Samenvatting
Samenvatting Hoofdstuk 12 memo, Europa en de wereld
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Een samenvatting uit het memo geschiedenisboek met extra aantekeningen
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 2 pagina's
Voorbeeld 1 van de 2 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 12. Europa en de wereld na 1989Paragraaf 1. Naar een nieuwe wereldorde
De ondergang van het communisme
SU had in de jaren 80 ernstige structurele problemen waardoor het de geloofwaardigheid van het
communisme aantastte. Economische groei kwam tot stilstand. Vernieuwing was onmogelijk en SU
was bankroet. Belangrijke maatregelen van Michael Gorbatsjov:
- Meer persoonlijke vrijheid en openheid van zaken
- Meer marktwerking
- Toenadering tot het westen
Gevolg: communistische ideologie en het eenpartijstelsel verloren hun laatste geloofwaardigheid.
Er was nog een probleem: sociale onrust in Oostblok. Veel verzet van landen tegen communisme. Het
begon in Polen en Hongarije. Eerder zou er militair worden ingegrepen, maar dat gebeurde nu niet.
Einde communisme plotselinge besluit DDR om vrije doorgang tussen oost en west toe te staan.
Binnen een jaar werden beide Duitslanden herenigd. SU werd opgeheven en verschillende landen
werden onafhankelijk verklaard. Koude Oorlog was hierdoor voorbij. De grootste deelstaat van de SU
(Rusland) werd gezien als de opvolger van de SU. Nieuwe president moest alles hervormen. Veel
landen zochten aansluiting bij de EU en andere landen ontwikkelden zich tot autoritair geregeerde
staten. Soms leidden de nationalistische gevoelens tot onrust en conflicten Georgië en Ukraine.
Men greep, naast het invoeren van parlementaire democratie, terug op nationalisme. Er waren grote
cultuurverschillen waardoor er nieuwe spanningen kwamen. Wie hoort waarbij en wie heeft het voor
het zeggen? (Joegoslavië). Er waren verschillende volkeren in 1 land en daardoor kwamen er hevige
burgeroorlogen. De VN probeerde vrede te veroorzaken, maar dat lukte niet altijd.
De politieke islam
Er waren spanningen tussen het westen en de islamitische wereld. Er waren regelmatig aanslagen op
westerse doelen vanuit islamitische terreur. Er waren altijd al spanningen tussen de christelijke en de
islamitische wereld (kruistochten). De nieuwe spanningen kwamen door de opkomst van het
moslimfundamentalisme. Zij wilden de oorspronkelijke uitgangspunten zo veel mogelijk naar de
buitenwereld brengen. Dit botste vaak met de nieuwe Westerse uitgangspunten. Ook vinden zij dat er
geen ander geloof uitgeoefend mag worden. Dit is politieke islam. Het is een complex verschijnsel. Dit
hangt samen met minstens vier grote ontwikkelingen:
- Dekolonisatie en Koude Oorlog in het Midden-Oosten: men dacht slechter over de
bestuursvormen in Europa na dekolonisatie en tijdens de Koude Oorlog omdat het vooral voor
problemen zorgde. Hierdoor focuste de bevolking zich meer op het geloof, de islam.
- Islamitisch verzet: succes van islamitisch verzet tegen westerse overheersing (WTC) en lokale
dictatuur.
- Israël en de Palestijnen: stichting staat Israël. Was bedoeld als een thuisland voor de joden na
WOII, maar viel verkeerd tegenover de islamitische bevolking.
- Instabiele regio’s: gewelddadige bemoeienis van grootmachten met het Midden-Oosten en
islamitisch Afrika. Zorgde voor burgeroorlogen. Strijdende partijen lieten zich inspireren door
politieke islam.
Het vindt zich meestal buiten Europa af, maar het geeft toch angst voor aanslagen mee aan de
Europese bevolking.
Paragraaf 2. Europa en zijn pluriforme samenleving
Europa: groei en crisis
Een groot deel van Europa inmiddels lid van de EU. Wat was het einddoel van de Europese
samenwerking? Zou er een soort van VS van Europa ontstaan? Ligt gevoelig, want niemand wil zijn
nationale soevereiniteit opgeven. Landen zijn formeel soeverein, maar werken steeds nauwer samen
(taken aan ‘Brussel’ overlaten). Op een gegeven moment zag men het wat minder zitten (euro en vrij
verkeer) en ontstond er een euroscepsis. Dit kwam door een aantal ontwikkelingen:
- Afgenomen beslissingsmacht van nationale parlementen
- Toegenomen belang van besluitvorming in EU
- Europese besluitvorming ondoorzichtig
- Democratische controle onvoldoende
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tessdroelofs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen