Gezondheidscommunicatee
College 1
Gebruik ook de student tools van de website bij het boek.
Gezondheid: “A state of complete physical, mental and social well-being and not merely the
absence of disease or infrmity. ( kritek: idealistsche defnite, onpraktschh wanneer is
deze bereikt, erg statschh is een toestand en er mist feeibiliteit).
Positeee gezondheid: “Gezondheid is het vermogen van mensen zich aan te passen en eigen
regie te voeren, in het licht van fysieke, emotonele en sociale uitdagingen van het leven”.
Relevant omdat: we steeds ouder worden (dit was eerst een doel op zich, maar nu dit
bereikt is gaan we ons afvragen hoe we met dit ouder worden en de complicates die hierbij
komen kijken omgaan), de meeste ziektes zijn voortaan een gevolg van de levensstjl.
Empowerment wordt steeds belangrijker: mensen met een ziekte zijn zelf in staat om een
beslissing te nemen over hun ziekte. cynisch gezien kan dit ook worden gezien als een
bezuinigingsmaatregel. Maar mensen willen tegenwoordig veel meer zelf bepalen over hun
mening, ipv enkel naar de deskundigen te luisteren.
Wat is gezondheidscommunicate: communicate, boodschap, doelgroep(en),
communicatekanalen.
“Health communicaton is a multfaceted and multdisciplinary approach to reach diferent
audiences andeshareehealth-relatedeinformatone ithetheegoaleofeinfuencing,eengaging,e
supportng, individuals, communites, health professionals, special groups, policymakers and
the public toechampion,eintroduce,eadopteoresustaineaebehavior,epractceeorepolicy that will
ultmately improveehealtheoutcomes.
bijv. Nieuw gedrag stmuleren, mensen aanmoedigen gedrag vol te houden, veranderen
van gedrag, etc.
We zien ook verschillende doelgroepen: kan op individueel niveau, in communites, support
groepen (online of live), speciale gezondheidsprofessionals, beleidsmakers, ministerie, etc.
Health communicate is multdisciplinair: er zijn verschillende disciplines bij betrokken (bv.
artsen, gezondheidswetenschappers, communicatespecialisten, psychologenh veel
verschillende specialisten). En het richt zich op verschillende domeinen
- Cure & Care: klassieke medische wetenschap (patinten beter maken)
- Prevente: wordt steeds belangrijker (zoals de pil en zonnebrand)
- Gezondheidsbevording: wordt steeds belangrijker (genoeg bewegen, goed eten, etc.).
Samenwerking tussen verschillende disciplines
- Multdisciplinair: Verschillende discplines werken onafankelijk van elkaar aan een
vraagstuk, bijv. gedragswetenschappers, artsen, communicatewetenschappers
werken aan verslagvingsvraagstukken: kijken allemaal naar deelaspecten hiervan
- Interdisciplinair: De disciplines werken samen, bijv. een aan HPV campagne.
- Transdisciplinair: Verschillende disciplines integreren kennis rondom een vraagstuk
en generen zo nieuwe inzichten en theoriein, bijv.:
1
, (Center of Eecellence in Cancer Communicaton Research: wat is de rol van
communicate in het voorkomen van cogniteve bijwerkingen van chemotherapie). dit
was het domein van artsen. Communicate-kennis bleek een nieuw perspectef toe te
voegen: informate kan bedreigend zijn voor ontvanger, hoe voorkom je nadelige
informate-efecten? (bv. het praten over de bijwerkingen kan de bijwerkingen werkelijk
in werking zeten).
Verschillende theoretsche perspecteven en methoden
“ Who loves practce without theory is like the sailor who boards without rudder of compass
and never knows where he may cast”.
Kwanttateee en kwwalitateee methoden:
- Eeperiment, survey, observate, inhoudsanalyse, interview, converstate-analyse
- Beste ft met onderzoeksvraag bepaalt kwaliteit uitkomst, niet de methode an sich.
Paradigma’s – manieren van kijken naar de wetenschap:
Realisme: Er bestaat 1 objecteve werkelijkheid die je met empirisch onderzoek kunt
vaststellen.
Constructeisme: Er zijn verschillende subjecteve, sociaal geconstructureerde
werkelijkheden. “ De werkelijkheid” bestaat niet. (we creiren met zijn allen iets en dit
beweegt de gehele tjd).
Ontwikkelingen: online hulpgroepen, gezondheidsverschillen (tussen bv. laag en hoog
opgeleiden). Zorgrobots (ethische vraagstukken).
2
,College 2
Gezondheidscommunicate is divers, veelzijdig en multdisciplinair
Doel: informeren, opvoeden, overtuigen
Doelgroep: 1 op 1 gesprek, groep, bevolking
Medium: live, TV, billboard, interactef
Het plannen van een campagne: aandachtspunten
1. Voer vooronderzoek uit (literatuurstudie, focusgroepen met doelgroep)
2. Gebruik theorie als basis
3. Segmentate doelgroepen
4. Target je boodschap op de doelgroepen
5. Plaats boodschap in strategische communicatekanalen
6. Voer een procesevaluate uit (implementeren van de campagneh wat is er goed
gegaan, wat niet, welke aspecten moeten we nog meer onder de loop nemen, waar
moeten we in het vervolg rekening mee houden, etc.).
7. Voer een efect-evaluate uit
Deele1:eVoorspellersevanegezondheidsgedrag
Vanwaar die interesse?
- Socio-demografsche voorspellers van gedrag (opleiding, sekse, leefijd, cultuur) zijn
niet gemakkelijk te veranderen
- Idem voor biologische/ genetsche factoren
Gericht op bewust, beredeneerd gedrag
“ If you want to know why people behave a certain way, just ask them!”
Alcohol en jongeren:
- Stap.nl
- De gemiddelde leefijd waarop scholieren gaan drinken was in 2015 13,2 jaar
- Jongeren gaan rond het 15e/16e jaar vaker maandelijks drinken
- Jongeren die drinken ook veel
- Onder jongeren veel behandelingen voor comadrinkenh de gemiddelde leefijd van de
comadrinker is 15,5 jaar
- Tot 2014 steeg in de verslavingszorg het aandeel jongeren/jongvolwassenen onder
de 25 jaar met alcoholproblematekh in 2015 is er voor het eerst een daling.
- Duizenden jongeren krijgen jaarlijks een sancte opgelegd wegens overtreding van de
Drank- en Horecawet (voor alcohol aanwezig hebben op een publiek toegankelijke
plaats).
Seksueel risicogedrag: kwetsbare groepen
- Christelijke jongeren voor wie het geloof erg belangrijk is: vaker overgehaald of
gedwongen tot seksuele handelingen
- Islamitsche jongens en meisjes en christelijke meisjes voor wie het geloof erg
belangrijk os: risicogroep ten aanzien van ongewenste zwangerschap en abortus.
- Ongeveer 50% van de bezoekers van de soa-poliklinieken van de GGD zijn jonger dan
25 jaar.
- Laagopgeleide en niet-westerse seksueel acteve jongeren lopen een hoger risico op
seksuele gezondheidsproblemen.
3
, - Jonge meiden (15 tot en met 19 jaar) van Surinaamse en Antlliaanse herkomst:
grotere kans op een ongewenste zwangerschap en abortus dan meiden van
Nederlandse herkomst.
Het gebruik van gezondheidsmodellen
Verschillende risicogroepen en gezondheidsproblemen vragen om het gebruik van meest
passende gezondheidsmodellen
- Bij welk gedragsdeterminant zit de kern van het probleem?
- Doe literatuuronderzoek, en onderzoek bij de doelgroep
TheoryeofePlannedebehaviore(Ajzen) Je wil ook weten welk van de paden het meeste gewicht
hebben hoeveel verklaard bv. de norm of de attude hier dan op inzeten.
4
