De docenten vragen aan het begin van de film, Das Lehrerzimmer, aan de klassenvertegenwoordigers
om degene aan te wijzen die volgens hen verantwoordelijk is voor de diefstallen die voortdurend in
en om de school gepleegd worden. Wanneer zij geen reactie geven, besluit een mannelijke docent
om met een pen langs de namenlijst de gaan en vraagt hij de (jonge!) klassenvertegenwoordigers te
knikken wanneer hij langs de juiste naam gaat. Hierbij wordt benadrukt dat alles wat er binnen dit
lokaal wordt besproken, niet naar buiten zal komen. De betreffende dader zal dus niet weten dat de
informatie van hen is gekomen. Dit heeft een enorme druk op de kinderen gezet, omdat het
volwassen leraren waren die iets van ze vroegen, en omdat er dus beloofd werd dat alles
geheimgehouden zou worden. Er is in deze situatie niet ethisch – juist – gehandeld, aangezien er
geen sprake was van vrijwillige deelname. Daarnaast hebben de docenten in deze situatie ook
misbruik gemaakt van hun macht over de leerlingen door ze zo onder druk te zetten.
Het regelutilisme
Vanuit het utilisme van Hume wordt gesteld dat menselijke gedragingen voortvloeien uit hun passie
(waaronder pains en pleasures), en hier zou de rede niet veel invloed op hebben. De rede bestaat om
ons te helpen om onze passie op een zo slim mogelijke wijze te bereiken en is dus gericht op het
maximaliseren van de pleasures en het minimaliseren van de pains. Het utilisme wordt verder
opgesplitst in het act utilisme en het regelutilisme. Het act utilisme stelt dat men zodanig moet
handelen dat die handeling de grootste hoeveelheid geluk oplevert voor alle betrokkenen. Het
regelutilisme gaat uit van een mens die handelt naar regels die de grootste hoeveelheid geluk als
gevolg hebben voor alle betrokkenen. Het gedrag zou gebaseerd zijn op een specifieke regel en de
morele juistheid van een gedraging wordt dan ook bepaald door de regel in plaats van de handeling
zelf. Kritiek op het regelutilisme is dat ethisch handelen op deze manier wordt gezien als een soort
rekensom van pleasures en pains, waarbij gedrag te simplistisch kan worden neergezet. Daarnaast is
het lastig om te voorspellen op welke regel een gedraging zich baseert. Er zijn genoeg factoren die
vergeten kunnen worden, waardoor deze denkwijze tot een tunnelvisie kan leiden over de regel die
ten grondslag ligt aan een bepaalde gedraging (Hume, 1896).
De actie van de leraren waarbij ze de kinderen vroegen de dief aan te wijzen, valt te betwisten vanuit
het regelutilisme. Wanneer er een specifieke regel bestaat die stelt dat docenten leerlingen
subsidiair onder druk mogen zetten wanneer daar noodzaak toe geacht wordt, dan is er volgens het
regelutilisme ethisch gehandeld. Op dit moment bestaat er geen regel die op hetzelfde neerkomt,
dus kan er gesteld worden dat er volgens het regelutilisme onethisch is gehandeld. De leraren
hebben hun gedrag niet gebaseerd op een bestaande regel, dus er kan niet gesproken worden van
een morele juistheid van de gedraging.
De deontologie
De deontologie van Kant kijkt meer naar de intentie van een bepaalde handeling. Hierbij staat het
categorisch imperatief centraal; de altijd geldende regel. Dit houdt in dat men redelijk handelt
wanneer men zich houdt aan de volgende twee principes: het autonomie- en het
universaliteitsprincipe. Het autonomieprincipe stelt dat mensen nooit als middel, maar als doel
gebruikt dienen te worden. Het universaliteitsprincipe betekent dat de intentie van iemands
handelen een universele wet zou moeten kunnen worden. In simpelere woorden houdt dit in dat de
intentie van een persoons handelen universeel als een goede intentie zou moeten worden gezien,
zelfs zodanig goed dat het als een vanzelfsprekende (natuur)wet zou kunnen gelden. Beide principes
zien toe op de vrije wil van de mens. Kritiek op de deontologie is bijvoorbeeld dat het een beperkt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper simonestuvia. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.