • Art. 42 VN-Handvest: betreft gewelddadige maatregelen. Veiligheidsraad kan
lidstaten de bevoegdheid geven om actie te voeren tegen een staat die zich niet aan
het verdrag houdt. Dit is echter nog nooit gebeurd.
De bevoegde acties vereisten 2 fundamentele juridische kwesties:
• De actie moet worden ingeroepen of uitgevoerd met betrokkenheid van de VN.
Anders is het geen actie van de VN en is het geen wettig gebruik van geweld.
• Is de bevoegdheid gebonden aan tijd? Hier bestaat vaak discussie over, maar wordt
uiteindelijk bepaald aan de hand van het vetorecht van de 5 permanente leden.
De Veiligheidsraad kan besluiten wanneer een bepaalde handeling valt
onder een van de 3 vormen uit Art. 39 VN-Handvest. Daarbij kan niemand de
beoordeling van de Veiligheidsraad corrigeren. VN-Veiligheidsraad kan
maatregelen opleggen zodra een gedraging een dreiging vormt voor de
vrede en veiligheid van staten.
Probleem veiligheidsraad: als een land met vetorecht tegen stemt, kan er niks
gedaan worden. Rusland doet dit vaker.
Uniting for Peace resolutie: de Algemene Vergadering kan, binnen de grenzen van
hun macht, ook het gebruik van geweld toestaan tegen agressieve staten. Het gaat
wel alleen om aanbevelingen en niet om dwang om in actie te komen. Met deze
resolutie kwam vredeshandhaving door de VN.
Er staat wat over financiering van de Vredeshandhaving in de samenvatting
op pagina 41!
Een aantal principes van vredehandhaving volgens Secretaris-Generaal van de VN,
Hammarskjöld
• Het is een tijdelijke actie
• Het wordt uitgevoerd in complete onpartijdigheid
• De 5 permanente leden van de Veiligheidsraad leveren geen troepen
• Op commando van de VN
• Het vereist instemming van het gastland.
Individuele sancties: dit zijn sancties, formeel nog steeds gericht aan de lidstaat,
om het gedrag van individuen aan te pakken. Het gaat erom dat personen op een
soort Zwarte lijst komen te staan. Deze lijst wordt geraadpleegd als die persoon de
grens over wilt.
Veel kritiek: gaat in tegen het recht op een eerlijk proces omdat de verdachte
namelijk niets ertegenin kan brengen. De persoon wordt gewoon op de lijst gezet en
er is geen juridische procedure. Verder is er geen mogelijkheid om in beroep te gaan.
Rechtvaardige en onrechtvaardige oorlogen. Dit onderscheid werd gemaakt
vroeger om te proberen regels te maken over oorlog.
Het recht inzake het gebruik van geweld bestaat uit 2 verschillende stelsels:
• Stelsel van het Handvest
• Internationaal Gewoonterecht (Geldt voor alle staten)
Jus in bello: beheersing van de oorlogsmiddelen - recht dat geldt tijdens oorlog.
Jus ad bellum: recht om oorlog te voeren - de 3 uitzonderingen van hieronder
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper casperbeumer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,44. Je zit daarna nergens aan vast.