Een samenvatting als voorbereiding op de PAS fysiotechnologie in leerjaar 2 van de opleiding fysiotherapie. De samenvatting bestaat uit de belangrijkste onderdelen van de modules NMES, TENS en ultrageluid van Saxion. Ook wordt shockwavetherapie behandeld.
Theorie fysiotechnologie PAS
Fysiotechniek module: NMES
NMES behoort tot de onderbroken wisselstroom in het laagfrequente bereik, er wordt dus met een frequentie van
maximaal 1000Hz gewerkt. NMES staat voor Neuromuscular Electrical Stimulation. Door middel van een laagfrequente
elektrostimulatie kan een spier- of spiergroep tot contractie gebracht worden, om zo het bewegend functioneren te
verbeteren of te onderhouden. Een voorwaarde voor NMES is het hebben van goed neuromusculair contact, gewaarborgd
in de motorunits. Motorunits en bijbehorende spiervezels worden ingedeeld in drie hoofdtypes:
Type Afkorting Eigenschappen
Fast-twitch fatigable FF Groot neuron in motorische voorhoorn
Veel kracht (75 gm – F) snel moe (<0,25 FI)
Weinig gebruikt
In contact met spiervezels type IIB (snelle, witte vezels)
Contractietijd: 35msec
Fast-twitch fatigue – resistant FR Middelgroot neuron in motorische voorhoorn
Vrij veel kracht (29 gm – F) goede duurkracht (>0,75 FI)
Doet vrij snel mee
In contact met spiervezel type IIA
Contractietijd: 41 msec
Slow – twitch S Klein neuron in motorische voorhoorn
Weinig kracht (8 gm – F) groot duurvermogen (>0,75 FI)
Wordt het snelst gerekruteerd
In contact met spiervezel type I (langzame, rode vezels)
Contractietijd: 73 msec
Fast-twitch intermediate Fint Veel kracht (71gm – F) duurvermogen (0,25 – 0,75 FI)
In contact met spiervezels IIA
Contractietijd: 35msec
FI staat voor de Fatigue index en (gm – F) is de maximale tetanische spanningen
Generieke indeling van de menselijke motorunits:
Tonische spieren (motorunits) Fasische spieren (motorunits)
Lage drempel voor behouden van vrijwillige contracties Hogere drempel voor behouden van vrijwillige contracties
Lange contractietijd Korte contractietijd
Weinig kracht Veel kracht
Goede duurkracht/vermogen Snel moe en slecht duurkracht/vermogen
Kleine amplitude van de actiepotentialen Grote amplitude van de actiepotentialen
Langzame geleidingssnelheid Snelle geleidingssnelheid
Voor het toepassen van NMES moet het verschil tussen vrijwillige en elektrische contractie duidelijk zijn:
- Vrijwillige; rekrutering via het size principle: eerst de slow twitch vezels en dan de fast twitch. Er is a-synchrone
depolarisatie en een intermitterende en vrij lage vuurfrequentie.
- Elektrische; rekrutering van met name de fast twitch vezels en daarna pas de slow twitch vezels. Bij NMES dus
eerst de FF, dan de FR en als laatste de S units. Daardoor treedt er ook sneller vermoeidheid op bij NMES. Er is
synchrone depolarisatie en een constante, zo hoog mogelijke, vuurfrequentie.
In de fase van functieherstel zijn de belangrijkste doelen van NMES:
1. Vergroten van spiergevoel en -kracht, indien oefentherapie moeilijk/niet toepasbaar is.
2. Verbeteren van de propriosensoriek.
De prikkel bij NMES is van elektrische aard en tetanisch en daarbij horen vier generieke prikkelkarakteristieken:
1. Pulssterkte/amplitude in mA of volt.
2. Pulsvorm: rechthoekig of driehoekig.
3. Pulstijd in msec.
4. Polariteit.
, Daarnaast zijn er nog een aantal specifieke prikkelkarakteristieken voor de
tetanische stroomvorm:
1. Aanzweltijd: het aantal % van de serietijd.
2. Pulsfrequentie (Hz): het aantal pulsen per seconden.
3. Serietijd in seconden.
4. Seriepauze in seconden.
De biofysische werking is gebaseerd op het in snel tempo opwekken van
actiepotentialen op de zenuwmembraan. Bij de efferente zenuwvezels worden de actiepotentialen doorgegeven naar de
spiervezels. Na dat actiepotentiaal volgt een contractie van de spiervezels die bestaat uit twee fases. De contractieduur kan
verschillen per spiertype. De tetanische contractie wordt gedefinieerd als: “Een enige tijd gedurende verkorting van de
spiervezels vanwege vele achtereenvolgende impulsen, waardoor bijna geen relaxatie mogelijk is.”
Als de pulsperiodeduur kleiner is dan de contractieduur van de spier ontstaat zo’n
tetanische contractie. Hoe sneller de spiervezels, hoe grotere frequentie benodigd is voor
een tetanische contractie. Aanvankelijk ontstaat een getand tetanische contractie. Bij een
pulsperiodeduur korter dan de verkortingsfase ontstaat en gladtetanische contractie.
Zowel de tonus als de trofiek kan beïnvloed worden met NMES. Bij de tonus wordt er
getoniserend door de aansturen te faciliteren en bij de trofiek wordt er geïschaemiseerd door het lokaal effect van de
spierstofwisselingen te stimuleren. Tetanische contracties bootsen de normale spiercontractie na, de spierfunctie kan dus
getraind worden. Bij NMES wordt de tonus van de dwarsgestreepte spieren beïnvloed:
- Ter spierversterking; bij atrofie, verzwakte spieren en normale spierfunctie:
o Verbeteren uithoudingsvermogen
o Verbeteren duurkracht
o Verbeteren explosieve kracht
o Verbeteren anaerobe kracht
- Ter bestrijding van pathologisch verhoogde spiertonus (spasticiteit); bij letsel aan het centraal zenuwstelsel zoals
bij een CVA, MS of een dwarslaesie.
- Ter verbetering van het spiergevoel; na immobiliteit, peesrepositie of kinesiofobie.
- Ter verbetering van ADL-functies zoals staan, lopen en de handfunctie.
- Overige fysiologische effecten naast spiertonus: circulatie, cardiovasculaire conditionering en diffuse osteoporose.
Weefsels die beïnvloed worden via NMES zijn zowel perifeer als centraal. Bij perifere weefsel kan gedacht worden aan
motorische en sensorische vezels. Via de motorische zenuwvezels wordt het dwarsgestreepte spierweefsel beïnvloed. Een
andere functie is het beïnvloeden van het centraal zenuwstelsel.
Bij de applicatie kan onderscheid gemaakt worden in twee soorten spierprikkelen:
1. Direct spierprikkelen; de elektroden worden op de te stimuleren spier geplaatst.
2. Indirect spierprikkelen; de elektroden worden op een afstand van de te stimuleren spier geplaatst. Hierbij dien je
de innervatie van de te stimuleren spier te kennen en de plaats waar die perifere zenuw te stimuleren is.
Contra-indicaties bij NMES zijn:
Algemene contra-indicatie Specifieke contra-indicaties
Koorts Pacemaker
Ernstige hart- en vaatziekten Oppervlakkige metalen
Tumoren (met metastasen) Hartritmestoornissen
Tuberculose Sensibiliteitsstoornissen (geen pijnzin)
Algemene infectieziekten Epilepsie (elektroden niet op hoofd/nek)
Zwangerschap Huidwonden
Allergie van patiënten
Gezien sensibiliteitstoornissen een contra-indicatie zijn, dien je de tastzin van de patiënt te testen. Met een lichte (watje) en
een scherpe (cocktailprikkel) druk onderzoek je het te behandelen gebied, op vier verschillende plekken. Als de test
inadequaat is, is het niet verantwoord om NMES uit te voeren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sarahvanblanken. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
