Samenvatting
Samenvatting Bijzondere overeenkomsten
- Instelling
- Hanzehogeschool Groningen (Hanze)
Duidelijke en volledige samenvatting van het vak Bijzondere overeenkomsten.
[Meer zien]Voorbeeld 10 van de 106 pagina's
Voorbeeld 10 van de 106 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: mauritswalters • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Bijzondere overeenkomstenHoofdstuk 1 – Algemene inleiding
De bijzondere overeenkomst is een overeenkomst indien zij een weteeijke uitwerking in Boek 7 BW
heef verkregen Soms wordt in de eiter tuur de ben ming ‘’bbenoemde’b’b overeenkomst gebruikt rr
komen in de rechtspr ktjk en in de speekt e ook overeenkomsten voor die een specifeke
nduiding hebben gekregen: rtestenovereenkomst, bedrijfsovern me-overeenkomst, c tering,
f ctoring, fr nchising, ee sing, overeenkomst tot vermogensbeheer of een sponsoringsovereenkomst
Weteeijke bep eingen die v n inveoed zijn op inhoud v n deze overeenkomsten zijn niet in Boek 7
beschreven Zij worden ook wee ‘’bonbenoemde’b’b overeenkomsten genoemd Hun rd en inhoud
dient d n ook te worden bep ed n de h nd v n uiteeg v n de tekst v n de overeenkomst, zijnde
‘’bdoor de p rtjen overeengekomen rechtsgevoegen’b’b, m r ook n de h nd v n die rechtsgevoegen
‘’bweeke, n r h r rd v n de overeenkomst, uit de wet, de gewoonte of de eisen v n de
redeeijkheid en bieeijkheid voortveoeien’b’b, rt 6:248 eid 1 BW Met de eeementen ‘’b rd’b’b en ‘’bwet’b’b
kunnen bijvoorbeeed bij wijze v n n eogie wee nknopingspunten bij een weteeijke regeeing in Boek
7 worden gezocht In de eiter tuur vindt men v k inform te die nieuwe v ri nten v n in bep ede
sectoren v n het bedrijfseeven voorkomende contr cten beschrijven en tegen de chtergrond v n
het geregeede in Boek 6 en 7 BW beeichten Te denken v et n de expeoit teovereenkomst, m r
ook n meer recente ontwikkeeingen es de Service Levee Agreement of de
outsourcingovereenkomst D rn st komt in buiten Boek 7 geeegen wet- en regeegeving soms een
beschrijving v n de inhoud (v n rechten en verpeichtngen v n p rtjenn voor Voorbeeeden zijn:
subsidieuitvoeringsovereenkomst, energieeeveringsovereenkomst en zorgverzekeringsovereenkomst,
mest fzetovereenkomst, pensioenovereenkomst, pe nsch devergoedingsovereenkomst,
p rkeerovereenkomst, speeerscontr ct en het ‘’bprest tecontr ct’b’b Dergeeijke overeenkomsten
worden beheerst door de op hen specifek fgestemde weteeijke bep eingen, m r in beginsee voor
het overige door bep eingen v n het vermogensrecht
Binnen de grenzen die de wet ngeef zijn p rtjen n r Nedere nds recht vrij met eek r te
onderh ndeeen over het ng n v n een overeenkomst Zij zijn ook vrij om de inhoud en derh eve
de rechtsgevoegen v n hun overeenkomst n r goeddunken te bep een Het BW g t uit v n een
open contr ctensysteem Uit het steesee v n het BW veoeien genoemde grenzen voort uit dwingende
bep eingen die voor eee rechtsh ndeeingen geeden, zo es het ng n v n een rechtsh ndeeing
w rbij niet een vormvoorschrif in cht wordt genomen, rt 3:39 BW, of weeke rechtsh ndeeing
door inhoud of strekking in strijd is met de goede zeden of de openb re orde, rt 3:40 eid 1 BW Deze
grenzen kunnen ook voortveoeien uit dwingend recht ten nzien v n contr cten, bijvoorbeeed de
regeeing inz ke egemene voorw rden, rt 6:246 BW, of de weteeijke regeeing v n het wijzigen v n
de gevoegen v n een overeenkomst op grond v n onvoorzienb re omst ndigheden, rt 6:258 BW jo
rt 6:250 BW D rn st k n het ng n v n een overeenkomst of de inhoud erv n in strijd komen
met wetgeving v n bijzondere rd, rt 3:40 eid 2 en 3 BW, zo es de Mededingingswet, de
Coeport gewet, de Wet fn ncieee toezicht of de G swet Om een tweet e redenen is het noodz keeijk
geoordeeed voor een nt e overeenkomstypen in de wet, in c su Boek 7, bijzondere voorschrifen
op te nemen De eerste reden is v n een p rtcueier, de tweede v n egemeen bee ng In de pr ktjk
beijkt d t p rtjen bij eeed gse overeenkomsten (koop, bew rneming, geedeeningn eeeen in
hoofdeijnen de rechtsgevoegen v n hun fspr k voor ogen hebben Diverse (det ienvr gen kunnen
v k niet worden be ntwoord n de h nd v n de uitdrukkeeijke of stezwijgende bedoeeing v n
p rtjen Ook het vinden v n rechtsgevoegen die voortveoeien uit ‘’b de rd v n de overeenkomst,
uit de gewoonte of de eisen v n redeeijkheid en bieeijkheid ’b’b ( rt 6:248 eid 1n is v k niet goed
mogeeijk De geciteerde m tst f geef niet zeeden onvoedoende of weinig houv st Het is de
,bedoeeing d t in Boek 7 per fzondereijk geregeed bijzonder contr ct deze m tstr f n der wordt
uitgewerkt De bijzondere weteeijke bep eing v n de desbetrefende Titee uit Boek 7 vueeen de tussen
p rtjen gem kte individueee fspr ken n met bep eingen die in de bedoeeing v n de wetgever
een evenwichtge, objecteve toebedeeing v n rechten en verpeichtngen beogen Deze bep eingen
zijn niet v n dwingend recht, m r in beginsee v n regeeend recht Het egemeen bee ng vereist
d rn st d t in bep ede opzichten de onderh ndeeings- en contr ctsvrijheid v n p rtjen worden
begrensd Beh eve de goede zeden en openb re orde-grens ( rt 3:40 eid 1 BWn kent het egemene
contr ctenrecht twee voor de pr ktjk bee ngrijke grenzen: een egemene en een bijzondere De
egemene is in rt 6:248 eid 2 BW opgenomen (een tussen p rtjen es gevoeg v n de
overeenkomsten geedende regee ‘’b is niet v n toep ssing, voor zover dit in de gegeven
omst ndigheden n r m tst ven v n redeeijkheid en bieeijkheid on nv rdb r zou zijn’b’bn Deze
bep eing keert zich tegen een te scherpe en eenzijdige doorvoering v n de eetereijke tekst v n de
overeenkomst, is seechts in uitzonderingsgev eeen v n toep ssing en vormt dwingend recht ten
nzien v n eee overeenkomsten, onge cht de hoed nigheid v n p rtjen (bedrijf, burgern of de rd
v n de overeenkomst
De wetgever heef voor de bijzondere overeenkomsten die in Boek 7 de voegende indeeing in
ged chten geh d:
Overeenkomsten strekkende tot overdr cht v n een goed (zo es koopn of tot vereening v n
het genot v n een goed (zo es huur of bruikeeenn Koop en ruie, verbruikeeen en schenking zijn
overeenkomsten die de strekking hebben goederen of geed over te dr gen Huur, p cht en
bruikeeen richten zich op het n de wederp rtj versch fen v n genot v n een goed;
b Overeenkomsten gericht op het verrichten v n werkz mheden door de ene voor de ndere
p rtj, zo es de opdr cht, de bew rneming of de rbeidsovereenkomst, en
c Overige bijzonder overeenkomsten, zo es borgtocht, de v ststeeeingsovereenkomst en de
verzekeringsovereenkomst
Voegens de oorspronkeeijke idee zijn n deze indeeing zeef, noch n de voegorde rechtsgevoegen
verbonden De toep sseeijkheid v n een bep ede Titee op een overeenkomst tussen p rtjen wordt
niet bewerksteeeigd door de ben ming die p rtjen n hun overeenkomst geven Doorse ggevend is
of de overeenkomst n r de door p rtjen bedoeede inhoud onder de weteeijke omschrijving v n een
bep ede overeenkomst v et
Bij de voorbereiding v n Boek 7 is onderkend d t er t eeoze contr ctstypen zijn die voedoende scherp
zijn om v n ndere typen te kunnen worden onderscheiden teneinde voor een fzondereijk
uitgewerkte weteeijke regeeing v tb r zijn Denk n de rtestenovereenkomst, de
beveieigingsovereenkomst, de expeoit teovereenkomst, de fr nchiseovereenkomst, de huweeijks- en
ree tebemiddeeingsovereenkomst, de overeenkomst v n ee sing of de internetprovider-
overeenkomst Weebewust is oorspronkeeijk echter ingezet op de wens te voorkomen d t Boek 7
onevenredig omv ngrijk zou worden De idee w s om eeeen die overeenkomsten te regeeen, die in
de pr ktjk veee voorkomen nn ten nzien w rv n bovendien een duideeijke behoefe best t hetzij
n regees die bij zwijgen v n de overeenkomst zueeen geeden, hetzij n dwingende wetsbep eingen
of n vorm- of bewijsvoorschrifen
In de oorspronkeeijke opzet beoogt Boek 7 egemeen gehouden fspr ken tussen p rtjen een n dere
gespecifceerde inhoud te geven D rn st cht de wetgever het v n egemeen bee ng voor
bep ede bijzondere overeenkomsten voorschrifen op te nemen die de vrijheid v n p rtjen
beperken De voegende voorschrifen kunnen worden onderscheiden:
, Bep eingen die n een overeenkomst rechtsgevoegen verbinden die door p rtjen niet
kunnen worden weggecontr cteerd;
b Bep eingen die ten nzien v n een bep ede overeenkomst of voor een bep ed beding een
vorm voorschrijven;
c Bep eingen die betrekking hebben op de bewijse st of op de toee tb rheid v n
bewijsmiddeeen
Indien in een wetsbep eing rechtsgevoegen zijn opgenomen die door p rtjen niet kunnen worden
weggecontr cteerd ( d n is spr ke v n dwingend recht Contr cteren in strijd d rmee eeidt in
beginsee tot nietgheid v n de rechtsh ndeeing ( rt 3:40 eid 2 BWn Voorbeeeden v n bep eingen v n
dwingend recht in Boek 7 zijn rt 7:6 eid 1, rt 7:46j, rt 7:413, rt 7:417 eid 4, rt 7:445, rt 7:468,
rt 7:513, rt 7:645, rt 7:688 eid 1-3 en 7:682 BW Dwingend recht komt in n genoeg eee ttees v n
Boek 7 voor In deze c tegorie horen ook de regees d t v n bep ede onderdeeen niet ten n deee v n
de p rtcueiere koper of opdr chtgever tot bouw v n een woning k n worden fgeweken, behoudens
bij een st nd rdregeeing es bedoeed in rt 6:214, zie rt 7:2 eid 3 en rt 7:769 Voorbeeeden v n
bep eingen ten nzien v n een bep ede overeenkomst of voor een bep ed beding een vorm
voorschrijven ( d bn zijn het schrifeeijkheidsvereiste bij de koop door een p rtcueier v n een
onroerende z k ( rt 7:2 BWn en het ng n door een p rtcueier v n een overeenkomst tot het
bouwen v n een woning ( rt 7:766 eid 1 BWn, de zowee voor princip e es h ndees gent geedende
verpeichtng de wederp rtj op h r verzoek een ondertekend geschrif te versch fen d t de d n
geedende inhoud v n de gentuurovereenkomst weergeef ( rt 7:428 eid 2 BWn, schrifeeijkheid es
vereiste voor de geedigheid v n een concurrentebeding v n een h ndees gent (7:443 eid 1 BWn, de
verpeichtng v n de werkgever om een schrifeeijke opg ve v n het eoonbedr g ( rt 7:626 eid 1 BWn
d n wee v n de in rt 7:655 opgesomde gegevens te versch fen, het voorschrif d t voor de
geedigheid v n een concurrentebeding tussen werkgever en werknemer een schrifeeijke fspr k
met een meerderj rige werknemer eist ( rt 7:653 eid 1 BWn, de bep eing d t eeeen schrifeeijk ten
n deee v n een p rtj ergens v n k n worden fgeweken ( rt 7:688 eid 4 BWn of het voorschrif d t
een overeenkomst v n borgtocht, ngeg n buiten beroep of bedrijf, seechts geedig is indien een in
geed uitgedrukt m ximumbedr g is overeengekomen ( rt 7:858 eid 1 BWn Het zijn seechts
voorbeeeden w rin het vorm spect de doorse g geef Bij een m nco in de voorgeschreven vorm
geef rt 3:39 de hoofdregee n: tenzij uit de wet nders voortveoeit, zijn rechtsh ndeeingen die niet
in de voorgeschreven vorm zijn verricht, nietg Tenseote ( d cn de bep eingen die betrekking hebben
op de bewijse st of op de toee tb rheid v n bewijsmiddeeen Zie bij wijze v n ieeustr te rt 7:202
BW (indien de huurder recht heef op vruchten v n de z k d n geedt dit recht es een genotsrecht
es bedoeed in rt 5:17 BWn, rt 7:854 BW (strekt bij borgtocht de verbintenis v n de
hoofdschueden r tot iets nders d n tot bet eing v n een geedsom, d n geedt de borgtocht voor de
vordering tot sch devergoeding in geed, verschuedigd op grond v n niet-n koming v n die
verbintenisn, rt 7:224 eid 3 BW (indien geen beschrijving is opgem kt, wordt de huurder,
behoudens tegenbewijs, verondersteed het gehuurde in st t te hebben ontv ngen zo es deze is bij
het einde v n de huurovereenkomstn, rt 7:610 (hij die ten behoeve v n een nder tegen beeoning
door die nder gedurende drie opeenvoegende m nden wekeeijks d n wee gedurende ten minste 20
uren per m nd rbeid verricht, wordt vermoed deze rbeid te verrichten kr chtens een
rbeidsovereenkomstn en voor borgtocht es bewijsvoorschrif rt 7:859 In weteeijke formueeren
geeden woorden e ‘’bgeeden es’b’b of ‘’b ngemerkt worden es’b’b es onweereegb re rechtsfeiten, terwije
uit de woorden ‘’bwordt vermoed’b’b k n worden fgeeeid d t het vermoeden door tegenbewijs k n
worden ontkr cht
Het voorg nde s menv tend: om redenen v n p rtcueier en egemeen bee ng beoogt de wetgever
ten nzien v n een nt e overeenkomsten houv st en bescherming te bieden Houv st door
,bep ede rechten en verpeichtngen meer specifek in de wet uit te schrijven Bescherming door
bep ede onderdeeen tot dwingend recht te verke ren d n wee door bep ede bee ngen door middee
v n een vormvoorschrif of een vereichtng v n bewijsregees te huep te schieten Te wiens behoeve is
dit steesee ontworpen? De subjecten v n bescherming zijn in het merendeee v n de gev eeen die
personen w rv n de wetgever meent d t zij voor bescherming in nmerking komen Deze worden
v k in een contr ctueee betrekking een ‘’bzw kke’b’b p rtj genoemd, omd t zij door opeeiding,
fn ncilee dr gdr cht of posite in de economische distributeketen onvoedoende gennformeerd zijn,
onvoedoende fn ncilee middeeen hebben om etern teve keuzen te re eiseren of zich gepe tst zien
tegenover een economisch ‘’bsterke’b’b (economisch m chtge, fn ncieee dr gkr chtge, deskundigen
wederp rtj Het g t om de (consument-nkoper, de huurder, de p tlnt, de reiziger, de werknemer
en de opdr chtgever, meer egemeen – een heee ruime groep – ‘’bp rtcueier’b’b d n wee een
consument, hetgeen in het steesee v n het BW wie zeggen: de n tuureijke persoon, die h ndeet in de
uitoefening v n een beroep of bedrijf Consumentenbescherming is de ‘’brode dr d’b’b door het geheee
Boek 7 Op een ‘’bconsument’b’b toegespitste bep eingen zijn bijvoorbeeed rt 7:6 (koopn, rt 7:416 en
rt 7:417 (e stgevingn, rt 7:765 e v (bouw v n een woningn, rt 7:862 (borgtochtn, m r d rn st
uiter rd in Boek 6, bijvoorbeeed bij de regeeing inz ke egemene voorw rden (de zw rte en de
grijze eijst v n rt 6:236 en rt 6:237 BWn In seechts zeer beperkte m te bieden onderdeeen in Boek
7 bescherming n rechtssubjecten die een beroep of bedrijf uitoefenen, m r bep eingen die deze
strekking hebben zijn er wee Voorbeeeden zijn regeeingen ten gunste v n:
- De bedrijfsm tg h ndeede verkoper: recht op sch devergoeding jegens degene bij wie hij zijn
z k heef verkocht (zijn voorsch keen voor de sch de die hij n een consumentkoper heef
voed n ( rt 7:25 BWn;
- De beroeps- of bedrijfsm tge h ndeeende opdr chtnemer: recht op vergoeding v n sch de
die deze eijdt ten gevoege v n de hem niet toe te rekenen verwezeneijking v n een n een
opdr cht verbonden bijzonder gev r, indien d t gev r de risico’bs weeke de uitoefening v n
d t beroep of bedrijf n r zijn rd meebrengt, te buiten g t ( rt 7:406 eid 2 BWn;
- De e sthebber-rechtspersoon, die uitseuitend bevoegd is in eigen n m en met uitseuitng v n
de e stgever een n de e tste toekomend (inc ssonrecht uit te oefenen en weeke priv teve
bevoegdheid in beginsee niet door het overeijden of het f ieeissement v n d n wee de
toep ssing v n de schueds neringsregeeing ten nzien v n de e stgever eindigt ( rt 7:423
BWn;
- De hoteehouder, die niet nspr keeijk is voor gedr gingen v n personen die de g st zeef in
het hotee heef meegebr cht of uitgenodigd en voor sch de n z ken die de g st zeef heef
meegebr cht, en op deze z ken een retenterecht heef voor e hetgeen hij v n zijn g st te
vorderen heef ter z ke v n eogies, kost, consumptes en es hoteehouder verrichte diensten
( rt 7:608n;
- De h ndees gent ( rt 7:428-7:445 BWn en de h ndeesvertegenwoordiger ( rt 7:687-689
BWn
Het ordeningsprincipe v n het Nedere ndse vermogensrecht, d t bekend st t es ‘’bgee gde
structuur’b’b, betekent voor de bijzondere overeenkomsten d t met n me ook Boek 3 ttee 2
(rechtsh ndeeingenn en ttee 11 (rechtsvorderingenn en ook Boek 6 ttee 1 (verbintenissen in het
egemeenn en ttee 5 (overeenkomsten in het egemeenn op ‘’bbijzondere’b’b overeenkomsten v n
toep ssing zijn Niet eeeen met het oog op het bee ng d t met de fzondereijke regeeing v n een
bijzondere overeenkomst wordt gediend, m r ook uit het steesee v n de wet veoeit voort d t de
n druk in Boek 7 niet eigt op regeeing v n de vernietgb rheid of nietgheid v n de overeenkomst es
rechtsh ndeeing (geregeed in Boek 3 Titee 2n, de totst ndkoming v n de overeenkomst ( fd 6 5 2n of
de ontbinding v n de overeenkomst ( fd 6 5 2n of de ontbinding v n de overeenkomst die
,wederkerig is ( fd 6 5 5n Voor ntwoorden op vr gen inz ke h ndeeingsonbekw mheid, een
mogeeijk wiesgebrek bij het ng n v n de overeenkomst, de n koming, de gerechtgheid tot het
opschorten v n een prest te, de termijn w rbinnen of de pe ts w r bet ed moet worden, de
nspr keeijkheid voor tekortkoming, de sch devergoeding, exceptes en ontbinding is de
rechtzoekende in beginsee ngewezen op de Boek 3 en 6 BW Het kenmerkende v n de meeste
bep eingen in Boek 7 schuiet in de gespecifceerde inhoud v n de fzondereijke rechten en
verpeichtngen v n p rtjen bij de bijzondere overeenkomst Deze hebben, de verz meede Titees v n
Boek 7 in ogenschouw nemend, de betrekking op een nt e bijzonderheden, zo es:
Precontr ctueee verbintenissen;
b N dere regees inz ke de totst ndkoming v n de overeenkomst;
c De hoofdverpeichtngen v n p rtjen;
d De bijkomende verpeichtngen v n p rtjen;
e De belindiging v n de overeenkomst;
f Bijzonderheden ter z ke v n niet n koming of ontbinding;
g Post-contr ctueee verbintenissen
Wij geven v n e deze specifeke kenmerken hieronder een enkee voorbeeed en verwijzen voor
overige n r de fzondereijke hoofdstukken Precontr ctueee verbintenissen ( d n zijn er veee Vóór
het seuiten v n een reisovereenkomst deeet de reisorg nis tor ‘’bschrifeeijk of op ndere begrijpeeijke
en toeg nkeeijke wijze’b’b de egemeen verkrijgb re prospectus of ndere pubeic te mee, indien de
wederp rtj met die gegevens niet bekend is ( rt 7:501 BWn
Met n dere regeeing inz ke de totst ndkoming v n de overeenkomst ( d bn wordt soms fgeweken,
soms wordt een bijzondere regeeing gegeven ten nzien v n hetgeen voegens het egemene
overeenkomstenrecht geedt De enkeee toezending v n een z k bewerksteeeigt niet een
koopovereenkomst ( rt 7:7 BWn Art 7:850 eid 2 BW: voor de geedigheid v n een borgtocht is niet
vereist d t de hoofdschueden r deze kent, en rt 7:851 eid 2 BW: borgtocht k n eeeen voor
toekomstge verbintenissen worden ngeg n voor zover deze voedoende bep eb r zijn Zie ook
p r gr f 5 hiervoor omtrent hetgeen ten nzien v n vormvereisten is opgemerkt
De hoofdverpeichtngen v n p rtjen worden concreet ngegeven ( d cn De verkoper is verpeicht de
verkochte z k met toebehoren in eigendom over te dr gen en f te eeveren ( rt 7:9 eid 1 BWn, de
bew rnemer verbindt zich een z k, die de bew rgever hem toevertrouwt, te bew ren en terug te
geven ( rt 7:600 BWn, terwije de nnemer zich verbindt om buiten dienstbetrekking een werk v n
stofeeijke rd tot st nd te brengen en op te eeveren, tegen een door de opdr chtgever te bet een
prijs in geed
De bijkomende verpeichtngen v n p rtjen ( d dn kunnen een zeer gev rieerde inhoud hebben De
kosten v n fevering v n een gekochte z k, die v n weging en teeeing d ronder begrepen, komen
ten e ste v n de verkoper ( rt 7:12 eid 1 BWn Gedurende de bew rneming verkregen vruchten v n
de bew rde z k moeten n de bew rgever worden fgedr gen ( rt 7:604 BWn, terwije de
nnemer bevoegd is het werk onder zijn eeiding door nderen te e ten uitvoeren ( rt 7:751 BWn
De belindiging v n de overeenkomst ( d en kent veee e eigen, bijzondere regees Om er seechts enkeee
te noemen: de opdr chtgever k n ten eeen tjde de overeenkomst opzeggen ( rt 7:408 eid 1 BWn,
terwije de huepvereener, behoudens gewichtge redenen, de beh ndeeingsovereenkomst niet k n
opzeggen ( rt 7:460 BWn Voor de opeevering v n een werk geeden eigen regees ( rt 7:758 BWn
Bijzonderheden ter z ke v n niet n koming of ontbinding ( d fn zijn onder meer: de koper op fst nd
heef gedurende 7 werkd gen n ontv ngst v n de z k het recht om de koop op fst nd zonder
,opg ve v n reden te ontbinden ( rt 7:46d eid 1 BWn Bij koop v n een woning is d t: drie d gen ( rt
7:2 eid 2 BWn en bij tmesh re: ten d gen ( rt 7:48c BWn
Post-contr ctueee verbintenissen ( d gn zijn soms ook uitgeschreven Te denken v et n het mogeeijk
n belindiging v n de geneeskundige beh ndeeingsovereenkomst dooreopende recht v n de p tlnt
om v n de huepvereener vernietging v n bew rde gegevens te verzoeken of v n hem inz ge en
fschrif v n bescheiden te vr gen ( rt 7:455-7:456 BWn Indien een overeenkomst eindigt door de
dood v n een p rtj rusten er soms op erfgen men bijzondere verpeichtngen, zie bij dood v n de
opdr chtnemer rt 7:409 eid 2 BW, bij overeijden v n de e sthebber rt 7:422 eid 4 BW, bij het
overeijden v n de princip e rt 7:438 eid 2 BW of bij het overeijden of duurz m rbeidsongeschikt
worden v n de nnemer rt 7:763 BW Zie ook de regees inz ke concurrentebedingen ( rt 7:443
en rt 7:653 BWn Hoewee eee bijzondere overeenkomsten specifek inhoudeeijke eeementen in zich
dr gen, schijnt er soms wee een egemeen p troon chter deze ‘’beigen- rdigheden’b’b zichtb r, m r
zij vormt niet een weeoverwogen duideeijk str mien
Indien spr ke is v n een botsing tussen of v n een overe pping v n de regees v n Boek 3 en Boek 6 en
die v n Boek 7, d n geedt es egemeen uitg ngspunt d t de bijzondere regee, die in Boek 7 is
opgenomen, de egemene regee (kennen uit Boek 3 of Boek 6n verdringt: Lex speci eis derog t eegi
gener ei
ren overeenkomst k n be ntwoorden n de weteeijke omschrijving v n verscheidene bijzondere
overeenkomsten De overeenkomst wordt d n wee een gemengde overeenkomst genoemd Zij
vertoont de typische kenmerken v n twee of meer bijzondere overeenkomsten Voorbeeed: de
overeenkomst met een concilrge/huismeester k n deees een rbeids- deees huurovereenkomst (huur
v n een dienstwoningn zijn Ander voorbeeed: bij de nsch f v n een nieuwe uto k n de koper
ervoor kiezen d t de verkoper tevens ccessoires nbrengt, stoeeen met ingebouwde verw rming
pe tst, een trekh k nbrengt en een cd-speeer en een route-n vig tor inbouwt In d t gev e ziet
men n st koop ook kenmerken v n nneming Art 6:215 geef voor een gemengde overeenkomst
n week bijzonder weteeijk regime v n toep ssing is: es een overeenkomst n de omschrijving v n
twee of meer door de wet geregeede bijzondere soorten v n overeenkomsten voedoet, d n zijn de
voor eek v n die soorten gegeven bep eingen n st eek r op de overeenkomst v n toep ssing Op
deze hoofregee, die de zogen mde cumue tetheorie bev t, kent rt 6:215 es bee ngrijke
uitzondering ‘’b( n behoudens voor zover deze bep eingen niet wee verenigb r zijn of de strekking
d rv n in verb nd met de rd v n de overeenkomst zich tegen toep ssing verzet’b’b Degene die
onverenigb rheid e d steet, dient dit n te tonen Art 6:215 bev t seechts een vuistregee voor
uiteeg
ren sch keebep eing verke rt een nt e weteeijke regees, bijvoorbeeed een ttee of een fdeeing, v n
overeenkomstge toep ssing op een gebied w rvoor zij n r de eeter v n de wet niet geschreven is
Op deze wijze wordt het bereik v n bep ede regees vergroot In het BW komen sch keebep eingen in
t eeoze v ri nten voor Zij vormen een structuurkenmerk v n het BW, d t wezeneijk de betekenis v n
vermogensrechteeijke rechtsverhoudingen bennveoedt Zie in het bijzonder rt 3:15, rt 3:59, rt
3:79 en rt 3:326 BW, die bee ngrijke onderdeeen v n vermogensrecht in beginsee ook d rbuiten
v n overeenkomstge toep ssing verke ren Sch keebep eingen moeten worden bezien tegen de
chtergrond v n de uiteeg De rechter is vrij zich v n g ngb re rechtsvindingsprocede’bs te bedienen,
w ronder de n eogie Bij sch keebep eingen geef de wetgever echter een soort voorgedrukt
p troon Is n r euidt v n de wetekst bep eing X v n overeenkomstge toep ssing op situ te , d n
wie d t zeggen, d t de wetgever n eogie voorstructureert (of n eogie ‘’bgebiedt’b’bn De rechter k n
d n v k, op grond v n zijn interpret tevrijheid d n wee met gebruikm king v n de seotzin (‘’b ,
tenzij ’b’bn, gemotveerd v n die n eogie fzien
,In deze c tegorie kunnen, bezien v nuit Boek 7, worden opgenomen:
- Art 7:47 BW: in gev e v n koop v n een vermogensrecht zijn rt 7:1-7:46 BW v n toep ssing
voor zover dit in overeenstemming is met de rd v n het recht Te denken v et n de koop
v n ndeeen, een vergunning of v n een vorderingsrecht;
- Art 7:50 BW: op de schenkingsovereenkomst zijn de bep eingen betrefende koop v n
overeenkomstge toep ssing;
- Art 7:201 eid 2 BW: huur k n ook op vermogensrechten betrekking hebben, in week gev e rt
7:202-7:231 BW v n toep ssing zijn, voor zover de strekking v n die bep eingen of de rd
v n het recht zich d rtegen verzet;
- Art 7:424 eid 1 BW: op ndere overeenkomsten d n e stgeving kr chtens weeke de ene p rtj
verpeicht of bevoegd is voor rekening v n de ndere p rtj rechtsh ndeeing te verrichten zijn
rt 7:415-423 BW v n overeenkomstge toep ssing, voor zover de strekking v n de
betrokken bep eing in verb nd met de rd v n de overeenkomst zich d rtegen niet verzet
De genoemde bep eingen kunnen niet eeeen v n toep ssing zijn op overeenkomsten die
worden geseoten door een middeeeijk vertegenwoordiger, m r op eee rechtsh ndeeingen die
de middeeeijke vertegenwoordiger verricht, zo es een cessie ter inc sso (te kw eifceren es
een e stgeving om een vordering in eigen n m te innenn of het door ene princip e onder de
voorw rden v n rt 7:420 BW inroepen v n een b nkg r nte die door de derde is gesteed
of het executeren v n een vonnis d t de e sthebber jegens de derde heef verkregen
Deze ‘’bv n overeenkomstge toep sseeijkheid’b’b wordt meest e beperkt voor zover de strekking v n de
bep eing in verb nd met de rd v n de rechtsverhouding zich tegen de overeenkomstge toep ssing
verzet (of woorden v n deze strekkingn, zie bijvoorbeeed rt 7:49 seot, rt 7:201 eid 2 seot, rt 7:424
eid 1 seot en rt 7:906 eid 4 BW Uit de wetsystem tek en uit h r tekst veoeit voort d t
sch keebep eingen in tweelreei opzichten mnnr beheezen d n eeeen m r een vorm v n
voorgeschreven n eogie Zo es e ngegeven z e de rechter inhoudeeijk het ‘’bingesch keede’b’b recht
dienen te interpreteren en toe te p ssen, en vervoegens dienen te onderzoeken of de rd v n de
desbetrefende regee in verb nd met de rd v n de fguur w róp wordt toegep st zich tegen
toep ssing verzet ren rechter die deze methodiek niet voegt, eoopt in c ss te de k ns met een
motveringske cht te worden geconfronteerd De rechter heef overigens wee een vrij grote
beoordeeingsruimte of in de desbetrefende regee wordt doorgesch keed of niet D rn st indiceren
sch keebep eingen een steepeicht en een bewijse st Degene die meent d t de ‘’b rd’b’b v n de regee in
verb nd met de ‘’b rd’b’b v n het onderwerp w rop de regee tot overeenkomstge toep ssing z e
komen zich tegen die toep ssing verzet, z e zueks dienen te steeeen en dienen te bewijzen
In een enkee gev e vindt onderbrenging v n een overeenkomst bij een nder type pe ts n de h nd
v n een zogenoemde strekkingsbep eing Zie bijvoorbeeed rt 7 :1576 eid 3 BW, d t bep et d t eee
overeenkomsten, die dezeefde strekken hebben es een koop en verkoop op fet eing, ‘’bonder weeke
vorm of onder weeke ben ming ook ngeg n’b’b, es koop en verkoop of fet eing worden
beschouwd De genoemde bep eing kent ook een sch keebep eing: het in ttee 7A 5A (‘’bV n koop en
verkoop of fet eing’b’bn bep ede vindt overeenkomstge toep ssing op vermogensrechten, niet
zijnde registergoederen, voor zover d t in overeenstemming is met de rd v n d t recht, zie rt
7A:1576 eid 5 BW
De gereedsch pskist v n de wetgever kent ook bep eingen die de toep ssing v n bep ede
onderdeeen op e d n niet vergeeijkb re fguren niet toest n, die deze toep ssing uitsch keeen Soms
gebeurt dit expeiciet, soms is het uit de wetekst zeef niet kenb r rxpeiciete uitsch keeing kent twee
v ri nten: ( n bep eingen die verke ren d t inhoud X niet v n toep ssing is op fguur , of (bn
bep eingen die ngeven d t een uitgeschreven gev e ‘’bseechts’b’b of ‘’buitseuitend’b’b v n toep ssing is
,Hoofdstuk 6 – Schenking
Anders d n bij koop, w rbij essenteee is d t voor een z k een prijs in geed wordt bet ed, is de
schenking een overeenkomst ‘’bom niet’b’b rr hoef met ndere woorden geen tegenprest te verricht
te worden De regeeing voor de schenking en gif is neergeeegd in de derde ttee v n Boek 7 BW (ttee
7 3: rt 7:175 tot en met 7:188 BWn
Titee 7 3 heef niet eeeen betrekking op de schenking, m r ook op de zogen mde gif Het
bee ngrijkste verschie tussen de beiden rechtsfguren is d t voor de kw eifc te es schenking
kr chtens rt 7:175 BW vereist is d t deze ‘’bom niet’b’b, dus geheee zonder tegenprest te geschiedt
Voor een gif is voedoende d t deze een nder bewust bevoordeeet Dit behoef evenwee niet ‘’bom
niet’b’b te zijn, w nt ook een keeine tegenprest te k n de wederp rtj bevoordeeen ( rt 7:186 eid 2
BWn Zo is de verkoop v n een goed tegen een fr cte v n de relee prijs niet es een schenking (er is
immers spr ke v n tegenprest ten, m r wee es gif (de koper wordt bevoordeeedn n te merken
De gif omv t de schenking, w nt indien men ‘’bom niet’b’b schenkt, bevoordeeet men een nder De gif
is zodoende het genus, de schenking het species: een schenking is etjd een gif, m r een gif is niet
etjd een schenking Degene die schenkt of een gif doet, wordt in het n voegende es ‘’bschenker’b’b of
‘’bgever’b’b ngeduid, de ontv nger es ‘’bbegunstgde’b’b of ook wee es ‘’bbegifigde’b’b Titee 7 3 v ngt n
met bep eingen over de schenking, w rn rt 7:186 BW bep et d t deze bep eingen voor zover
mogeeijk v n overeenkomstge toep ssing zijn op ndere gifen d n schenkingen Twee bep eingen
hebben eeeen betrekking op de gif, rt 7:187 jo 7:188 BW
rven es bij koop, wordt met een gif of schenking doorg ns (tenzij het g t om de schenking v n
dienstenn beoogd om z ken of vermogensrechten over te dr gen De schenking of de gif is d rbij
de ttee voor de overdr cht Voor de d dwerkeeijke overdr cht moet vervoegens nog een
beschikkingsbevoegde p rtj best n en moet een eevering pe tsvinden, rt 3:84 BW Bj een z k,
zo es een computer, geschiedt d t door bezitsversch fng, rt 3:90 BW Ten nzien v n een
onroerende z k is voor de eevering een not rilee kte en inschrijven d rv n in de openb re
registers nodig, rt 3:89 BW, en voor overige rechten moet een kte worden opgem kt, rt 3:94
BW
Voor de schenking en de gif best n niet eeeen bijzondere bep eingen in ttee 7 3, m r ook in
ndere deeen v n het BW Zowee in Boek 1 ten nzien v n het f mieierecht (op grond v n rt 1:88
BW hebben echtgenoten eek r toestemming nodig indien ze een gif wieeen doenn es in Boek 4 over
het erfrecht (met n me rt 4:42 e v BW over het test ment en rt 4:126 BW over eeg tenn zijn
regees over de schenking en de gif opgenomen
Art 7:175 BW defnieert de schenking es ‘’bde overeenkomst om niet, die ertoe strekt d t de ene
p rtj, de schenker, ten koste v n eigen vermogen de ndere p rtj, de begifigde, verrijkt ’b’b De
schenking best t dus uit de voegende vier eeementen:
1 ren overeenkomst;
2 Om niet;
3 Met bevoordeeingsbedoeeing;
4 W rdoor de schenker ten koste v n zijn eigen vermogen de begifigde verrijkt
Het feit d t de schenking een overeenkomst is, betekent d t deze door nbod en nv rding tot
st nd komt Omd t seechts de schenker iets presteert en dus niet schenkt om d r een
tegenprest te voor te ontv ngen, is een schenkingsovereenkomst geen wederkerige ( rt 6:261 BWn,
m r een eenzijdige overeenkomst
,Het feiteeijke schenkings nbod k n onder meer best n uit een geven (het doneren v n een
horeogen of het doen (het e ten verrichten v n een dienst, zo es het insch keeen v n een tuinm n om
de tuin v n een nder te onderhoudenn In beide gev eeen crelert de schenking rechten: bij de
nv rding v n het schenkings nbod heef de begunstgde recht op eevering v n het horeoge of
k n hij n koming vorderen v n het nbod om de tuin te onderhouden De schenking in deze
hoed nigheid wordt d rom ook wee ‘’bverbintenisscheppend’b’b (obeig toirn genoemd Ook een
‘’bbevrijdende’b’b (eiber toiren schenkingsovereenkomst is echter mogeeijk, w rbij een recht juist wordt
prijsgegeven Hierbij k n worden ged cht n de schued die A jegens B heef en die door B wordt
kwijtgeschoeden (zie rt 6:160 eid 2 BWn
ren schenking geschiedt ‘’bom niet’b’b, dus zonder enige tegenprest te v n de begunstgde n de
schenker Bijvoorbeeed de situ te w rin de v der zijn dochter op h r 18 e verj rd g €500 z e
schenken inzien zij tot die d g niet heef gerookt
ren begunstgd is ook ‘’bom niet’b’b indien d r weeisw r een tegenprest te n is verbonden, m r
de gever niet bevoordeeed r kt door die prest te (een zogen mde ‘’bschenking onder e st’b’bn Men
denke n de situ te w rin A n B een bedr g v n €100 000 schenkt, onder de verpeichtng om dit
n een goed doee te bestreden Dit is weeisw r een tegenprest te, m r deze komt niet toe n de
schenker en de schenking wordt d rom toch es ‘’bom niet’b’b ngemerkt Voor zover de begunstgde
toch nog wordt verrijkt door het geedbedr g, bijvoorbeeed omd t seechts een deee v n het bedr g n
een goed doee moet worden besteed, is dit niet een schenking omd t dit niet geheee om niet is, m r
een ‘’bgif onder e st’b’b Indien wee een tegenprest te n de gever moet worden geeeverd, m r die is
beduidend geringer in w rde d n de prest te v n de gever, d n is geen spr ke v n een juridische
schenking, m r veeeeer v n een gif ren bijzonder geringe tegenprest te (een w rdevoeee viee
wordt overgedr gen tegen de prijs v n €1n, wordt echter menigm e es een niet best nde
schijnprest te beschouwd, zod t toch v n een schenking wordt gesproken
Voegens rt 7:175 BW moet de schenking ‘’bertoe strekken’b’b om de begifigde te verrijken D t
betekent d t spr ke moet zijn v n een zogen mde onverpeichte bevoordeeingsbedoeeing: de
schenker moet de bedoeeing hebben geh d om de begunstgde, zonder d rtoe rechtens verpeicht te
zijn, te bevoordeeen, terwije ook de begunstgde zich d r ten tjde v n de schenking bewust is v n
geweest
Ook de zogenoemde ‘’bremuner toire’b’b schenking (de gever wie degene die bee ngeeoos een dienst
heef verricht beeonen voor zijn prijzensw rdige gedr gn wordt onder de reikwijdte v n rt 7:175
BW gebr cht De bevoordeeingsbedoeeing is hier duideeijk, en de gever w s niet rechtens verpeicht om
te bevoordeeen De precieze moteven voor de bevoordeeing zijn d n verder in principe niet reeev nt,
zoe ng het m r de bedoeling w s d t de nder bevoordeeed werd
V n een dergeeijke remuner toire schenking moet wee de fguur ‘’bn tuureijke verbintenis’b’b worden
onderscheiden Degene die een nder een geedsom of iets nders geef omd t hij d rtoe een
dwingende moreee verpeichtng heef, doet deze schenking niet eouter met een onverplichte
bevoordeeingsbedoeeing: hij w s moreee verpeicht om deze prest te te eeveren Dit is geen schenking,
m r de ineossing v n een n tuureijke verbintenis es bedoeed in rt 6:3 eid 2 onder b BW Het
onderscheid tussen een dergeeijke n tuureijke verbintenis en een schenking is soms dun Duideeijk is
wee d t voor het nnemen v n een n tuureijke verbintenis meer nodig is d n de beeofe om iem nd
te beeonen voor een verrichte dienst
De vierde voorw rde voor de kw eifc te es schenking is d t spr ke moet zijn v n een m terilee
verrijking v n de begunstgde, ten koste v n het vermogen v n de schenker
, Soms wordt een persoon weeisw r bevoordeeed, m r g t d t niet ten koste v n het vermogen v n
degene die het voordeee het veroorz kt V n een schenking is in deze situ te geen spr ke
Soms is geen spr ke v n een economische verrijking, hoewee de begunstgde het gevoel heef
bevoordeeed te worden V n een juridische gif of schenking wordt d n niet gesproken
In het huweeijksvermogensrecht is herh edeeijk de vr g gerezen of de omzetng v n een uitseuitng
v n de huweeijksgemeensch p n r een gemeensch p v n goederen (wijziging v n huweeijkse
voorw rden tjdens huweeijk, met goedkeuring v n de rechtb nk, zie rt 1:119 BWn, een schenking
opeevert Degene met het minste vermogen peukt hier immers de vruchten v n Dit is echter n r
heersende mening geen schenking of gif, omd t op het moment v n omzetng geen spr ke is v n
een vermogensverpe tsing en het resuet t v n deze wijziging niet nders w s geweest indien
p rtjen v n f het begin v n hun huweeijk voor een gemeensch p v n goederen h dden gekozen rr
is dus in werkeeijkheid geen verrijking of ver rming Art 7:186 eid 2 BW defnieert w t een ‘’bgif’b’b is:
een h ndeeing v n iem nd die ertoe strekt om een nder ten koste v n het eigen vermogen te
verrijken V n een defniteve gif is p s spr ke indien de begunstgde de prest te feiteeijk heef
ontv ngen Het moet bij een gif dus g n:
1 Om een h ndeeing;
2 Die de ontv nger begunstgt, ten koste v n de schenker;
3 Met bevoordeeingsbedoeeing
Dit betekent d t de gif in twee opzichten verschiet v n de schenking In de eerste pe ts behoef een
gif niet een overeenkomst te zijn en ten tweede is niet nodig d t de gif ‘’bom niet’b’b wordt ged n De
twee rechtsfguren hebben ook twee kenmerken gemeensch ppeeijk W nt net es bij de schenking
moet de gif de begunstgde verrijken ten koste v n het vermogen v n de schenker en moet spr ke
zijn v n een bevoordeeingsbedoeeing
De gif behoef geen overeenkomst te zijn Voedoende is d t de gif uit een ‘’bh ndeeing’b’b best t, zo
m kt rt 7:186 eid 2 BW duideeijk Dit k n een rechtsh ndeeing zijn (een h ndeeing met beoogd
rechtsgevoeg, zo es de verkoop v n een st c r v n voor een prijs die onder de relee w rde eigtn,
m r ook een feiteeijke h ndeeing (het bouwen op nderm ns grondn Het is heersende mening d t
deze h ndeeing uit een positeve cte moet best n: het niet-h ndeeen w rdoor een nder wordt
bevoordeeed, zo es het niet opeisen v n een ndeee uit een erfenis, is dus geen gif in de zin der wet
De gever v n een gif moet, net es bij schenking, een onverpeichte bevoordeeingsbedoeeing hebben
geh d, w rv n de begunstgde zich bewust w s
Ook bij het niet-evenredig verdeeen v n een erfenis (weeke verdeeing een eenzijdige rechtsh ndeeing
isn k n een bevoordeeingsbedoeeing best n Zo bijvoorbeeed de situ te w rin A en B eek voor de
heef mede-erfgen m zijn, terwije de erfenis zo wordt verdeeed d t de rijke A de efectenportefeuieee
ter w rde v n €10 000 krijgt en de rmere B de overige bezitngen ter w rde v n €30 000 Dit
wordt ged n om de rmere B een fn ncieee steuntje in de rug te geven B wordt dus bewust
bevoordeeed met een bedr g v n €20 000 Het is duideeijk d t het de bedoeeing w s hem te
bevoordeeen
Ten nzien v n de vr g of een zogen mde sommenverzekering zo es een eevensverzekering een
gif is, schept rt 7:188 BW duideeijkheid ren eevensverzekering is een verzekering op grond
w rv n een derde, bijvoorbeeed de p rtner, een geedsom krijgt uitgekeerd es de verzekeringsnemer
(degene die de verzekering fseootn, komt te overeijden Kr chtens rt 7:188 BW is deze uitkering een
gif, tenzij de uitkering wordt ged n ter voedoening v n bijvoorbeeed een n tuureijke verbintenis
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anouk_veenstra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen