Neuroanatomie 1
College 1 – Basisprincipes: embryologie en opbouw zenuwstelsels
Zenuwstelsels: organen v communicatie
• Hebben grote cellulaire diversiteit
• Zijn elektrisch
• Chemisch signaal meestal tussen cellen
1. Neuronen zijn dynamisch gepolariseerd
o Signaal kan 1 kant op
2. Er is een gecombineerd/sequentieel elektrische-chemische informatieflow
Neuroanatomie: de manier waarop groepen neuronen zijn verbonden en georganiseerd
Lichaam heeft 86 miljard neuronen
Mens = bilateraal symmetrisch
Gesegmenteerd: lichaam is feitelijk een serie van op elkaar lijkende blokjes
Symmetrie: lichaam heeft rechter- en linkerhelft. Wordt beschreven door de 3 klassieke
lichaamsassen:
• Rostro-caudaal (kop-staart)
• Dorso-ventraal (achterkant-voorkant)
• Medio-lateraal (midden-buitenkant)
Brein: centrale neurale massa in kop
Merg: langwerpige neurale massa in lichaamsmediaan
Ganglia: verzameling van neurale cellichamen van zenuwcellen (somata) in het lichaam
Spinale zenuwen en hersenzenuwen: axonen die het lichaam in gaan
Alle bilateraal symmetrische dieren hebben 3 zenuwstelsels:
• CZS: clustering van neuronen in een centraal deel van het dier
o Hersenen en ruggenmerg
• PZS: neuronen die in de periferie verbonden zijn met CZS en anatomische structuren
o Spinale zenuwen, hersenzenuwen, ganglia + perifere zenuwvezels
• EZS: netwerk van neuronen in de wand van spijsverteringskanaal
Vertebraten vs invertebraten: vertebraten hebben ruggenmerg dorsaal en invertebraten
hebben hem ventraal. Mensen hebben een neuroaxis die een hoek van 90 graden maakt.
Embryologie: ontwikkelingsleer
2e week na bevruchting is het embryo een schijf met caudale en rostrale kant. Schijft bestaat
uit drie lagen.
Neurulatie: embryonale laag (de neurale plaat, blauw) rolt zichzelf op en vormt een buis
• Vroege neurale buis: soort tuinslang waar vruchtwater doorheen loopt.
• Latere neurale buis: ingewikkelde tuinslang waar cerebrospinale vloeistof wordt
geproduceerd
• Neurale buis wordt CZS. Bestaat uit stamcellen.
o Blauw wordt de rug, ruggenmerg en hersenen
o Geel wordt de buik
Ventrikelsysteem: ontwikkeling van de holte van de neurale buis
Ventrikel: verwijding van holte
• Laterale ventrikels
• 3e ventrikel
• 4e ventrikel
> deze zijn onderling verbonden door kanalen
Radiale ontwikkeling: differentiatie en migratie stamcellen rondom holte
3-zone CZS: simpele buis met 1 laag neurale stamcellen > neuronen en (macro)glia
ontstaan na migratie van stamcellen in intermediaire zone > axonen groeien verder naar
de buitenkant: marginal zone.
1. Ventriculaire zone: Epitheel van ventrikelsysteem
2. Intermediaire zone: grijze stof (cellichamen)
, 3. Marginale zone: witte stof (axonen)
Complexere migratie: cellen migreren naar de buitenste laag en vormen daar weer de 3
lagen (cerebrale cortex en basala ganglia)
• 16 miljard neuronen in de cortex
Gyrencephaal brein: brein met windingen (veel cortex) (oppervlaktevergroting omdat je de
neuronen kwijt moet)
Lissencephaal brein: glad, heeft radiale en extra migratie om cortex te maken, maar weinig
windingen (weinig cortex)
Lissencephalie: onvoldoende migratie van neuronen naar cortex > cortex
bestaat uit veel minder neuronen > glad brein ontstaan > sterke
achterstand in ontwikkeling
o Grote ventrikels, want minder cellen in de wand
Ventro-dorsale differentiatie in neurale buis:
• Aan buikkant begint ontwikkeling eerder dan aan
rugkant
• Dorsale neuronen die ontstaan in neurale buis:
neiging om sensibele functie te krijgen
• Ventrale neuronen die ontstaan in neurale buis: neiging om
motorische functie te krijgen
Sulcus limitans: grens
Hemisferisatie: telencephale vesikel gaat 2 hemisferen ontwikkelen
hemisferisatie
• Fissura longitudinalis cerebri: splijt het cerebrum in 2 delen (in 2
hemisferen) tot aan het corpus callosum
• Corpus callosum: niet gescheiden deel, verbinding tussen rechts en
links
• Lamina terminalis: rostrale grens van de embryonale voorhersenen. Brein
groeit hier overheen. Vanuit hier ontwikkelt de L-R communicatie.
Holoprosencephalie met monoventrikel: hemisferen ontstaan niet > 1 ventrikel hebben
Telencephale ontwikkeling: sagittale vouwing (C-vorm)
• Primair:
o Rostrale deel van de neurale buis rolt op in C-vorm.
o Laterale delen van het telencephalon groeien harder dan het mediale deel.
o Ontwikkeling van fissura longitudinalis cerebri en ontwikkeling van telencephale
hemisferen
• Secundair:
o Hersenkwabben (lobi) ontstaan
o Lobi groeien harder dan de insula = ontwikkeling van de fissura lateralis
• Tertiair:
o Verdere groei en migratie met vele sulci (windingen) en gyri (groeven)
, o Overgroei diepe delen (bijv insula) door nieuwe delen van de cerebrale cortex
Telencephale ontwikkeling: connectiviteit
• Ontwikkeling van axonale uitgroei: nuclei (kernen) worden gespleten door axonale
verbindingen tussen gebieden
• Myelinisatie: pas na de geboorte > veel connecties zijn nog niet meteen online en
sommige connecties pas na het derde decennium gemyeliniseerd
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anneliekewittekoek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.