Deze samenvatting betreft het hele boek van psychologie een inleiding 8e editie. Geschreven door Philip G. Zimbardo, Robert L. Johnson en Vivian McCann. Het tentamen van dit boek was opgedeeld in twee delen. Voor de eerste heb ik een mooie 9,7 behaald en voor de tweede een 9 met deze samenvatting!
Goed geschreven voor het grootste gedeelte. Wel vind ik sommige delen wat kort door de bocht of niet volledig. Ook veel typ & schrijffouten, als je daar doorheen kan kijken een prima samenvatting. Een inhoudsopgave was wel fijn geweest.
Psychologie een inleiding
Hoofdstuk 1 Geest, gedrag en psychologische
wetenschap
1. Wat is psychologie en wat is het niet
De leterlijke betekenis ain ps ychologiie is ee s tueie ain ee giees t. T egienwooreigi heef ps ychologiie
wel een breeere betekenis . Dit komt omeit we ons ook bezigi houeen met gieerigiingien. Het betref
interne giees telijke proces s en en externe wiirneembire gieerigiingien.
Ruwwegi aillen ps ychologien in erie giroepen uiteen:
- Experimenteel ps ychologien – Zij eoen aoornimelijk het oneerzoek eit nieuwe
ps ychologiis che kennis creëert. De mees ten zijn werkziim bij ee uniaers iteit wiir zij ook
les gieaen.
- Docenten ps ychologiie – Een girote giroep gieef les iin eiaers e opleieingien aoor profes s ionele
bicheloropleieingien.
- T oegiepis t ps ychologien – zij giebruiken ee kennis eie eoor experimenteel ps ychologien is
aergiiire. Je kunt werken op ee mees t uiteenlopenee plekken.
Specialisatess ins des toegepastes psychologie
- Arbeies - en orgiinis iteps ychologien – Zij s peciilis eren zich aooril in iinpis s ingien op ee
werkplek om ee proeuctaiteit en ee irbeies moriil te optmilis eren.
- Sportps ychologien – Zij helpen itleten om hun pres tites en motaite te aerbeteren. Ze
kunnen bijaoorbeele helpen om emotes oneer controle te houeen aoor een wees trije.
- Schoolps ychologien – Zij eiiginos tceren leer- en gieerigis problemen en ieais eren leriren
oueers en leerlingien.
- Klinis ch ps ychologien en couns elors – Zij helpen mens en zich iin te pis s en op s ociiil en
emotoneel giebiee. em eiiewerkelijk klinis ch ps ycholoogi te woreen ben je wiirs chijnlijk
minimiil 10 jiir iin het s tueeren.
- Forens is ch ps ychologien – Zij helpen wets - en rechts s ys temen je kin bijaoorbeele gieaingien
in penitentiire of tbs -inrichtngien tes ten om ais t te s tellen of ze arijgieliten kunnen woreen.
- emgieaingis ps ycholoogi – Zij proberen ee omgieaingi en het milieu te aerbeteren. Zij
oneerzoeken bijaoorbeele giroene eelen in ee s tie.
- Gerontops ycholoogi – Hier werk je aooril met oueeren je oneers teunt ze met giezoneheie en
welzijn en leefije giereliteeree problemen.
Psychiatrie
Er is een aers chil tus s en ps ychiitrie en ps ychologiie. Vrijwel ee enigie oaereenkoms t eie er is in kleine
iintillen is het behineelen ain ps ychis che s toornis s en. Ps ychiitrie is nimelijk een meeis ch
s peciilis me eus gienees kunee s imen met een opleieingi oaer giees telijke en gieerigis mitgie
problemen. Ps ychologiie bes liit het hele terrein ain het mens elijk gieerigi giees telijke proces s en ain
hers enfunctes tot s ociile interictes .
1
,Pseudopsychologie
Dit is niet-oneerbouwee ps ychologiis che iinnimen eie ils wetens chippelijke wiirheeen woreen
giepres enteere eenk hierbij iin progirimmi’s zoils het zes ee zintuigi wiirzegigierij of hineen lezen.
em te aoorkomen eit je informite aers chif op bis is ain niet wetens chippelijke oneerbouwee
informite is het belingirijk eit je krits ch nieenkt.
Kritschs denken
Krits ch eenken is aoor ieeereen ineers aoor het boek zijn eit ee arigien eie je jezelf moet ifarigien
om krits ch te kunnen eenken:
- Wit is ee bron – heef ee pers oon eie ee beweringi eoet feitelijke kennis oaer ee informite.
Zijn er bijaoorbeele politeke of fninciële belingien bij.
- Is ee beweringi reeelijk of extreem – een beweringi is bijaoorbeele extreem ils jij ee enigie of
een ain ee weinigie bent eie het gieloof zoils het bes tiin ain mirs minnetjes je hebt ein
heel hire en heel aeel bewijs noeigi om eit iin te kunnen tonen.
- Wit is het bewijs miteriiil – je hebt eigienlijk iltje wetens chippelijk bewijs miteriiil noeigi
je kin het niet eoen op bis is ain ee meningi ain een piir mens en.
- Kin ee conclus ie beïnaloee zijn eoor biis – Biis is leterlijk een aoorooreeel eit kin uiten in
emotonele biis omeit je bijaoorbeele ergiens bingi aoor bent. Miir ook confrmiton biis
je herinnert je enkel ee giebeurtenis eie jou s tinepunt oneers teunt. Dit is iets wit ee
hers enen kunnen ‘ins chikelen’ ze s luiten zich if aoor informite tegien hun oaertuigiingien.
- Woreen aeelaoorkomenee eenkfouten aermeeen – om beaes tgiingi te krijgien ain ee
juis theie ain ee informite heb je meereere oneers teunenee giegieaens noeigi. Denkfouten
kunnen onts tiin eoor ‘logiis ch’ reeeneren. Zo is het bewezen eit meer ijs eten zorgit aoor
meer mooreen. Door mieeel ain logiis ch eenken zou eit nooit kunnen kloppen miir het is
met feiten en oneerzoek bewezen.
- Zijn aoor het oplos s en ain het probleem meereere inails hoeken noeigi - Als we kijken niir
criminiliteit en een ifs chrikprogirimmi je hebt meer noeigi ein illeen een progirimmi het
heef nimelijk ook te miken met ee omgieaingi inaloee pers oonlijkheie irmoeee of rijkeom
etc.
2. Zes belangrijkste perspecteeen ean de psychologie
Biologiis ch coginitef behiaioris ts ch whole-pers on ontwikkelingi en s ociocultureel.
Biologischs perspectee
Het begion in ee 17e eeuw bij ee flos oof Des cirtes . Er is een s cheieingi tus s en ee s pirituele giees t en
het fys ieke lichiim. Mens elijke gieaoelens en gieerigiingien kunnen oneerzocht woreen omeit het
giebis eere is op lichimelijke ictaiteit in het zenuws tels el. Dit were onteekt eoor oneerzoeken met
eieren. Dit were liter ee bis is aoor het moeerne biologiis che pers pectef.
Biologiis ch pers pectef het ps ychologiis che pers pectef eit ee oorziken ain gieerigi zoekt in het
functoneren ain ee gienen ee hers enen en het zenuws tels el en hormoons tels el.
ep het biologiis ch pers pectef zijn twee airiites giebis eere.
- Neurowetens chip het aikgiebiee eit zich richt op begirip ain hoe ee hers enen gieeichten
gieaoelens moteaen bewus tzijn herinneringien en ineere mentile proces s en creëren.
2
, - Eaolutoniire ps ychologiie een relitef nieuw s peciilis me in ee ps ychologiie eit gieerigi en
mentile proces s en bes chouwt op bis is ain hun gienets che iinpis s ingien iin oaerleaingi en
aoortplintngi. Dit is beeicht eoor Chirles Dirwin. Dirwin noemee eit nituurlijke s electe.
Cognitees perspectee
De s cheikunee hie een perioeiek s ys teem giemiikt hierin koneen ille elementen woreen
oneergiebricht. Wilhelm Wunet eicht eit het mogielijk wis ee mens elijke giees t op eezelfee minier
te s implifceren. Uiteineelijk is eit niet gielukt wit wel gielukt wis is ee wetens chippelijke methoee
eie in nituurkunee en s cheikunee wereen toegiepis t giebruiken om zowel ee giees t ils het lichiim te
bes tueeren.
Intros pecte bes chrijaingi ain je eigien innerlijke bewus te erairingien. Dit wiren ee eers te
ps ychologiis che experimenten in ee gies chieeenis .
Een pupil ain Wuret bricht ee elementen ain het bewus tzijn niir Ameriki en noemee eit
s tructurilis me his toris che s tromingi binnen ee ps ychologiie eie ee bis is s tructuren ain ee giees t en
ee gieeichte trichte te ontrifelen. Ze zochten ee elementen ain ee bewus te erairingi.
In Duits line ontwikkelee ee gies tiltps ychologiie zij concentreereen zich op het gieheel ain ee
bewus tzijns erairingien ils meer ein ee s om ain ee eelen. Zij oneerzochten hoe wij giehelen aormen.
Jimes aone eit ille theorieën aeel te beperkt wiren hij aone eit we ons moes ten richten op ee
functe ain het bewus tzijn. Dit noemee hij functonilis me. Zij aoneen ee ieeeën ain Dirwin ein ook
interes s int. Het ieee eit orgiinis men zich iinpis s en iin ee omgieaingi. Zij ontwikkelee ee toegiepis te
ps ychologiie ee kennis toepis s en op mens en om het leaen te aerbeteren.
Coginitef pers pectef een ain ee belingirijks te ps ychologiis che pers pecteaen wiirbij ee nieruk ligit
op mentile proces s en zoils leren gieheugien percepte en eenken ils aormen ain
informiteaerwerkingi. Iemine zijn hineelingi is het res ultiit ain het coginiteae pitroon ain
wiirnemingi en interpretite.
Behavioristsches perspectee
Rone 1900 kwim er een giroep wetens chippers op eie het met arijwel ieeereen oneens wis . Dit
wiren ee behiaioris ten. Zij aoneen eit je ee focus niet bij ee giees t moet neerlegigien miir bij wit je
eiiewerkelijk kin wiirnemen fys ieke s tmulite en ee wiirneembire reicte ain het orgiinis me
eiirop. Skinner zei eit het bes tueeren ain ee giees t tot cirkelreeenite zou leieen we kunnen het
bes tiin erain niet bewijzen.
Behiaioris ts ch pers pectef een ps ychologiis che inails hoek eie ee bron ain onze hineelingien zoekt
in s tmuli ainuit ee omgieaingi in pliits ain innerlijke mentile proces s en.
Whole-persons perspectee
Sigimune Freue zete zich ook if tegien eereer gienoemee theorieën. Hij aone eit pers oonlijke en
ps ychis che s toornis s en aoornimelijk onts tiin uit proces s en in ee onbewus te giees t en niet in het
bewus tzijn. Hij eicht eit eeze methoee ee giehele mens kon aerkliren en niet miir een eeel erain.
Ps ychoeynimis che ps ychologiie een benieeringi eie ee nieruk legit op het begirijpen ain het
mens elijk functoneren in termen ain onbewus te behoefen aerlingiens herinneringien en
conficten. Hieruit were ee ps ychoinilys e ook giemiikt.
Uit eeze gieeichten onts toneen meer pers pecteaen:
3
,De huminis ts che ps ychologiie een klinis che benieeringi eie ee nieruk legit op ee mogielijkheeen
giroei potente en arije wil ain ee mens .
Diirniis t nogi ee ps ychologiie ain kiriktertrekken en temperiment een ps ychologiis ch pers pectef
eit gieerigi en pers oonlijkheie ziet ils ee proeucten ain funeimentele ps ychologiis che kenmerken
eenk iin introaert extriaert
Hets ontwikkelingsperspectee
entwikkelingis pers pectef ee nieruk woret gielegie op erfelijkheie en omgieaingi (niture of nurture)
en op aoors pelbire aerineeringi eie zich aooreoen tjeens ee leaens loop. Geeurenee je hele leaen
blijaen er ontwikkelingis proces s en eoorgiiin.
Sociocultureles perspectee
Zij s tellen het ieee ain ee s ociile inaloee centriil. Ze gieloaen wel in bewus te of onbewus te
proces s en miir gieloaen eit ee inaloee ain ee omgieaingi het beerigi het mees t kin beïnaloeeen.
Sociocultureel pers pectef zij legigien ee nieruk op het belingi ain ee s ociile intericte s ociiil leren
en een cultureel pers pectef.
Cultuur een complexe mix ain tiil opaitngien giewoonten wiireen en trieites eie woret
ontwikkele eoor een giroep mens en en eie woret gieeeele met ineeren in eezelfee omgieaingi.
Cros s cultureel ps ycholoogi een ps ycholoogi eie werkt in eit s peciilis me is gieïnteres s eere in ee
minieren wiirop ps ychologiis che proces s en aers chillen tus s en mens en ain aers chillenee culturen.
3. Hoe eergaren psychologen nieuwe kennis
We kunnen gieen kennis aergiiren ils eeze niet oneerbouwt kin woreen. Zo kunnen we gieen girone
legigien iin iemine eie zegit in je hineen ee toekoms t te kunnen aoors pellen. We hebben een ieee
wit we eiirni nogi moeten giiin oneerzoeken. Ain ee hine ain het oneerzoek aerwerpen we het
ieee of giiin we erop aereer.
Je begiint ein met empiris ch oneerzoek oneerzoek benieeringi wiirbij giegieaens woreen aerzimele
eoor mieeel ain objecteae informite uit ee eers te hine giebis eere op s ens oris che erairingi en
obs eraite.
Diirni miken we er een theorie ain een toets bire aerkliringi aoor een iintil feiten of
obs eraites . Dooreit je ee theorie kin tes ten en feiten kin aerkliren kin je het oneerbouwen met
bewijzen.
Des wetenschappelijkes methode
De wetens chippelijke methoee kin je eigienlijk in aier s tippen eoen. Het giiit om wetens chippelijk
oneerzoeken het oneerwerp miikt in eit gieail ein niet uit.
- Een hypothes e ontwikkelen – een hypothes e is een aoors pellingi ain een uitkoms t ain een
wetens chippelijk oneerzoek een beweringi oaer ee relite tus s en airiibelen in een
oneerzoek. De airiibelen zijn hierbij ee elementen eie ain inaloee kunnen zijn op hetgieen
wit je oneerzoekt. Deze airiibelen moet je operitoneel eefniëren. Dit betekene eit je
precies moet uitlegigien wit je met een bepiile iets beeoele hoe eit zich aooreoet en hoe
eit uitgieaoere kin woreen. Zoeinigi eit een leek het ni kin eoen.
- ebjecteae eiti aerzimelen – Hierbij gii je ee hypothes e toets en. Dit eoe je eoor mieeel ain
empiris ch oneerzoek op bis is ain erairingien. Dit eoen we wel zorgiauleigi en s ys temits ch
4
, iin ee hine ain aers chillenee bewezen methoees . Alleen ein kin je ee eiti eie je
aerzimele hebt toepis s en op een girotere giroep gienerilis eren.
Veraolgiens heb je twee giroepen noeigi een experimentele giroep eie woret blootgies tele iin
experimentele coneites en een controle giroep met een controle coneite. Zij zijn het
aergielijkingis miteriiil.
eneerzoekers miken giebruik ain een onifinkelijke airiibelen eit is omeit ee
oneerzoeker hem onifinkelijk ain ille ineere zorgiauleigi giecontroleeree experimentele
oms tineigiheeen kin minipuleren. Bijaoorbeele hoeaeel s uiker je ergiens in eoet. Dit is aiik
een oorziik ain een wiirnemingi.
Diirniis t miken zij giebruik ain een ifinkelijke airiibele eit is het airiibelen wit woret
giemeten. Deze kin woreen beïnaloee eoor het minipuleren ain ee onifinkelijke.
Bij het oneerzoeken kin je het bes te giebruik miken ain rineomis eringi je miikt giebruik ain
het toeail of mens en bij ee controle of experimentele giroep behoren.
- De res ultiten inilys eren – Met ee eiti kin je giiin kijken of ee hypothes e aerworpen moet
woreen of of hij ee tes t heef eoors tiin. Je moet kijken of het s iginifcint is eit betekene
eit je moet kijken of ee res ultiten niet eoor toeail zijn onts tiin miir eoor ee
onifinkelijke airiibele.
- De res ultiten publiceren bekrits eren en repliceren - Nu moet je kijken of je oneerzoek
bes tine is tegien ee critci in ee werele. Dit kin je eoen eoor het publiceren in een aikblie of
een lezingi eroaer te houeen bijaoorbeele. Critci kunnen eaentueel je oneerzoek repliceren
ofewel ze eoen het oneerzoek nogimiils en kijken of ze eezelfee uitkoms ten krijgien.
Soortens psychologischs onderzoek
De eers te is een experiment hierbij miikt ee oneerzoeker giebruik ain aergielijkbire giroepen en ille
oms tineigiheeen en controleert en minipuleert. Het moet een betrouwbire oorziik-gieaolgirelite
beaiten (cius iliteit). Dit woret iltje gieeiin met twee giroepen eentje wiir je minipuleert en een
controle giroep om te kunnen aergielijken.
T en tweeee bes tiit het correlite oneerzoek eit is een oneerzoek zoneer eit je ee onifinkelijke
airiibelen giiit minipuleren. Er kin eus gieen oorziik-gieaolgirelite woreen ifgieleie. Viik is eit
omeit je niet kin minipuleren bijaoorbeele ils je iets met giif giiit oneerzoeken je kin je
proefpers onen nituurlijk niet aergiifigien. emeit je niet ille airiibelen oneer controle kin houeen
kin je eus nooit 100% zeker weten of het ene het ineere heef aeroorziikt. Er zijn erie coëfciënten
ain correlite:
Geen: De airiibelen hebben gieen relite met elkiir.
Pos itef: een coëfciënt eie iingieef eit ee airiibelen tegielijkertje in eezelfee richtngi airiëren. Als
ee ene giroter woret zil ee ineere ook giroter woreen.
Negiitef: een coëfciënt eie iingieef eit ee airiibelen tegielijkertje in aers chillenee richtngien
airiëren: ils ee ene airiibele giroter woret woret ee ineere kleiner. Dit kin betekenen eit er een
s terke s imenhingi is tus s en ee airiibelen.
Als je gieïnteres s eere bent in s tinepunten of meningien ain een giroep mens en kun je een s uraey
houeen eit is een ais tgies telee lijs t wiir mens en gieariigie woreen op te reigieren ain moneelingi
giepres enteeree kwes tes ee ariigi is illeen of ze echt eerlijk intwooreen en hoe gioee ee arigien ain
ee lijs t zijn.
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper julia_koster. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,99. Je zit daarna nergens aan vast.
