Dit document is een samenvatting van de aanbod komende hoofdstukken voor het tentamen van Hersenen en Gedrag van de minor Inleiding tot de Toegepaste Psychologie van de Hogeschool Utrecht.
Deze samenvatting is een combinatie van informatie uit het boek, PowerPoints, lessen en samenvattingen van a...
Minor inleiding tot de toegepaste
psychologie
Lesinhoud week 1
Introductie Hersenen en Gedrag
Nature en nurture
Er zijn een aantal psychologische stromingen geordend aan de hand van de nature- nurture.
(Onderstaande psychologische stromingen komen ook aan bod bij andere vakken van de minor)
Gedrag
Er zijn 3 niveaus betreft de kijk op het gedrag:
Persoonlijk
Hoe kijk je naar het gedrag van jezelf en belangrijke anderen?
Werk
Hoe kijk je naar gedrag als professional? Denk hierbij aan de samenwerking,
communicatievaardigheden naar je rol.
Maatschappij
Wat betekent een ander voor je kijkend naar maatschappelijke kwesties? Denk hierbij bijvoorbeeld de
rechtspraak, de verpleging en andere kwesties.
Twee soorten psychologie
B I O L O G I S CH E PSYCHOLOGIE
Hierbij wordt de mens gezien als beschreven blad. Zo is namelijk het DNA (erfelijke eigenschappen) van
een mens al vastgesteld. Deze beïnvloedt de gedragsmogelijkheden van een mens (Rigter, 2014).
Gedrag en gedachten, emoties en motieven hangen altijd samen met biologische processen. De hersenen
zijn het belangrijkste orgaan bij het sturen van gedrag, gedachten, emoties enzovoort. Zonder hersenen is
er dan ook geen mogelijkheid tot gedrag (geen hersenen=geen gedrag) (Rigter, 2014.
,EVOLUTIONAIRE PSYCHOLOGIE
Hersenen zijn de uitkomst van een evolutionair proces, net als andere onderdelen van het lichaam.
Daaruit volgt dat, ondanks dat ieder uniek is, ieders geest kenmerken heeft die terug te vinden te zijn bij
alle andere mensen. Deze kenmerken worden d.m.v. natuurlijke selectie (zie Darwins theorie)
doorgegeven aan volgende generaties, omdat deze helpen bij de overleving en voortplanting van de
mens.
Deze universele kenmerken van de geest noemen wij ook wel psychologische adaptaties
(=aanpassingen). Psychologische adaptaties zorgen ervoor dat onze gedragsmogelijkheden worden
beperkt tot een aantal acties.
Psychologische adaptaties zijn (kenmerken) complex, functioneel gespecialiseerd en bovendien snel,
automatische en onbewust en bestaan uit verschillende
onderdelen.
Massive modularity hypothesis= het brein is een collectie
van aanpassingen voor significante problemen.
(Voorbeeld = een mes dat zorgt voor het oplossen van meerdere
soorten problemen/ verschillend functies).
Darwins theorie
De dieren die het beste zijn aangepast aan hun natuurlijke omgeving, zullen het gemakkelijkst voedsel
kunnen vinden, zich beter kunnen verdedigen, soepeler weten om te gaan met klimaat en meer gezonde
nakomelingen te produceren. Kortom is dit het proces van natuurlijke selectie.
De theorie van Darwin verwijst dus naar dat het beste aangepaste wezen meer kans heeft op overleving
en voortplanting.
Sommige dieren zijn niet goed aangepast, maar blijven toch overleven. Dit komt volgens Darwin door
seksuele selectie. Bepaalde kenmerken doen het goed bij het andere geslacht en worden op deze manier
doorgegeven.
Zo heeft seksuele selectie meer invloed op het uiterlijk en gedrag van mannetjes dan van vrouwtjes, dit
verschil heet seksueel dimorfisme.
Na Darwin
E R K W A M M E E R I N Z I C H T I N E RF E L I J K H E I D . Denk hierbij aan genen en DNA.
E T I O L O G I E : onderzoek naar adaptieve waarde van diergedrag.
Konrad Lorenz onderzocht het mechanisme van imprinting bij ganzen. Imprinting is genetisch
geprogrammeerd, snel proces binnen een kritische periode.
Bill Hamillton voegde inclusive fitness toe aan de theorie van Darwin. Deze inclusive fitness verwijst naar
het direct + indirecte voortplantingsproces van een individu. Zo gaat het niet alleen om het reproductieve
, succes van een individu maar ook om diens bijdrage aan de ontwikkeling van genetische verwachten,
zoals familie.
V E R GE L I J K E N D E P S Y C H O L O G I E gedrag van mens en dier vergelijken.
Typische voor mensen:
Cumulatieve cultuur
We nemen niet alleen dingen van elkaar over, maar brengen ook verbeteringen aan.
Shared intentionality
Samen iets doen om iets te bereiken.
COGNITIEVE A R C H E O L O G I E : op basis van vondsten een beeld vormen van voorouders.
KRITIEK OP EVOLUTIONAIRE PSYCHOLOGIE
- Star, alsof alles om aangeboren instincten draait.
- Niet te toetsen, het zijn verklaringen van achteraf.
- Naturalistic fallacy: het idee dat men wat men in praktijk aantreft ook juist vindt.
- Te veel nadruk op genen. Nog te weinig kennis van epi-genetica: het tot expressie komen van
genen in samenspel met de omgeving.
Het brein
Ons brein is een zachte klomp van hersencellen:
Neuronen: naar schatting ca. 80 miljard.
Gliacellen: ongeveer evenveel
Een doorsnee neuron kent veel toepassingsgebieden voorbeeld:
- Gliacel (oligodendrocyte)
- Gliacel (astrocyte)
F UN C T I E S
VAN
DE HERSENCELLEN:
Neuronen
o Overdracht zintuigelijke, motorische en
interneuronale informatie
Gliacellen
o Structuur/stevigheid, aanvoer voedingsstoffen,
opruimen afval, isolatie axonen, wegwijzen,
vorming bloed hersenbarrière en
bufferfunctie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper selinapronk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,46. Je zit daarna nergens aan vast.
