HC16 ‘RODE DRAAD’ HOORCOLLEGE THEMA 6
Mens: eukarya – animalia – mammalia – eutheria – subsoorten homo sapiens -> mens
Belangrijke verandering mens t.o.v. voorgaande diersoorten: aanwezigheid hersenen, centraal
zenuwstelsel
Allometrie: volume hersenweefsel vs volume van het lichaam
Er is een bepaalde hoeveelheid nodig om het lichaam te bestuderen, dan heb je nog een deel
over aan hersenweefsel om te besteden aan andere functies: brainpower
HC17 ONTWIKKELING EN BOUW RUGGENMERG
CZS: hersenen en ruggenmerg
Perifere ZS: hersenzenuwen, ruggenmergzenuwen, ganglia (cluster zenuwcellen die buiten CZS)
Late ontwikkeling CZS
Neurulatie:
1. Vorming neurale plaat
2. Vorming neurale groeve
3. Vorming neurale wallen
4. Fusie neurale wallen en vrijkomen neurale lijstcellen
Onderdelen neurale buis
Na het proces neurulatie is er vanuit neuro-ectoderm een neurale buis gevormd met zijn
verschillende onderdelen. Aan de dorsale zijde van de neurale buis zit het bedekkende oppervlakte
ectoderm, dat de huid zal gaan vormen, en de neurale lijstcellen (losgekomen uit epitheliaal
verband). De buis zelf bestaat uit een wand en een lumen en wordt de sulus limitans, longitudinaal
lopende groeve, opgedeeld in een dorsaal en ventraal gedeelte.
,Wand van de neurale buis
Neuro-epitheel: weefsel dat de wand van de neurale vuis vormt. Neuro-epihteel zal zich verder
differentiëren en hieruit ontstaan alle celtypen die onderdeel gaan vormen van het CZS: neuronen,
functionele zenuwcellen + gliacellen, steuncellen van neuronen. Verschillende soorten steuncellen
en functie:
ependymcellen: endotheelcellen van de hersenkamers en het centrale kaaal van het
ruggenmerg; vormen de begrenzing van het centrale wervelkanaal en de 4 ventrikels van de
hersenen; productie hersenvocht
astrocyten: verwijderen neurotransmitters, regelen ionenconcentratie, spelen een rol bij de
ontwikkeling van het CZS door vorming van geleidende uitlopers waarlangs neuronen kunnen
groeien; stimuleren herstel van neuronen
oligodendrocyten: myeliniseren van zenuwceluitlopers (axonen) in het CZS
o myelineschede is belangrijk voor geleidingssnelheid van impulsen
Lumen van de neurale buis
Het lumen van de neurale buis (neurale kanaal), zal in de caudale regio (onder niveau van het
achterhoofdsgat, ong. overgang hersenen-ruggenmerg) van het embryo verdwijnen wanneer het CZS
zich verder ontwikkelt. In de craniale regio, boven achterhoofsgat, zal dit lumen zich in samenhang
met de ontwikkeling van de hersenen verder ontwikkelen tot het ventrikelsysteem.
Vorming primaire en secundaire hersenblaasjes
Onder niveau achterhoofdsgat: neurale buis zal zich verder gaan ontwikkelen tot het ruggenmerg en
qua vorm niet zo veel veranderen, boven het achterhoofdsgat gaat de neurale buis echter flink
groeien en krommen.
Tel die mes met my
Het craniale deel van de neurale buis groeit zo hard dat de buis als het
ware een beetje opgevouwen wordt: kromming, dit vindt plaats doordat
er op vaste locaties in de buis krommingen of flexuren ontstaan:
Primaire hersenblaasjes-stadium: 2 ventrale flexuren, buis buigt naar
voren
- flexura cervicalis bevindt zich op de overgang van de hersenen naar
het ruggenmerg (rhombencepalon haar het ruggenmerg)
- flexura cranialis bevindt zich ter hoogte van het mesencephalon
Secundaire hersenblaasjes-stadium: dorsale flexuur
- flexura ponits bevindt zich op de overgang van het metencephalon
naar het myelencephalon
, In het neurale kanaal bevindt zich tijdens de vroege embryonale ontwikkeling amnionvocht.
Uiteindelijk zit er cerebrospinale vloeistof, gespecialiseerd hersenvocht, in het ventrikelsysteem.
Ieder onderdeel van het CZS kent een unieke verdeling van grijze en witte stof rondom het lumen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fleurheling. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.