Coronaire hartziekten en ritmestoornissen
de epidemiologische gegevens herkennen. de risicofactoren beschrijven en etiologie uitleggen en beide
relateren aan de behandelingen.
de overeenkomsten en verschillen tussen de verschillende coronaire hartziekten en ritmestoornissen
beschrijven. de pathofysiologie en het beloop beschrijven. de symptomen verklaren aan de hand van de
pathofysiologie.
de complicaties beschrijven en de consequenties van deze complicaties voor zijn handelen benoemen.
de prognostische factoren en factoren die invloed hebben op het beloop van de ziekte benoemen.
de indicaties van de medische onderzoeken benoemen. van de medisch specialistische behandelingen in
grote lijnen beschrijven, de behandeldoelen en de implicaties voor het handelen van de fysiotherapeut
benoemen. aan de hand van de relevantie classificatiesystemen de ernst van de aandoening herkennen en
kan hieraan zijn behandeling koppelen. (interpreteren)
www.hartwijzer.nl
zoektermen:
Pijn op de borst (angina pectoris)
Boezemfibrilleren
CABG = Coronary Artery Bypass Grafting (Bypassoperatie)
Coronaire angiografie (Hartkatheterisatie)
Dotteren
Hartritmestoornis
Pacemaker
ICD
Aanbevolen literatuur:
http://www.fysionet-evidencebased.nl/index.php/richtlijnen/r
ichtlijnen/hartrevalidatie-2011
Angina pectoris = tijdelijke ischemie hart spier (tijdelijk bloed tekort van hartspier)
- Pijn op de borst (PODB) kan ook een andere oorzaak hebben:
- longembolie
- brandend maagzuur (maagzweer)
- gewrichtspijn
- hartspier (dan is het een angina pectoris!)
Wurgende pijn op de borst t.g.v. te kort aan zuurstof hartspier, kan ontstaan door:
- Verminderde bloedtoevoer (te weinig aanvoer van bloed)
- Abnormaal toegenomen inspanning hart / verbruik hartspier
Combinatie van bovenstaande kan ook!
Oorzaken angina pectoris:
Atherosclerose (dicht slippen bloedvaten)
Arteriosclerose
Vaatspasme (spiertjes van vaatwand) (zonder atherosclerose kan ook angina pectoris
ontstaan, door bijv. spasme bloedvaten)
Ernstige anemie (bloedarmoede, weinig rode bloedcellen (hemoglobine))
Ernstige longaandoening (hierdoor weinig zuurstof in bloed)
Tachycardie (=snel en onregelmatige hartslag) (bijv. tgv hyperthyreoïdie = versneld
werkende schildklier)
Hypertrofie bij hartfalen (hart groeit door slechte werking, vaten groeien niet snel genoeg
mee)
Hypertensie (verhoogde bloeddruk)
,Fysiologisch:
- Inspanning lichaam stijgt
- Hartminuutvolume stijgt
- Inspanning hartspier stijgt (vasodilatatie coronaire vaten, lumen vergoot)
- Vasodilatatie coronaire arteriën (kransslagaders)
- Bloedtoevoer hartspier stijgt
Kenmerken angina pectoris:
- Voorbijgaande aanvallen drukkende PODB (pijn op de borst)
- Uitstralend naar nek, linker arm (soms rechts, kaak)
- Uitgelokt door lichamelijke inspanning / emotie (bij rust neemt pijn weer af)
- Verminderd bij rust of gebruik vasodilatatie (bijv. nitrospray = spray die zorgt voor arteriën
open gaan staan)
- Bleek, zweten, misselijk, duizeligheid, kortademigheid en vermoeidheid
Instabiele angina pectoris = klachten onvoorspelbaar, onverwacht en kunnen in rust voorkomen. (er
kan dringende medische hulp nodig zijn omdat er kans is op hartinfarct)
Stabiele angina pectoris = voorspelbaar, klachten ontstaan altijd op zelfde moment. Bijv. als hart om
zuurstof vraagt. Klachten verdwijnen in rust. (meestal geen dringende medische hulp nodig)
Risicofactoren atherosclerose:
- Leeftijd, geslacht en familiair
- Overgewicht
- Dieet
- Roken
- Sedentaire levensstijl (inactieve leefstijl)
- Diabetes mellitus
- Hypertensie
- Hoog cholesterol (voeding)
- Hart- en vaat ziekte in voorgeschiedenis
Dit kun je als persoon allemaal voorkomen!
Bloed blijft plakken aan atherosclerose doordat bloed eigenschap heeft te stollen als het bloed
buiten vaten komt (buiten de intima laag). Dus bij atherosclerose is alleen bloedvat vernauwd en
stroomt bloed er langs, met bij inspanning kans op stabiele angina pectoris. Maar als de vernauwde
lumen (met intima laag) scheurt aan binnenkant bloedvat, geeft het bloed hier als reactie op om te
gaan stollen, dit leidt tot infarct (volledig dichtslippen bloedvat).
Ook kan een deel van atherosclerose (trombus, embolus) los schieten en ergens anders een
verstopping veroorzaken.
Embolus is dus een afgebroken stukje trombus.
Trombose in het been bijv.
,Myocard infarct
Myocard infarct = schade aan hartspier
- Occlusie kransslagader (afsluiting kransslagader)
- Op den duur schade, inflammatie reactie myocard cellen (ontstekingsreactie)
- Enzymen komen vrij uit stervende cellen (en komt in bloedstroom terecht)
- Contractiliteit en geleiding prikkels verminderd (door ontstoken enzymen)
AP werking neemt af, dus hart stopt met pompen
Beloop van myocardinfarct:
- Na 20-30 minuten schade onherstelbaar
- 48 uur inflammatie minder
- -7 dagen necrose fibrose (cellen verandering in bindweefsel)
- Littekenvormen 6-8 weken
Mate schade (infarct) afhankelijk van o.a.
- Collaterale circulatie / anastomose (klein beetje!)
- Locatie (waar zit de verstopping)
- Grootte (hoe groot gedeelte zonder bloed?)
Symptomen myocardinfarct
- Uitlokkende factoren inspanning, grote maaltijd, koude en stress (emotie)
- PODB (uitstralend naar linker arm, schouder nek / kaak)
- Bleek / zweten
- Misselijk / braken / duizeligheid / moe
- Kortademigheid / doodangst
- Hypotensie shock
- Lichte koorts
- Geen tot matig herstel bij rust / vasodilatatoren (nitrospray geen effect omdat vat dicht zit)
Stil infarct
Weinig klachten en dus niet gedacht word aan hart infarct, geen/bijna geen gevolgen
Verschil in symptomen tussen mannen en vrouwen en verschil in leeftijd?
Diagnose myocardinfarct:
O.A:
- Hartenzymen (CK-MB troponine LDH) (bloed afnemen en testen op deze enzymen, bij
aanwezigheid kans op hartinfarct)
- ECG-afwijkingen (hart filmpje maken, afwijkingen zichtbaar op prikkelgeleiding)
- X-thorax (röntgen foto thorax, uitsluiten longontsteking als oorzaak bijv.)
- Echo-cor (kijken hoe het hart klopt)
- Hartkatheterisatie (buisje wat je opvoert in holte om vat van binnen te bekijken)
Via de aortaboog naar coronaire vaten. Hier word contrastvloeistof ingespoten om te bekijken hoe
goed vaten nog doorbloed worden. Voor PT niet prettig want dat gedeelte van hart komt tijdelijk
zonder zuurstof te zitten.
Myocardinfarct hartkatheterisatie (= de ingreep, wat je doet, kijken naar het hart)
Diagnostiek, dat kun je doen voor:
- Coronaire angiografie (diagnostiek, in beeld brengen arteriën)
- Linker ventrikel functie
- Klepfunctie
Behandeling
- Dotteren (met ballonnetje bloedvat verwijden = PCI = PTCA) / wegzuigen stolsel / laseren
, - Stent (DES-stent) (kokertje in bloedvat waardoor die niet meer kan dicht slippen
Wat zijn de overige toepassingen van hartkatheterisatie
Wat is PCI en wat is PTCA
Behandelingen myocardinfarct:
Behandeldoel preventie
- Risicofactoren
Lifestyle
Bloeddrukverlagers
Cholesterolverlagers
- Stolling werende medicijnen (bloedverdunners maken bloed niet dunner, maar zorgen voor
dat nergens verder stolt)
Behandeldoel klachten / symptomen
- Nitraten
- PCI
- Bypassoperatie (vat ergens anders uit lichaam in hart aanbrengen voorbij de vernauwing)
Bypass operatie bij:
- Drievatslijden
- Dotteren niet voldoende
- Verminderde pompfunctie
- Therapie resistente AP klachten
Let als therapeut ook op donorplaats!
Bypass is laatste optie (sternotomie operatie) eerst dotteren e.d.
- Als iemand bijv. over 6 weken bypass operatie gepland heeft, eerst trainen bij fysio voor
ademhalingsoefening, conditie e.d.
Complicatie myocardinfarct
- Hartritmestoornissen
Evt. sudden death (25%)
- Cardiogene shock
- Hartfalen
- Ruptuur ventrikel wand
- Trombo-emboli (bijv. beroerte)
- Psychosociale gevolgen (voor PT, maar ook voor gezin en omgeving, depressie en stress)
- Deconditioneren
Na het hartinfarct
- Hartrevalidatie
Mobiliseren naar – fysieke training
Inzicht risicofactoren
Psychosociale begeleiding
Begeleiding angst voor beweging / vertrouwen in beweging
Depressie (ook bij familie leden)
Aandacht voor omgeving
