Samenvatting
samenvatting ethiek 4 havo
Een uitgebreide samenvatting over ethiek in 4 havo
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
HAVO 4 FILOSOFIEWat is ethiek en het utilisme
Wat is ethiek?
▪ Ethiek legt het verschil uit tussen goed en fout
▪ Ook kijkt men in de ethiek naar hoe mensen besluiten nemen
▪ Ethiek is descriptief
▪ Het gaat over het ideaal (wat zou je moeten doen). Dit heet normatief
▪ Ethiek probeert erachter te komen wat de moraal van ons verlangt
De moraal bestaat uit waarden en normen
▪ Wie unfair handelt, overtreedt de moraal. Dit is een belangrijke
eigenschap van wat de moraal inhoudt
▪ Waarden en normen die belangrijk zijn in ons leven, maken deel uit van
de moraal, wanneer ze betrekking hebben op de gerechtvaardigde
verwachtingen die mensen in het onderlinge verkeer koesteren:
Men handelt volgens een wederzijds verwachtingspatroon:
Je gaat elkaar niet midden op de straat pootje flippen. Dat doe je
elkaar niet aan, en dat weet je van elkaar.
Bij de moraal gaat het om de normatieve randvoorwaarden voor
onze omgang met elkaar. De moraal is geen individuele
aangelegenheid.
De moraal biedt een grote vrijheidsruimte bij veel beslissingen wie we
nemen.
▪ Er is dus pas sprake van moraal, wanneer er gerechtvaardigde
wederzijdse veranderingen in het spel zijn van normatieve aard, die in
het geval van overtreding leiden tot verwijten
▪ Veel normen zijn plaats- en tijdgebonden. Normen veranderen door de
tijd heen. Ook zijn de normen op bepaalde plaatsen verschillend van
elkaar.
▪ Wel is het mogelijk te achterhalen aan welke universele maatstaven
lokale normen dienen te beantwoorden
▪ Echter is het niet makkelijk om te bepalen wat de wijsgerige ethiek
beoogt
Consequentialisme
▪ Het consequentialisme is een stroming in de filosofie waarin je let op de
gevolgen die je handelen heeft voor anderen
▪ Een belangrijke vorm van het consequentialisme is het utilisme of
utilitarisme
▪ Het type ethiek dat het moreel juiste definieert als datgeen wat tot
gevolg heeft dat het goede of waardevolle toeneemt
▪ Slechts zijdelings geïnteresseerd in motieven en intenties
, Utilisme
▪ Utiliteit: Het doen wat nuttig is. Een handeling is goed als deze zoveel
mogelijk geluk voor zoveel mogelijk mensen, maar ook dieren oplevert
▪ Het utilisme is bedacht voor Jeremy Bentham en later uitgewerkt door
John Stuart Mill
▪ Bentham zag geluk vanuit een hedonistisch standpunt
Hedonisme: Alles gaat om geluk; soms is het beter om een korte
periode te lijden om vervolgens een langere periode gelukkig te zijn
▪ Mill was het hiermee eens, maar vond het nog iets te vaag. Hij vond
namelijk dat het ook ging om de kwaliteit van het geluk:
“Het is beter om een ontevreden mens te zijn, dan een tevreden zwijn.
Het is beter om een ontevreden Socrates te zijn, dan een tevreden
dwaas”
Het geluk van een ontevreden mens, is beter dan het geluk van een
ontevreden zwijn.
Men dient het grootste geluk van het grootste aantal te bevorderen:
▪ Het utilisme heeft een eudeamonische strekking: het als goed en
waardevol beschouwen wat mensen gelukkig maakt. Dit is ook de enige
waarde die telt
▪ Het utilisme wil het geluk maximaliseren: men moet verplicht handelen
naar de handelingen die het meeste geluk opbrengen
▪ Het utilisme is universalistisch (men moet het geluk van alle betrokkenen
maximaliseren…) en onpartijdig (…ongeacht de status van de persoon)
Intrinsieke en instrumentele waarden
▪ Ethici onderscheiden twee waarden van geluk:
Intrinsieke waarde: Dit is een zaak die op zichzelf waardevol is en die
mensen niet vanwege iets anders willen nastreven
Instrumentele waarde: Dit is een zaak die op zichzelf niet waardevol is en
die mensen nastreven omdat ze bijdragen aan de intrinsieke waarde
Voorbeeld: Als jij intelligentie een belangrijke waarde vindt, omdat je er
later een goede baan mee kunt krijgen. Wat is dan de intrinsieke en
instrumentele waarde?
Intrinsiek: een goede baan, je vindt dit op zichzelf waardevol
Instrumentele waarde: Intelligentie, dit vind je waardevol omdat het
uiteindelijk bijdraagt bij het verkrijgen van een goede baan.
Problemen in het utilisme
1. Het utilisme moet allerlei ongelijkheden tolereren, aangezien het zich ten
doel stelt het totale geluk te maximaliseren.
Situatie 1: De rijke 30 % is heel gelukkig met hun geld en omdat ze daar
niks voor hoeven te doen. De andere 70 % moet keihard werken om de
rijkeren van hun geld te voorzien. In dit geval is dus 70 % ongelukkig.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elizavthof. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,69. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75632 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen