Samenvatting van de HULLU voor de Premaster rechtsgeleerdheid aan de universiteit van Tilburg (vak: Materieel strafrecht / strafrechtelijke aansprakelijkheid),
Behandeld onderwerpen zoals daderschap, medeplichtigheid, voorbereiden, deelnemen, strafuitsluitingsgronden, opzet en schuld, plaats...
Hoofdstuk I 3
Paragraaf 1 3
Paragraaf 3.1 - Matrieel strafrecht en andere rechtsgebieden 3
3.1.1 Belang van de strafprocessuele context 3
3.1.2 Primaat van de materieelrechtelijke invalshoek 4
3.1.3 Materieel strafrecht in rechterlijke beslissingen 4
Hoofdstuk II 4
Paragraaf 2 Het strafbare feit 5
Paragraaf 3 - Het legaliteitsbeginsel 11
Paragraaf 4.3 - Rechtspersoon als rechtssubject 17
Paragraaf 5 - Het bereik van strafwet in de tijd 21
Hoofdstuk III 27
Paragraaf 1 - Daderschap 27
Paragraaf 2 - Strafrechtelijke causaliteit 33
2.1 Plaatsbepaling 33
Paragraaf 3 - Wederrechtelijkheid 37
3.3 Rechtspraak over bestanddeel ‘wederrechtelijk’ 38
Paragraaf 4 - Plaats en tijd van het delict 39
4.2 Rechtspraak over de locus delicti 40
4.4 Conclusie plaats delict 41
Hoofdstuk IV - Subjectieve zijde strafbaar feit 42
Paragraaf 1 - Plaatsbepaling opzet en schuld 42
Paragraaf 2 - Opzet in het algemeen 44
Paragraaf 3 - Voorwaardelijk opzet als ondergrens van opzet 49
Paragraaf 4 - Bijzondere vormen van opzet 52
Paragraaf 5 - Schuld als bestanddeel 55
Paragraaf 6 - Opzet en schuld bij de rechtspersoon 61
Paragraaf 7 - Afsluitende opmerkingen opzet en schuld 62
Hoofdstuk V - Strafuitsluitingsgronden 66
Paragraaf 1 - Inleiding 66
Paragraaf 2 - Overmacht (art. 40 Sr) 68
Paragraaf 3 Noodweer en noodweerexces (art. 41 Sr) 73
Paragraaf 4 - handelen op gezag van de overheid (artikel 42 en 43 Sr) 80
Paragraaf 5 Ontoerekenbaarheid vanwege psychische stoornis (artikel 39 Sr) 82
Paragraaf 6 - Het ontbreken van materiële wederrechtelijkheid 85
Paragraaf 7 - Afwezigheid van alle schuld 88
Paragraaf 8 - Enkele algemene aspecten van SUG 91
Hoofdstuk VI - Strafbare poging en voorbereiding 95
Paragraaf 1 - Plaatsbepaling 95
Hoofdstuk VII - Deelneming aan strafbare feiten 108
Paragraaf 1 - Algemene aspecten van deelneming 108
1.2 Deelnemers als ‘dader’ en medeplichtigen 108
1.3 Deelneming na afloop van het strafbare feit 109
PAG 419 GEBLEVEN 109
Hoofdstuk VIII 110
Paragraaf 2.6 - Lex specialis (art. 55 lid 2 Sr) 110
,f
Hoofdstuk I
Inhoud: HI paragraaf 1 en 3.1
Paragraaf 1
Materieel: voorwaarden strafrechtelijke aansprakelijkheid: het in beginsel in aanmerking
komen voor een strafrechtelijke sanctie’, om het fundament voor bestraffing door de
overheid.
Formeel: proces
Penitentiaire/ sanctierecht: consequenties van de aansprakelijkheid
Strafwet moet nauwkeurig beschrijven:
● Bestanddelen moeten zijn vervuld en er is een instelling of attitude vereist (opzet
of schuld).
● Bijzondere omstandigheden kunnen wederrechtelijkheid of schuld doen
wegvallen aldus aansprakelijkheid uitsluiten.
● Meervoudige aansprakelijkheid voor een feit moet worden voorkomen. (ne bis in
idem)
Beslissingsschema: Art. 350 SV vragen en art. 348 Sv vervolgingsrecht OM.
Dynamiek: internationale misdrijven (terrorisme), maar ook snellere en ingewikkeldere
samenleving (hierdoor misschien ook kwetsbaarder) - denk bijv. Aan privacy.
Dit boek behandelt niet de mate van aansprakelijkheid, maar de vraag of en in welke vorm
iemand aansprakelijk gesteld kan worden. De mate van aansprakelijkheid wordt beïnvloed
door strafdoeleinden zoals vergelding en preventie, hier is rechtelijke vrijheid.
Paragraaf 3.1 - Matrieel strafrecht en andere rechtsgebieden
3.1.1 Belang van de strafprocessuele context
Verband tussen bestraffing en de doeleinden (preventie, vergelding, reparatie).
Opportuniteitsbeginsel en straftoemetingsvrijheid zijn van corrigerende rol. Dit deelt
vertrouwen toe aan de rechter en het OM en laat anderzijds blijken dat er een afwezigheid is
van een uitgebreid stelsel van strafverhogings- of verminderingsgronden.
In tegenstelling tot andere rechtsgebieden wordt er meer waarde gehecht aan de
processuele context: er wordt onderzocht of er daadwerkelijk kan worden gesanctioneerd.
Opsporing en vervolging kunnen zeer belastend zijn voor de betrokkene, waarbij de
overheid machtsmiddelen kan gebruiken; strafrechtelijke aansprakelijkheid is ultimum
, remedium. -> art. 1 lid 1 Sr legaliteitsbeginsel; hieruit vloeit de wens naar scherpe
delictsomschrijvingen.
3.1.2 Primaat van de materieelrechtelijke invalshoek
Inhoudelijke overwegingen hangen samen met strafwaardigheid; processuele doeleinden
mogen niet aan materieelrechtelijke normen ten grondslag worden gelegd.
Voorbeeld scheiding: drugs in beslagname, hierna mag geen opsporing plaatsvinden
(processueel onpraktisch, maar materieel juist). Materieel gezien is er geen sprake meer van
betrokkenheid bij drugsinvoer nadat dit is ingenomen. Daadstrafrecht
Een bestanddeel wijzigen omdat dit structureel moeilijkheden oplevert is niet bezwaarlijk
zolang de materiele norm niet wordt gewijzigd. Wanneer de materiele norm echter wordt
verruimd t.b.v. effectieve toepassing, dan wordt de zaak problematischer.
Inhoudelijke eis procesrecht: de voorwaarden voor strafrechtelijke aansprakelijkheid en de
delictsomschrijvingen moeten praktisch en effectief toepasbaar zijn.
3.1.3 Materieel strafrecht in rechterlijke beslissingen
● Sterke betrokkenheid van processuele context stipt het belang van rechtspraak
aan (met risico op echtsonzekerheid en een gevaar van beslissingen)
Materieel = stereotypen van soorten gedrag
Formeel = specifieke casus met alle bijzonderheden staat centraal -> concrete rechterlijke
beslissing
Rozemond (De methode van het materiele strafrecht): materiele strafrecht bevat begrippen
die niet nader in de wet zijn uitgewerkt.
Zinvol om onderscheid te maken tussen standaardarresten en variatie-arresten. Criteria
worden geformuleerd in standaardarresten en vervolgens verhelderd in variatie-arresten:
1. Positieve variatiearresten = een zaak wordt met behulp van het criterium onder
het wetsbegrip gebracht.
2. Negatieve variatiearresten = bovenstaande is niet van toepassing.
Het leidinggeven aan de toepassing van het materiele strafrecht door de HR is gebrekkig.
Leerstukken komen soms gebrekkig aan bod in arresten, echter heeft dit te maken met het
feit dat deze al van belang zijn tijdens de opsporing en vervolging van een verdachte.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jorders. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
