De psychologische ontwikkeling van 0 tot 23
Ontwikkelingspsychologie
Inhoud
ontwikkelingspsychologie ........................................................................................................2
Onderzoek en de ontwikkeling tot de geboorte ......................................................................2
De cognitieve ontwikkeling, Piaget, Vygotski en de informatie verwerking theorieën ................8
De ontwikkeling van taal en communicatievaardigheden ..................................................... 15
Executieve functies en metacognitie................................................................................... 18
De morele ontwikkeling, agressie en altruisme .................................................................... 21
De emotionele ontwikkeling, temperament en attachment .................................................. 27
De ontwikkeling van het zelf en sociale cognitie .................................................................. 33
Persoonlijkheidsleer .............................................................................................................. 38
Persoonlijkheid, Freud, Erikson en Klein .............................................................................. 38
Evolutie en erfelijkheid ....................................................................................................... 41
Intelligentie ....................................................................................................................... 45
Traids en gezondheid.......................................................................................................... 48
Motieven en cultuur ........................................................................................................... 53
Affect fysiologie en persoonlijkheid .................................................................................... 57
Zelf en anderen .................................................................................................................. 63
,ontwikkelingspsychologie
Onderzoek en de ontwikkeling tot de geboorte
Ontwikkeling:
de ordelijke systematische voortgang en verandering over de life-span op fysieke, biologische
en/of psychologische gebieden als gevolg van biologische rijping en/of leren.
De psychologische gebieden van een persoon
- Lichamelijk
- Cognitief
- Metacognitief
- Sociaal
- Emotioneel
Ontwikkeling is continu → je ontwikkeld meer/verder binnen een bepaalde context (kruipen –
lopen) – gaat geleidelijk
Ontwikkeling is discontinu → je ontwikkeld binnen contexten die van elkaar verschillen
(lopen – praten) - stapsgewijs
Verder is ontwikkeling een cumulatief proces (alles wat je ontwikkeld telt bij elkaar op, in een
normale situatie verlies je geen vaardigheden) dat holistisch (dit slaat op de samenhang tussen
ontwikkel gebieden, die elkaar beïnvloeden) en zeer plastisch is (vaardigheden kunnen vanaf
een bepaalde leeftijd geleerd worden, maar dit kan ook later) en sterk beïnvloed wordt door
persoons- en omgevingsfactoren maar ook door historische en culturele contexten.
Bronnfenbrenners model beschrijft wat de ontwikkeling kan beïnvloeden → verklaart niet
- Child: niet-normatieve life events.
o Persoonsgebonden → hoe voelt iemand zich onder bepaalde omstandigheden
o Invloeden die grote impact kunnen hebben op een individu
- Micro, meso en exo: normatieve leeftijd gerelateerde invloeden.
o Biologische en omgevingsinvloeden die iedereen doorloopt op een bepaalde
leeftijd
- Chromo: normatieve geschiedenis gerelateerde invloeden.
o Fases in het leven zijn over generaties anders door de tijd waarin iemand leeft.
Onderzoeksstrategieën
Wetenschappelijke methode → maakt gebruik van objectieve data met een valide en
betrouwbare methoden om theorieën te testen.
Ecologische validiteit: of dat wat je observeert een goede afspiegeling is van de werkelijkheid.
- Dataverzameling
Door: + -
Zelf-reportages Snelle manier om informatie De data kan fouten bevatten
te vergaderen of niet helemaal eerlijk zijn
Klinische methoden Flexibele methode waarin de Conclusies zijn niet zeer
testsubjecten veel vrijheid betrouwvaar
hebben
Observationele methoden Je kan observeren in een De observatie kan beinvloed
werkelijke omgeving zijn door de aanwezigheid
van de onderzoeker
,Case-studies → 1 testsubject Brede methode om vanuit De data kan verschillen bij
verschillende hoeken een elke case
individu te onderzoeken
Etnografische methoden → Geeft je echt een kijkje in een Dit kan invloed hebben op de
onderzoeker neemt deel in groep/cultuur validiteit omdat de
een bepaalde opvoed onderzoeker geen objectieve
cultuur. buitenstaander meer is.
Psychofysiologische Handig bij het onderzoeken Je kan geen conclusie trekken
methoden onderliggende biologische met 100% zekerheid
aspecten onder andere
emoties etc.
- Disigns om relaties tussen factoren te onderzoeken
+ -
Correlationele disigns → Meet de relatie tussen Je vindt geen oorzaak -gevolg
geen interventie/manipulatie variabelen in een natuurlijke relatie
Geen oorzaak situatie
specificeerbaar voor
gevonden verbanden
observeren
Experimentele disigns → Verhoogt de ecologische Het zegt niet persee veel over
oorzaak/gevolg relaties validiteit de realiteit
testen met controle groepen
in lab of natuurlijke omgeving Je vind een oorzaak gevolg
manipuleren relatie
Cross-culturele studies → geeft een goede afspiegeling Weinig controle als
vergelijken van deelnemers van de realiteit onderzoeker
van verschillende
(sub)culturen
- Designs om ontwikkeling te onderzoeken
+ -
Cross-sectioneel design → Laat het verschil in leeftijd Laat geen
vergelijkt verschillende duidelijk zien ontwikkelingsverandering
leeftijdsgroepen op 1 zien
moment in de tijd
Longitudinale design → Geeft inzicht in de Kost veel tijd en is duur
ontwikkelingsverandering ontwikkeling van een individu
onderzoeken door
herhaaldelijk dezelfde
deelnemers te onderzoeken
over tijd
Sequentieel design → Laat een duidelijk Er blijft een vraagteken bij de
combinatie van cross- cohorteffect zien vraag of de
sectioneel en logitudinale ontwikkelingsverandering
design generaliseerbaar is
Onderscheidt echte
ontwikkelingstrends van
lastige cohorteffecten
Microgenetisch design → Toont aan waarom en hoe het Zegt niets over of iets
intensieve bestudering ontwikkelingsverschil is langdurig blijft veranderen
tijdens korte periode waarin gebeurt
, bv een
ontwikkelingsverandering
verwacht wordt
Plaatje met verduidelijking van het
sequentieel design →
2 observaties van 2 kinderen met een
verschillende leeftijd worden op het
zelfde moment met elkaar vergeleken
= cross sectionieel
De kinderen worden over tijd een
aantal keer onderzocht =
longitudinaal
Om zo cohorteffecten tussen de twee
kinderen te onderzoeken → toen persoon a 8 jaar oud was, was zij/hij daar in diens ontwikkeling
terwijl persoon B die 2 jaar later 8 werd al veel verder was is die specifieke ontwikkeling.
Ethiek
Als onderzoeker moet je rekening houden met ethische richtlijnen en moet je je bewust zijn van
- kwetsbaarheden van bepaalde doelgroepen
- beïnvloedbaarheid
- mentale leeftijd
- eerdere ervaringen bv trauma’s
- risico’s minimaliseren
- respecteren van rechten van deelnemers
de prenatale ontwikkeling → van conceptie tot geboorte
zwangerschap duurt 37-41 weken
vroeggeboorte: >37 weken
drie trimesters:
1. zygote (conceptie t/m implantiatie 10/14 dagen) → de eicel
a. 8-10 dagen : bevruchte eicel (=zygote) reist via eileiders richting
baarmoeder (ongeveer 24 uur)
b. Begin van het opdelingsproces → celdeling: cleavage
c. Rond dag 4 bestaat de zygote uit meer dan 50 cellen en wordt
nu de blastocyste genoemd
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper katjadegraaff. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.