1. WAT IS TYPOLOGIE
= leer van de typen -> term blijft evolueren
‘ de garage gaat terug op 2 typologieën’ !!
1. Stal
- Was eerst opslag later opslag voor auto
2. Koetshuis
- Aristocratie (voor de rijken)
- Was eerst voor koets en paard, later auto
3. Garage
De Terminologie
Komt uit de plantkunde, daar heeft men hele classificaties gemaakt en types gaan
ontleden en specifiëren.
Linnaes (1758) is een voorbeeld persoon van classificatie van planten.
18e eeuw (moment dat encyclopedieën opkomen)
- Typologie = theoretisch instrument voor de classificatie van begrippen.
-> brengt men structuur aan in kennis.
-> maakt inzicht in disciplines mogelijk
-> BV. De analyse van planten. Hoe kan je die op delen?
Verschillende types op basis van voorbeeld de bladeren.
In de architectuur gebeurt classificatie op basis van:
- Morfologische kenmerken – vorm - Marc-Antoine Laugie
- Functionele kenmerken – functie, doel (vb paleis, kerk) - Jacques-Francois Blondel
20e eeuw
- Typologie gebruikt als ontwerp instrument.
Phillipe Panerai, in 1981 heeft hij het over generatieve typologieën.
- Gebruikt het als ontwerp instrument
- Generatief genereren een type helpt om nieuwe types te ontwikkelen)
- Beschreven als:
• Geheugenkoffer met antwoorden in
• Drager van ontwerp ervaringen (met gelijkaardige problemen)
• Een gelijkte oplossing
1
, Ontwikkeling van begrip TYPE
1. TYPE evolueert
2. TYPE veranderd
1. Evolueert
˗ Vernaculaire architectuur = architectuur die evolueert vb: functies, materialen, technieken,..
˗ Volgens Corbusier ‘object type’ = pantheon ( werd vaak naar terug gegrepen)
Quatremère de QUINCY.
˗ De eerste die de term binnen de architectuur gebruikte.
˗ Hij gebruikte type als synoniem voor model, er was verschil wat hij verstond onder type en
model
Type Model
Waarnaar iedereen het eerste element als Object dat herhaald moet worden
richtlijn kan gebruiken, het werk moet niet
overeen komen
- Type is gevolg van een evolutie/ lange
traditie
- Type kan evolueren en ontwikkelen
- Basistype altijd waarneembaar,
variaties bestaan
Alles vaag Nauwkeurig
Vb: Vb:
Stal -> koetshuis -> garage Auto wordt precies gemaakt
= evolueert, iedereen doet zijn eigen ding Telkens basis model opnieuw
Jean Nicolas-Louis DURAND begin 19e eeuw
˗ Typologie staat volgens Durand los van de oorspronkelijke context van de gebruikte vorm
˗ Gebruikte type als een classificatiesysteem -> gericht op onderwijs en productie van
architectuur
˗ 1e boek: 'Grand Durand' -> typologisch OVERZICHT van toonaangevende gebouwen
˗ 2e boek: Précis des Leçons données à l'Ecole Polytechnique
-> catalogus van gebouwonderdelen en gebruiksaanwijzing
= oplossing voor mogelijk voordoende ontwerpproblemen
-> ontwerpen werd een kwestie van samenvoegen van vormgeving van onderdelen
CONCLUSIE : Durand = samenvoegen
Panerai = zelf nog na moeten denken
Quatremère = types
2
, 2. FUNCTIONALISME (1920-1930)
Andere rol voor typologie door
- Functie is belangrijker dan de vorm
- Afwijzing van traditie
1 Classificatie in termen van functie (niet van vorm of opbouw)
- Functionele typologie
- BV. hotel, gevangenis, stations, kantoren
2 Model / standaard
Type:
- Nieuwe uitvinding
- Basis voor een nieuwe reeks
- Losstaand van het verleden
De modernistischen willen alles nieuw uitvinden, liever een hedendaagse tijd, de bron van
het verleden weg. Functionalisme was deel van Modernisme
Bv. bij Nicolaus Pevsner, Ernst Neufert, de modernisten, ...
3. TYPOLOGIE EN MORFOLOGIE
De modernisten koppelde type los van het verleden tot dat er een crisis is ontstaan
→ ze hebben te veel gerationaliseerd = gevolg= holle architectuur
= oplossing = terug aansluiten bij verleden
Dit ontstaat vooral in Italië waar men nooit de link met het verleden volledig kwijtgeraakt is.
“De Italiaanse school”
- Saverio Muratori (1959), Carlo Aymonino (1965) en Aldo Rossi (1970)
- Kritiek op functionalisme / modernisme
-> het verleden blijft doorspelen in het heden, je kan het verleden niet zomaar
achterlaten. Wat nu ontstaat staat in verbinding met vroeger.
- Nieuwe impuls vanaf 1950
- Gaan Typologie terug op basis van de vorm in de belangstelling brengen
-> doen ze door de bestaande stad te analyseren
Terug naar verleden in IA
Marie-José Van Hee, woning Leeuws-Croes, Gent 1997-2001 (nieuwe eenvoud)
Zij werkt zeer sterk met :
- rij van Fibonaci
- de Gulden Snede
3
, 4. MORFO-TYPOLOGISCH ONDERZOEK
- Onderzoek op concrete stedelijke vorm
- Onderzoek op geregeld aanwezige elementenrelatie tussen vorm van de stad en
typologie van de gebouwen bv. woningen
Conclusies
1. TYPE ontwikkelt zijn specifieke kenmerken alleen in een stedelijk weefsel
2. STEDELIJK WEEFSEL ontwikkelt zijn specifieke kenmerken alleen
binnen een stedelijke structuur / context
3. STEDELIJKE STRUCTUUR enkel begrijpbaar in historische dimensie, heeft invloed op
interieur
Aldo rossi (1966, 1970)
- Architect
- Meer gericht op het ontwerpen en schaal van de architectuur
- Gaat architectonisch typen bestuderen en destilleren uit het stedelijk weefsel
-> Oer-elementen van de architectuur (niet meer reduceerbaar)
-> Historisch onveranderbaar
-> Nadruk op culturele betekenis van type (elementaire vormen)
TYPE (betekenis voor hem):
- Diep in de mens verankerd
- Drager van culturele betekening
Koffie en suiker pot gebaseerd op traditionele
stedelijke elementen
Kathedraal van Sienna als inspo
Verschil tussen Italiaans kunsthistoricus G.C. Argan & Quetremère de Quincy
- Type volgens architectuurtheoreticus Quatremère de Quincy
-> Reductie van een gebouwd object
- Type volgens Italiaans kunsthistoricus G.C. Argan
-> Abstractie van een reeks gebouwen op basis van hun gemeenschappelijke
structurele kenmerken
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 12112004A. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.