3.4
Leiderschap & Coaching
Wat is leiderschap?
Transformationeel leiderschap
Leider gedragingen die volgers transformeren en inspireren om buiten verwachtingen te presteren terwijl het
eigenbelang voor het welzijn van de organisatie overstegen wordt.
Stelt volgers in staat eigenbelang te overstijgen voor een collectief hoger doel, missie of visie.
Charisma: overtuigende visie communiceren.
Inspirational motivation: symbolen en emotionele appeals bieden om bewustzijn van wederzijdse
doelen te verhogen.
Intellectual stimulation: volgers aanmoedigen om traditionele werkwijzen in twijfel te trekken en om
onafhankelijk en out of the box te denken.
Individualized consideration: volgers anders, maar gelijk, op 1-op-1 basis behandelen.
Idealized influence: leiders zijn rolmodel, worden gerespecteerd en vertrouwd.
Individual stimulation: leiders erkennen unieke behoeften/vaardigheden en delegeren overeenkomende
taken.
Moedigt volgers aan werk uit te voeren in termen van strategische middelen die idealen, optimisme, positieve
verwachtingen, verandering, eagerness en abstract lange-termijn plan benadrukken.
Transactioneel leiderschap
Leiderschap grotendeels gebaseerd op de uitwisseling van beloningen (afhankelijk van prestaties).
Contingent reward: onderhandelen welke beloningen volgers ontvangen voor specifieke prestaties.
Management-by-exception: focus op fouten, alleen ingrijpen als niet aan standaard wordt voldaan,
beslissingen uitstellen.
o Actief: actief monitoren om fouten te voorkomen.
o Passief: pas ingrijpen als problemen opkomen, met kritiek of terechtwijzing.
Moedigt volgers aan werk uit te voeren in termen van strategische middelen die regels, verantwoordelijkheden,
verwachtingen, stabiliteit, fouten vermijden en een concreet, korte-termijn plan benadrukken.
Charismatisch leiderschap
Volgers identificeren zich en geloven in persoonlijkheid van leider, toewijding uitbouwen tot gedeelde visie en
waarden.
- Ligt ten grondslag aan servant en transformationeel leiderschap.
,Authentiek leiderschap
Een patroon van transparant en ethisch leider gedrag, dat openheid in het delen van informatie (nodig voor het
maken van besluiten) aanmoedigt en de input van volgers accepteert.
Een proces van positieve psychologische capaciteiten en een hoog ontwikkelde organisatorische context, wat
resulteert in groter zelfbewustzijn en zelfregulerend positief gedrag van leiders en associates, wat positieve
zelfontwikkeling bevordert.
Balanced processing: objectief relevante data analyseren vóór het nemen van een besluit.
Internalized moral perspective: geleid worden door interne morele normen, die gebruikt worden om zelf
gedrag te reguleren.
Relational transparency: je authentieke zelf tonen door open informatie en gevoelens (passend bij de
situatie) te tonen. Bijv ongepaste weergave emoties vermijden.
Self-awareness: demonstrated begrip van iemands sterke en zwakke punten en de manier waarop men
de wereld begrijpt.
Authentiek leiderschap was positieve voorspeller van organizational citizenship behavior, organizational
commitment en tevredenheid met supervisor en prestatie.
Servant leiderschap
Leider is dienaar van volgers, belang van volgers is belangrijker, nadruk ligt op persoonlijke ontwikkeling en
empowerment van volgers, leider is facilitator.
Mensen waarderen: geloven, behoeften dienen, luisteren.
Mensen ontwikkelen: mogelijkheid te leren/groeien, aanmoedigen, bevestigen.
Gemeenschap bouwen: persoonlijke relaties, samenwerken, verschillen waarderen.
Authenticiteit tonen: open, verantwoordelijk, bereid te leren, integriteit, vertrouwen.
Leiderschap bieden: toekomst, initiatief, doelen verduidelijken.
Leiderschap delen: gedeelde visie vergemakkelijken, macht/status delen, controle geven, promoten.
Kenmerken:
Luisteren
Empathie
Healing
Bewustzijn
Overtuiging
Conceptualisatie
Vooruitziendheid
Stewardship
, Toewijding
Gemeenschap bouwen
- Functional attributes: visie, eerlijkheid, betrouwbaarheid, servicegericht, rolmodel, diensten waarderen,
empowerment.
- Accompany attributes: communicatie, geloofwaardig, comptentie, aanmoedigen, leraren, delegators.
Servant leiderschap is positief gerelateerd aan: volger- en (intrinsieke) werk tevredenheid, geven om veiligheid
anderen, organisatorische toewijding.
Leader Member Exchange
Leiders ontwikkelen (sociale) uitwisselingsrelaties met verschillende volgers, waarbij de kwaliteit vd relatie de
impact in belangrijke leider-volger uitkomsten verandert.
Leiderschap vindt plaats als leiders en volgers in staat zijn effectieve relaties te ontwikkelen, die resulteren in
wederzijdse, incrementele invloed.
Low quality: relaties eenrichtingsverkeer, neerwaartse invloed, economisch uitwisselingsgedrag,
formele rol-gedefinieerde relaties, losjes gekoppelde doelen.
transactioneel leiderschap
High quality: wederzijds vertrouwen, respect, invloed en verplichting.
transformationeel leiderschap
Het begint als transactionele sociale uitwisseling en kan zich ontwikkelen tot een transformationele sociale
uitwisseling.
Tiranniek leiderschap
Motivatie, welzijn en werktevredenheid ondermijnen, zonder doelen van organisatie te vernietigen.
- Leiders vernederen, kleineren en manipuleren volgers. Leiders kunnen wel normale relatie hebben
(collega’s).
- Kan tot uitzonderlijke prestaties leiden ondanks leed volgers: paradox of managerial tyranny).
Lijkt op authority obedience (Blake & Mouton), alleen worden volgers niet genegeerd.
Derailed leiderschap
Volgers pesten, vernederen, manipuleren, misleiden en intimideren. Ziekteverzuim, fraude, afschuiving, diefstal,
luiheid, gebrek aan management en strategisch denken skills, geen teams kunnen bouwen, meer tijd aan andere
zaken.
Grote oorzaak: niet aan nieuwe situaties kunnen aanpassen en niet leren van fouten.
Verkeerde strategische visie: niet legitieme belang organisatie.