Samenvatting
Samenvatting ziekteleerboek OA
Een volledige samenvatting van het ziekteleerboek van orgaan overschrijdende aandoeningen en heelkunde (OA).
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 29 pagina's
Voorbeeld 3 van de 29 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
OA Ziekteleerboek samenvattingInfectieuze systeemziekten
Virale systeemziekten
Pestvirussen
Runderpest
Dit is een aangifteplichtige morbilivirus aandoening die in grote uitbraken
grote delen van de evenhoevige dieren populatie wegvaagde. Het is de tweede
ziekte naast variola om uitgeroeid te worden wereldwijd. Overdracht gaat vooral
via direct contact omdat het virus thermolabiel is en kent geen dragerschap.
Infectie gaat dus via aerosolen, na replicatie in voorste luchtwegen is er viremie
en is uitscheidigen in alle secreta en excreta. Het virus komt ook in het lymfoïde
stelsel terecht en werkt sterk immunosuppressief. Diagnostiek is
lichaamsvloeistoffen checken op viraal RNA. Therapie wordt niet toegepast
vanwege uitgeroeide status.
Pest van de kleine herkauwers (PPR)
Dit is een aangifteplichtig virus verwant aan runderpest dat vooral in West-
afrika voorkomt en nog nooit in NL is vastgesteld. Symptomen: anorexie, koorts,
necrotiserende, erosieve en ulceratieve stomatitis en gingivitis en diarree. Vaak
met interstitiële bronchpneumonie, mogelijk abortus, mortaliteit tot 95% of in
endemsiche gebieden 20-90%. Diagnose op virus antigeen op swbas van
slijmvliezen van conjunctiva, neus, bek of rectum ELISA, virusisolatie en PCR.
Serologisch onderzoek ook mogelijk. Therapie is secund. Antibiotica en er is een
vaccin (alleen niet beschikbaar in NL).
Klassieke varkenspest (hog cholerea, classical swine fever, KVP)
Voorkomen
Dit is een aangifteplichtig pestvirus dat bij varkensachtigen acuut, subacuut,
chronisch of subklinisch ziekte kan veroorzaken. Het virus is in de EU nog
aanwezig binnen wilde zwijnen populaties, verder in NL niet meer gezien sinds
1998. Virusuitscheiding gebeurt met alle secreta en excreta, maar vooral feces
en urine ook al voor verschijnselen optreden. Chronische dieren kunnen
maandenlang infectieus blijven, evenals immunotolerante dragers. Vaak zijn
biggen die in incubatie zitten die nieuw worden aangekocht de oorzaak van
besmetting. Fomiet transmissie is ook van grootbelang, zeker bij koude
omgevingen. De mens is een mogelijke fomiet. Aerogene overdracht speelt
mogelijk ook een rool. Het ziektebeeld is niet eenduidig.
Verschijnselen
Incubatie is 2-6 dagen, dan: depressie, anorexie, sloomheid, hoge koorts (tot
42C), leukopenie, conjunctivitis, neusuitvloeiing, constipatie, waterige en
grauwgele diarree (later), slingerende gang in de achterhand, veelal bleek,
mogelijk vlekkerige huid, later cyanotisch, terminaal ook krampaanvallen. Het
virus verspreidt snel in gevoelige koppels met lage overleving. Sterfte binnen 2-3
weken. Minder virulente stammen kunnen ook met alleen koorts, verminderde
1
,eetlust en geringe diarree presenteren. Infectie van drachtige zeugen kan leiden
tot infectie van de foetussen via de placenta (abortus, mummificatie,
doodgeboren biggen, zwakke en misvormde biggen ,trilbiggen, drager biggen, of
gewoon gezonde en immune biggen allemaal mogelijk binnen 1 worp)
Diagnostiek
Immunofluorescentietest (IFT) van vriescoupes van tonsillen, milt, lymfeknopen
en nieren. PCR ook mogelijk. Virusisolatie voor epidemiologisch onderzoek ook
mogelijk. Serologisch onderzoek is ook mogelijk vanwege een gebrek aan
vaccinatie.
Differentiële diagnose
vlekziekte, salmonellose, aujeszky, afrikaanse varkenspest, vasiculair exantheem
en MKZ (allemaal afhankelijk van presentatie).
Therapie en bestrijding
De varkensstapel wordt gedood en vernietigd en mogelijk besmette bedrijven
kunnen preventief geruimd worden. Noodvaccinaties kunnen toegepast worden
(markervaccin).
Afrikaanse varkenspest (AVP)
Dit is een aangifteplichtig asfarvaridae virus en komt alleen bij varkens voor.
Het virusverspreid zich normaal van wilde varkens via zachte teken naar
vleesvarken populaties. Swill voedering is ook een infectiebron (niet toegestaan
in NL). Fomite transmissie kan niet uitgesloten worden. Het ziektebeeld is
peracuut of acuut met hoge mortaliteit en komt qua beeld sterk overeen met
KVP. Diagnose op isolatie van virus in celcultuur, viraal DNA met PCR, of antigeen
in orgaanmateriaal met IFT. In AVP vrije landen kan serologisch onderzoek ook
uitkomst bieden. Eenmaal besmette dieren blijven drager. Verder stamping out
beleid ter preventie bij uitbraken.
Afrikaanse paardenpest (african horse sickness)
Dit is een aangifteplichtig en sporadisch zoönotisch virus veroorzaakt door
een orbivirus en heeft 9 serotypes. Serotype 9 is het meest prevalent in
endemische gebeiden (oa Afrika). Hetis nog nooit vastgesteld in NL vanwege een
gebrek aan een geschikte vector. Mortaliteit zou boven de 90% zitten.
Bloedzuigende insecten waaronder de voor blauwtong relevante culicoides
imicola zijn de benodigde vector. De muggen kunnen 700km verderop het virus
verspreiden. Paarden en muilezels krijgen meestal symptomen (ezels en zebra’s
zelden), viremie leidt tot endotheliale celinfectie van vooral het hart en longen
verhoogde vasculaire permeabiliteit, oedeem, bloedingen en DIS. Er zijn vier
vormen van ziekte: peracuut pulmonale vorm (overvloedige sterk schuimende
neusuitvloeiing vanwege long oedeem), subacute cardiale vorm (subcutaan
oedeem van vooral het hoofd, hals en voorbenen eindstadium petechiën in
slijmvliezen). Derde vorm: cardiaal als pulmonaal. Vierder is milde vorm bij
zebra’s en ezels (horse sickness fever). Diagnose op virusisolatie in muizen,
bebroede eiren, celcultuur of direct met ELISA of PCR. Sero ook mogelijk.
Bestrijding is door preventie. Muggen vooral actief bij schemer tot de ochtend.
Vaccins zijn beschikbaar maar bescherming is matig, of heeft ernstige
bijwerkingen.
2
, Virusziekten bij herkauwers
Blauwtong
Dit is een aangifteplichtig (voor veehouder en DA) orbiviurs. Naast schapen
kunnen ook andere herkauwers geïnfecteerd raken, maar worden meestal
minder erg ziek. Er zijn 24 serotypen waarvan geen kruisimmuniteit onderling is.
Transmissie gaat via knutten. Het klinisch beeld is lastig te onderscheiden van
MKZ. Een zachte winter (dus overwintering knutten) en een natvoorjaar zorgen
voor veel knutten en dus meer transmissie.
Verschijnselen
De symptomen zijn afhankelijk van het serotypen, maar subklinische infectie is
mogelijk ongeacht serotype. In NL wordt bij recente infecties tot 10% van koeien
ziek. Schade komt vooral door aantasting van endotheel tijdens de viremische
fase degeneratie en necrose bleodingen en stuwingen dikke
oedemateuze kop (oogleden, oren), spenen, hyperemie van de lippen en de
neus, verdikte (blauwe, maar niet altijd) tong, erosies en ulceraties van het
slijmvlies, foetor ex ore, kroonrand ontsteking kreupelheid of stramme gang,
ontschoening, wol breekt af, bloedingen in bronchiale boom en hart. Bij runderen
vaak: laesies slijmvliezen en uier, koorts en verminderde productie.
Diagnostiek
Het klinisch verloop door een koppel is enigszins typereden. Postmortaal
onderzoek kan handig zijn waaronder bloeding bij de basis van de a. pulmonalis.
Diagnose verder op virusisolatie uit het bloed EDTA vroeg in de koortsfase
virusisolatie, of PCR (alleen dan geen onderscheiding op serotype).
DDx
Deze verschilt aan de hand van symptomen: MKZ, polyartritis, rotkreupel, bij
rund MD, beide ook fotosensibiliteit. Onderscheid met MKZ maken is van groot
belang, verspreiding van MKZ gaat sneller en etiologie van laesies in de bek is
anders (niet bloedvaten, maar palveiselepitheel zelf).
Therapie en preventie
Er is geen specifieke therapie, symptomatische behandeling met pijnstilling en
evt antibiotica. Vaccinatie is mogelijk, maar er is geen kruisimmuniteit.
Onderzoek door DA zelf, en dan verdenking aanmelden bij NVWA. Prognose is
afhankelijk van het subtype (0-50% mortaliteit, 0-100% morbiditeit).
Rift valley koorts
Dit is een aangifteplichtig en zoönotisch (ernstige infecties bij mens)
virus van de familie bunyaviridae van vooral schapen, geiten en runderen in
zuid- en oost afrikaanse landen. Epidemieën kome nvooral voor in perioden van
heftige regenval en dus verhoogde muggenactiviteit. Culex spp. En Aedes spp.
Zijn van groot belang. Het virus invadeert het monocyt-macrofaagsysteem (MFS)
en vermerdeert daar snel en veroorzaakt ook uitgebreide hepatocellulaire
necrose. De splenomegalie en bloedingen in het MDK onder de serosa treden ook
op. Later is encefalitis ook mogelijk. Symptomen verder: koorts, verminderde
eetlust, mucopurulente neusuitvloeiing en bleoderige diarree, en ook
abortusstorm. Ter preventie zijn er MLV vaccins, deze zijn effectief maar
veroorzaken ook abortus. IA vaccins hebben dit risico niet. DIVA-vaccins worden
ook gemaakt voor mens als dier.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper PoekieDeBaas. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen