Samenvatting van het vak micro-economie. Het boek is hierbij samengevat, de hoorcolleges en er zitten verschillende oefenopgaven in. Daarnaast wordt de stof nog duidelijker door de grafieken die zijn toegevoegd.
Hoofdstuk 1: het analyseren van economische problemen
Economische wetenschap: allocatie van schaarse middelen.
Micro-economie: de studie van het gedrag van individuele economische agenten zoals consumenten,
werkenden, ondernemingen of managers. De micro-economie houdt zich bezig met het gedrag van
deze economische agenten als individu (of als individuele eenheid), maar vooral ook met de
interactie tussen hen, vooral op markten.
1. Consument: optimale keuze
- Sparen versus consumeren?
- Arbeidstijd (inkomen, consumptie) versus vrije tijd?
- Pakket goederen en diensten (kleding versus tablet)?
2. Toekomstig ondernemer
- Hoeveel moet mijn onderneming produceren?
- Hoeveel werknemers zou ik in moeten huren, of zou ik moeten investeren in
technologie?
- Welke factoren zijn van invloed op de prijs die ik voor mijn producten kan vragen?
3. Toekomstig beleidsbepaler
- Moeten we de tabaksaccijns verder verhogen?
- Hoe zouden we de telecom-markt in moeten richten?
- Moeten we gratis kinderopvang opzetten om meer vrouwen aan het werk te
houden/krijgen?
4. Algemene ontwikkeling: hoe zit de wereld in elkaar?
Micro-economische modellen
Elementen:
- Doelstellingen en restricties (doelen). Een doelstellingsfunctie specifieert waar het
individu belang aan hecht. Restricties zijn de grenzen die zijn gesteld aan de middelen
van het economisch subject (bijv. budget van een consument is 100 euro).
- Haalbare handelingen (alternatieven). Alternatieven geven aan wat een economisch
subject zou kunnen doen. De verzameling van haalbare alternatieven wordt bepaald
door de restricties waar het economisch subject mee wordt geconfronteerd.
- Kosten en baten (gevolgen). Ieder alternatief heeft consequenties voor het economisch
subject. Welke van deze consequenties relevant zijn voor het economisch subject, is
afhankelijk van de doelstellingsfunctie.
De opportunity cost van de keuze is de waarde bij het beste, niet gekozen alternatieve gebruik van
de middelen.
Economische baten = opbrengst – kosten – opportunity cost.
Instrumentarium:
- Optimaliseren onder nevenvoorwaarden.
- Evenwichtsanalyse.
- Comparatieve statica.
Exogene variabelen: variabelen waarvan de waarden in de analyse als gegeven wordt aanvaard.
Endogene variabelen: variabelen waarvan de waarde binnen de analyse door de werking van het
model wordt bepaald.
Instrument 1: optimaliseren onder nevenvoorwaarde(n).
,Het gedrag van een economisch subject kan worden gemodelleerd als het optimaliseren van de
doelstellingsfunctie π rekening houdend met (diverse) neven-voorwaarde(n).
Voorbeeld: Totale Nieuwe bierverkopen
bestedingen gegenereerd via
Een bierbrouwerij plant een advertentiecampagne. TV Radio
Restrictie: advertentiebudget is 1 miljoen. $ 0 0 0
$100.000 4.750 950
Alternatieven: TV (T) en/of radio (R) commercials.
$200.000 9.000 1.800
Doel: maximaliseer de verkoop van B in vaten.
$300.000 12.750 2.550
➔ Probleem: Max B (T, R)
$400.000 16.000 3.200
T,R
$500.000 18.750 3.750
s.t. T+R ≤ 1 mln euro $600.000 21.000 4.200
➔ Marginale analyse. $700.000 22.750 4.550
Het Marginale effect van een verandering in de $800.000 24.000 4.800
exogene variabele is de impact van de laatste $900.000 24.750 4.950
eenheid van de exogene variabele op de $1.000.000 25.000 5.000
endogene variabele.
▪ Marginaal nut (MU)
▪ Marginale kosten (MK) en marginale opbrengst (MO)
De term marginaal verteld ons hoe een afhankelijke variabele veranderd door het toevoegen van een
onafhankelijke variabele.
Instrument 2: evenwichtsanalyse
Evenwichtsanalyse is de analyse van een systeem in een
toestand die zal aanhouden zo lang de exogene factoren niet
veranderen.
In de micro-economie betekent dit: in het evenwicht bestaat er
voor het economisch subject geen enkele reden om voor een
ander alternatief te kiezen.
Instrument 3: comparatieve statica
Bij comparatieve statica vergelijkt men het evenwicht
van een systeem vóór een verandering in een exogene
variabele met het evenwicht van een systeem ná een
verandering in een exogene variabele.
➔ Effect op het evenwicht.
➔ Effect op het optimale gedrag in optimalisatie
onder nevenvoorwaarden.
Doelstellingen
- Positieve analyse: analyse dat probeert uit te leggen hoe een economisch systeem werkt
of voorspelt hoe het zal veranderen.
o Verklaring van handelingen van economische subjecten uit het verleden en de
gevolgen daarvan.
o ‘Voorspellingen’ (toekomstige effecten van het huidig handelen).
- Normatieve analyse: analyse dat zich focust op problemen van de sociale welvaart.
o Wat zouden economische subjecten moeten doen (Wat is het ‘beste’ om te
doen, en wat beschouwen we als het ‘beste’?)
,Hoofdstuk 2: vraag- en aanbodanalyse
Volledige mededinging is een marktvorm die wordt gekenmerkt door zeer veel aanbieders en zeer
veel vragers, die allen zo klein zijn (t.o.v. de markt als geheel) dat zij de prijs als gegeven beschouwen
wanneer ze beslissen over de te kopen hoeveelheid of de te verkopen hoeveelheid.
Een markt wordt gekarakteriseerd langs 3 dimensies:
• Het product
• De locatie
• De tijd
Twee typen van marktparticipanten:
• Kopers -> gedrag gemodelleerd door de VRAAG
• Verkopers -> gedrag gemodelleerd door het AANBOD
Marktvraag
De marktvraagfunctie laat zien hoe de gevraagde hoeveelheid van een product van verschillende
factoren afhangt.
Staat er een – voor de P, dan gaat het om complementaire goederen.
Staat er een + voor de P, dan gaat het om substitutiegoederen.
Wanneer het inkomen omhoog gaat en de vraag omlaag -> inferieure goederen.
De marktvraagcurve stelt de gevraagde hoeveelheid van een product voor bij uiteenlopende
prijsniveaus, terwijl de andere vraagbepalende factoren constant blijven.
De ‘wet’ van de vraag houdt in dat, ceteris paribus, de gevraagde hoeveelheid van een product
negatief afhankelijk is van de prijs van het product zelf. De vraagcurve kent dus een dalend verloop
(uitzonderingen!).
Een beweging langs de vraagcurve is het gevolg van de verandering in de prijs van het product.
De vraagcurve verschuift wanneer andere vraagbepalers wijzigen. Een
toename van de vraag zorgt voor een verschuiving naar rechts, een afname
voor een verschuiving naar links.
Consumentensurplus = de maatstaf voor de welvaart van consumenten.
Het consumentensurplus is het verschil tussen de maximale prijs welke een
consument bereid is te betalen en de prijs die de consument betaalt.
Marktaanbod
De marktaanbodfunctie laat zien hoe de aangeboden hoeveelheid van een product van verschillende
factoren afhangt.
De marktaanbodcurve laat de aangeboden hoeveelheid van een product zien bij uiteenlopende
prijsniveaus, terwijl de andere aanbodsbepalers constant blijven.
De ‘wet’ van het aanbod houdt in dat, ceteris paribus, de aangeboden hoeveelheid van een product
positief afhankelijk is van de prijs van een product. De aanbodcurve kent dus een stijgend verloop.
, Een beweging langs de aanbodcurve is het gevolg van de verandering in de prijs van het product zelf.
De aanbodcurve verschuift wanneer een andere factor die het
aanbod beïnvloedt wijzigt. Een toename van het aanbod zorgt voor
een verschuiving naar rechts, een afname naar links.
Producentensurplus = de maatstaf voor de welvaart voor de
producenten. Het producentensurplus is het verschil tussen de
minimale prijs tegen welke een producent bereid is te produceren en
de prijs die de producent krijgt voor zijn product.
In het marktevenwicht is de prijs zodanig dat de gevraagde hoeveelheid gelijk is aan de aangeboden
hoeveelheid.
➔ Er is geen opwaartse/neerwaartse druk op de prijs.
Als aanbieders tegen de geldende prijzen niet
zoveel kunnen verkopen als zij zouden wensen, dan
is sprake van een aanbodoverschot. In dit geval is
er een neerwaartse druk op de prijs totdat
evenwicht is bereikt.
Als vragers tegen de geldende prijs niet zoveel kunnen kopen
als zij zouden wensen, dan is er sprake van een
vraagoverschot. In dit geval is er opwaartse druk op de prijs
totdat evenwicht is bereikt.
Veranderingen in het marktevenwicht
Indien een verandering in een exogene variabele de vraag- of de aanbodcurve doet verschuiven, dan
verschuift het evenwicht ook.
De mate waarin P* en Q* veranderen,
is afhankelijk van de karakteristieken
van vraag en aanbod.
Veranderingen in de vraag:
Wanneer het inkomen van de consumenten stijgt, stijgt de vraag naar bepaalde goederen. De
vraagcurve verschuift dus naar rechts. De evenwichtsprijs en -hoeveelheid gaan omhoog.
Verandering in het aanbod:
Wanneer de prijs van arbeid stijgt, verschuift de aanbodcurve naar links. De evenwichtsprijs gaat
omhoog, maar de hoeveelheid gaat omlaag.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper piet2000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
