Cultuur geschiedenis - Hoorcollege 1
09-09-2015
Edwin van der Veldt
Verleden - bronnen - selectie van historici - verhaal met verbanden - geschiedschrijving
Kernvragen historicus:
Is de bron representatief
Is een bron objectief of subjectief
- Alle bronnen zijn subjectief, dit maakt een bron interessant
- Het kan heel representatief zijn
- Een bron is altijd “volgens wie?”
Historiografie - geschiedenis van de geschiedenis
( 1795 - 1886) Leopold von Ranke - Grondlegger van moderne geschiedwetenschap
- Universiteit Berlijn
- Hij voerde seminars in (werkcollege)
- Nadruk op bronnen onderzoek
Hij heeft een basis gelegd voor de moderne geschiedenis
Regels van von Ranke:
1 Het verleden is fundamenteel anders dan het heden. Beschrijf het verleden, zoals het echt in het
verleden was. “De geschiedenis is leermeester van het verleden”
- Zie het verleden niet als lessen van nu, maar van lessen van toen
- Probeer je in te leven
- Geen oordeel over het verleden
“The past is another country, they do things differently there” - J.P. Hartley (1953)
2. Beschouw elke gebeurtenis in context. Zorg dat je je een voorstelling van een gebeurtenis kan
vormen ipv alleen woorden.
- Wat bezaten ze, wat lazen ze, wie kende ze, wat voelde ze etc
Anachronisme, Iets uit 1 tijd geplaatst in een andere tijd wat niet kan
- Historische inconsequentie of onmogelijkheid in een tekst, film of afbeelding
- Verkeerde beoordeling van een historische situatie onder invloed van ennis van latere
ontwikkelingen
- Gebruik van een begrip in de beschrijving van een tijd waarin dat begrip nog niet bestond
3. Beschrijf de ontwikkeling in de geschiedenis
- Geen opeenhoping van de geschiedenis vertellen. Heeft de geschiedenis een doel?
- Telos (doel) Teleologische geschiedschrijving
Er is een groot verschil tussen voortgang en vooruitgang
Voortgang: Van schepping tot eindoordeel - beroepsbevolking overkomt de grote regenten - we
worden steeds slimmer. Dit zijn voorbeelden van voortgangen van verschillende perspectieven
Vooruitgang: Hoe het bij heeft gedragen aan de bevolking en cultuur en welk doel het had
,Cultuurgeschiedenis - Hoorcollege 2
09-09-2015
Edwin van der Veldt
Wereld rond 1300
Mongoolse rijk - een van de grootste rijken
Er was communicatie mogelijk
Grote vlaktes waar ze met grote groepen krijgers over konden trekken
China - meest rijke en ontwikkelde land
groot en dicht bevolkt
“Wereld” reizigers
Marco polo
Ibn battuta (1304-1369)
Fictie en werkelijkheid in reisverslagen loopt door elkaar
Samengevat
- De afro-euraziatishe wereld was verbonden
- Rond 1300: intensief contact en voorspoed
- Grote islamitische rijken
- China was bekent in Europa
- Europa was versnipperd
- Opkomst ottomaanse rijk (islamitisch)
Europa rond 1300 - 1400
- Katholieke geloof staat centraal. Kerk staat voor eenheid, aanwezig bij geboorte (doop), liefde
(huwelijk) en dood (begrafenis)
- Tijd van verstedelijking
- Catastrofes van 14de eeuw
Opkomst ottomaanse rijk
Tegenslagen van het weer, koude winters, regen zomers waardoor oogsten mislopen
Zwarte dood, builenpest
Grote schisma
Zwarte dood:
Vanuit het oosten, vermoedelijk. Over intensief handelsroutes die gevolg waren van het
ottomaanse rijk.
Eerste getroffen Europese havenstad was kaffa. Via havensteden spreidde het verder uit
Niet alleen de eerste epidemie, maar na 7 jaar komt hij nog steeds terug
Het effect op de bevolking van Europa gigantisch.
- Grote aantallen stierven en bevolking nam af
- Cultus van de dood, word een obsessie
Grote schisma:
Scheuring binnen de katholieke kerk
2 rivaliserende pausen tussen 1378 - 1415
- Zij vonden zichzelf paus en bewaarder van de hemel sleutel
Concilie van rome
- Beide pausen werden afgezet en toen werd er een nieuwe paus gekozen
Grote gevolgen, ernstige reputatie schade en geloofwaardigheid was minder
Oplossing concilie van Constance 1414 - 1419
, cultuur van de middeleeuwen
Johan Huizinga
grondlegger cultuur geschiedenis
herfsttij der middeleeuwen 1919
homo ludens 1938 spelende mens
beshrijf middeleeuwen als vele leuren achter een schilderij van eyck
contrast haalt hij uit de schilderijen. de samenleving is in verval
hogen middeleeuwen
bloei of verval
overlap met renasaince
europa late middeleeuwen begin renaissance
nog steeds versnippering, politiek en taal
huwlijk isabella van castille en ferdinand
- stekre politieke eenheid, religieus fantanisme
- 1478 inquisitie ingesteld tegen conversie (bekeerde joden en moslims)
- 1492 reconquista voltooid, (strijd tegen moslims) herovering tegen islamitische ottomaanse rijk
Economisch politieke context renaissance
Italie
Commerciële centra, voornamelijk het Mediterrane gebied
sterke competitie
- florance
- venetie
- milaan
- pauselijks staten
- koninkrijk napels
Moordend, politiek als economisch
competitie tussen stadsstaten
macht bij rijke handels families
- cosimo de medici 1389-1464
- patronage: kunst in opdracht
- Dom van florance
samengevat
competitie tussen stadstaten en politie versnippering was gunstig voor kunstenaars en wetens
chappers
kunst en wetenschap was prestigieus
- veel geld schieters
- relatief veel artistieke en politie vrijheid, keuze in geldschieters
- reslutaat: cultureel netwerk van intellectuele en kunstenaars in italie
Johannes Gutenberg 1379 - 1468
belangrijkste invloedrijkste heruitvinders van de drukkunst
rond 1450 werkende drukpers in mainz
begin van “de printing revolution”
- verspreiding van kennis
- democratisering van kennis
POWEROINT SAMEnVATTEND
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mail4emmelie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.