Hoofdstuk 11: Europa en de wereld 1945-1989
Paragraaf 1. Oost en West
Blokvorming in Europa
Er was een permanente vijandigheid na WOII ontstaan tussen SU en VS. Zodra Hitler verslagen was,
was er argwaan tegen het totalitaire regime van SU en het gevaar van het communisme. SU was ervan
overtuigd dat VS kapitalisme wilde uitbreiden. Koude Oorlog gaf aan dat men wou voorkomen dat er
een ‘hete’ oorlog aan zou komen. Na de oorlog was Duitsland verdeeld in bezettingsdelen. Een deel
van de westerlingen en een deel voor de oosters. Ze gingen allebei anders om met DTL. De NAVO
werd opgericht. Dit zou zorgen voor stabiliteit. Toen begon de tweede fase. Wapens werden gemaakt.
Vooral de atoombom was populair. Er ontstonden spanningen. Er was wederzijdse afschrikking.
De gevolgen van de Koude Oorlog
- De deling van Europa (Ijzeren Gordijn). Berlijnse muur werd gebouwd.
- Conflicten in het Midden-Oosten en Afrika. Containmentpolitiek tegenover communisme
doorgespeeld naar Afrika en Midden-Oosten.
- Conflicten in Azië: China werd communistisch en Noord-Korea (communistisch) viel Zuid-
Korea binnen.
Paragraaf 2. Een welvarend Westen
Een economisch wonder
Nederland was zwaargehavend uit de oorlog gekomen. Prioriteit werd wederopbouw. Marshallplan
werd vanuit Amerika opgestart. Een ander doel was communisme tegen te gaan in West-Europa. De
hulp werd daarom zelfs aangeboden aan Oostbloklanden. Verder was er nog een doelstelling om
oorlog terug te dringen en samenwerking te bevorderen.
Lonen werden laag gehouden zodat de prijzen zo laag mogelijk bleven, wat export zou moeten
bevorderen. Regeringen gingen ook verzorgingsstaat opbouwen. Er ontstonden uitkeringen. De
overheid werd de grootste werkgever. Dienstensector kwam tot stand. In de jaren 60 was de economie
weer heel sterk gegroeid. Vraag was groter dan aanbod. Dus lonen gingen stijgen. Er kwam meer
gelijkheid in de samenleving aangezien iedereen kon consumeren en iedereen onderwijs kon hebben.
Jong en oud groeide wel steeds meer uit elkaar. Rock kwam tot stand en de jeugd ging steeds losser.
Ook kwam er secularisatie. Religie ging steeds meer naar de achtergrond.
Een nieuw West-Europa
Eind jaren 40 was er een grote angst voor het communisme. SU had atoombommen en China was al
communistisch geworden. Was de NAVO wel voldoende? Men had ook angst omdat de tweedeling in
Europa al eerder tot een oorlog had geleid. Daarom kwam de EGKS tot stand, waardoor wapens onder
toezicht waren door heel Europa. Om de economie te blijven bevorderen werd uiteindelijk de EEG
opgericht. Zij vond dat basisvoedsel betaalbaar moest zijn. Er moest een middenkoers komen tussen
vrije markt en planeconomie. De overheid moest wel wat in handen hebben (subsidies geven e.d.)
maar er moest vrijheid blijven. Door het succes van de EEG verloren de communisten veel kiezers. Op
een gegeven moment stegen de olieprijzen vanuit het Midden-Oosten waardoor Europa in een
oliecrisis kwam, want Europa heeft geen olie. Dit werd beperkt voor de bevolking, maar het kostte de
overheid erg veel. De welvaartsgroei was tot stilstand gekomen.
Paragraaf 3. Noord en Zuid
Koloniën strijden voor onafhankelijkheid
Europa zag de snelle dekolonisatie niet aankomen. Europa had de bezittingen nodig voor de
wederopbouw. Europa was altijd grootmacht, maar nu hadden VS en SU dit overgenomen. Zij waren
sterk tegen kolonisatie. Azië kreeg de kreet ‘Azië voor de Aziaten’. In sommige gevallen ging de
onafhankelijkheidsstrijd gepaard met geweld (bijvoorbeeld Nederlands-Indië). Veel nationalisten uit
de koloniën zagen het communisme als een manier om te ontsnappen aan het westen. China
inspireerde hen. In Afrika begon het allemaal later. Doordat ze mee hadden gevochten voor de
geallieerden, begonnen zij zich af te vragen wat het nut eigenlijk was. Afrikanen gingen studeren,
waardoor ze kennismaakten met nieuwe ideeën. Het dekoloniseren ging vreedzaam, maar daarna
kwamen er bloederige burgeroorlogen. Dit door een gebrek aan geschoolde leiders. Een ander
probleem was de getrokken lijnen van Europa. Verschillende stammen moesten samenleven. Ook de
Koude Oorlog was nog gaande. Er werden wapens gestuurd naar Afrika. Toen Suriname eindelijk
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tessdroelofs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.