Samenvatting van het artikel: Motiverende gespreksvoering. Geschreven door Bartelink. Wordt gebruikt bij het vak Diagnostiek en Behandeling Deel B - pre-master Orthopedagogiek SPO te Groningen.
Artikel Wat werkt: motiverende gesprekvoering van C.
Bartelink, 2013.
In dit artikel verteld de schrijfster meer over wat motiverende gespreksvoering is
en wat de efecten ervan zijn. Het is een relatief nieuwe en veelbelovende
therapeutische benadering.
Doelgroep
Hulpverleners gebruiken motiverende gespreksvoering in de psychiatrie,
verslavingszorg, (jeugd)reclassering en justitiële jeugdinrichtingen. Het is
mogelijk dat ook hulpverleners in andere instellingen gebruikmaken van
motiverende gesprekstechnieken. Het is echter niet bekend hoe systematisch dat
gebeurd en hoeveel training zij hiervoor ontvangen hebben. Uit onderzoek blijkt
dat, vooral in de verslavingszorg, motiverende gespreksvoering efectief is. Ook
voor andere problemen zoals depressie, angststoornissen en
opvoedingsproblemen zijn er indicaties dat motiverende gespreksvoering
efectief is.
1. Wat is motiverende gespreksvoering?
Motivatie is afgeleid van het Latijnse werkwoord ‘movere’: ‘in beweging brengen’.
Dat is ook precies wat hulpverleners met motiverende gespreksvoering proberen
te bereiken: cliënten in beweging brengen om hun levenswijze te veranderen.
Hulpverleners zetten motiverende gespreksvoering in bij verschillende
problemen zoals het stoppen met roken of verminderen van alcoholgebruik, maar
ook het ontwikkelen van betere eetgewoonten en bewegingspatronen
bijvoorbeeld bij diabetespatiënten. De kern van deze benadering bij
uiteenlopende doelgroepen is dat mensen gaan inzien dat zij een probleem
hebben en gemotiveerd raken om dit aan te pakken.
Miller (1983) beschouwt motivatie als een staat van gereedheid voor
verandering. Miller en Rollnick (2002) hebben motiverende gespreksvoering
ontwikkeld tot een specifeke methodiek voor de verslavingszorg. Zij defniëren
motiverende gespreksvoering als een cliëntgerichte maar directieve methode.
Met motiverende gespreksvoering versterkt een hulpverlener de intrinsieke
motivatie om te veranderen door de ambivalentie van de cliënt te onderzoeken
en op te lossen. Miller en Rollnick hebben principes voor relatieopbouw vanuit de
humanistische therapie (Roger, 1951) geïntegreerd met meer actieve cognitief
gedragstherapeutische strategieën gericht op het veranderingsstadium van de
cliënt (Prochaska, DiClemente & Norcross, 1992).
Motiverende gespreksvoering is geen theorie, maar een stijl of flosofe waarmee
de hulpverlener de motivatie van cliënten om te veranderen kan versterken en
hun ambivalentie kan verminderen (Lewis & Osborn, 2004).
1.1 Uitgangspunten van motiverende gespreksvoering
Het belangrijkste uitgangspunt van motiverende gespreksvoering is dat
bereidheid tot verandering niet gezien wordt als een vaststaand kenmerk van
een cliënt, maar als een variërend resultaat van interpersoonlijke interactie. Dat
wil zeggen dat motivatie om te veranderen wordt beschouwd als iets wat de
hulpverlener bij een cliënt uitlokt in plaats van oplegt. Het gaat erom dat
, hulpverlener en cliënt samenwerken, waarbij ieder zijn eigen inbreng heeft.
Daarnaast is een uitgangspunt dat de kern van het probleem ligt in de
ambivalentie van een cliënt om vaardigheden te gebruiken die hij al in enige
mate bezit.
Miller en Rollnick (2002) menen dat motiverende gespreksvoering gebaseerd is
op de volgende principes:
- Empathie uitdrukken;
- Ontwikkelen van discrepantie;
- Vermijden van discussie;
- Omgaan met weerstand;
- Self-efcacy ondersteunen.
Houding van de hulpverlener
Essentieel voor motiverende gespreksvoering is een empathische stijl. De
houding van de hulpverlener moet accepterend zijn en hij moet uitgaan van de
overtuiging dat ambivalentie normaal is. Vanuit deze accepterende houding helpt
hij de cliënt om zijn ambivalentie te overwinnen en te veranderen.
Voor een verandering in het gedrag van de cliënt is het nodig dat er een
discrepantie ontstaat tussen het huidige gedrag van de cliënt en belangrijke
doelen of waarden die cliënt heeft. De cliënt moet ontdekken waarom het
belangrijk voor hem is om te veranderen. Daarom is het niet de hulpverlener die
argumenten om te veranderen benoemt, maar de cliënt. Het werkt averechts als
een hulpverlener in discussie gaat met een cliënt of rechtstreeks probeert hem te
overtuigen. Kenmerk van de relatie tussen hulpverlener en cliënt is
samenwerking en partnerschap, in plaats van een verhouding tussen expert en
ontvanger.
De hulpverlener moet weerstand van een cliënt zien als signaal om van strategie
te veranderen. Wanneer een cliënt weerstand heeft tegen de aanpak van de
hulpverlener, betekent dit dat de hulpverlener niet goed afgestemd is op de
cliënt. Daarom wordt weerstand niet zozeer bestreden als wel erkend en
onderzocht. Doel hiervan is de cliënt te helpen om zijn kijk op het probleem te
wijzigen. De hulpverlener moet ook in staat zijn om self-efcacy te
ondersteunen. Self-efcacy is de overtuiging van een cliënt dat hij beschikt over
de capaciteiten die hij nodig heeft voor een gedragsverandering. Als een
hulpverlener vertrouwen heeft in de cliënt en zijn capaciteiten en dat duidelijk
laat merken, werkt dat als een selfulflling prophecy: ook de cliënt raakt
overtuigd van zijn capaciteiten. Die overtuiging is een belangrijke voorwaarde
voor gedragsverandering.
1.2 Technieken voor motiverende gespreksvoering
Rollnick en Miller (1995) beschrijven als specifeke, te trainen technieken die
kenmerkend zijn voor motiverende gespreksvoering:
- Reflectief luisteren: het tonen van empathie voor de cliënt, het bevestigen
van zijn gedachten en gevoelens en hem te helpen door te gaan met het
proces van zelfontdekking.
- Omgaan met weerstand : therapeut beweegt mee met de cliënt om de
cliënt te helpen weerstand te overwinnen en stappen te zetten in de
richting van verandering. Meebewegen in plaats van tegenover elkaar
staan.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chrnos. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.
