KERNTAAK 1 KLINISCH REDENEREN
WERKGROEP 1
Gezondheidsbevordering en zelfmanagement” hoofdstuk 1.1 en 1.2 over visies op gezondheid
Vroeger manier van kijken naar gezondheid > Als je geen ziektes of lichaamsgebrek
hebt dan ben je gezond.
Het genezen van mensen is van oudsher een taak van de geneeskunde, die werd gezien
als de meest geschikte manier om de gezondheidstoestand van mensen te verbeteren. In
de loop van de tijd ging men zien dat geneeskunde niet de oplossing is voor alle
gezondheidsproblemen.
Nu de manier van kijken naar gezondheid:
Het bevorderen van de gezondheid krijgt meer aandacht. Men probeerde de kansen op
gezondheid te optimaliseren en de inwerking van voor de gezondheid ongunstige
factoren te minimaliseren of op te heffen. Preventie krijgt hiermee steeds meer aandacht
en hiermee stellen we gezondheid centraal en onderkennen we het belang van het
bevorderen van de gezondheid
Als bronnen van zorg die een ongunstige invloed hebben op deze gezondheidsbeleving,
noemen mensen als eerste financiële problemen, gevolgd door gezondheidsproblemen. In
de helft van de onderzochte landen geeft meer dan een derde van de bevolking aan dat
ziekte, ziektekosten, slechte kwaliteit van zorg of andere zaken die met gezondheid te
maken hebben een belangrijk probleem zijn
Gezondheid omvat waarderende, normerende en culturele aspecten die in tijd en plaats
kunnen variëren. In het dagelijkse spraakgebruik bijvoorbeeld wordt het begrip
gezondheid in waarderende of zelfs normerende zin toegepast. Gezond wordt daarbij als
synoniem voor ‘goed’ gezien, zoals in ‘gebruik je gezonde verstand’. Soms lijken
gezondheidsnormen leefregels te vervangen: je moet iets doen of juist niet doen (voor je
gezondheid). De cultuur heeft invloed op de wijze waarop gezondheid wordt beleefd.
Binnen de diverse culturen worden verschillende accenten gelegd in de betekenis van
gezondheid
1.2 Medische, monocausale visie op gezondheid
Omgaan met gezondheid en ziekte was lange tijd uitsluitend een zaak van artsen, die
vrijwel alleen te maken hadden met zieke mensen. In de klassieke medische benadering
wordt gezondheid dan ook gezien als de afwezigheid van ziekte en lichaamsgebrek. Deze
medische benadering wordt ook wel de professionele benadering genoemd. Volgens deze
benadering is iedereen gezond die niet ziek is en geen lichaamsgebrek heeft. In deze
monocausale verklaringswijze van gezondheid en ziekte, die ontstond met de ontdekking
van micro-organismen als ziekteveroorzakers, heeft het ontstaan van ziekte slechts één
oorzaak. Is die oorzaak aanwijsbaar, dan is een persoon ziek. Als een dergelijke oorzaak
niet aanwijsbaar is, is er sprake van gezondheid..
,WAT IS DE ESSENTIE VAN DE BEROEPSUITOEFENING VAN DE VERPLEEGKUNDIGE MAATSCHAPPIJ
& GEZONDHEID
De drie centrale doelstellingen voor de toekomst
zijn:
- Primair de gezondheid van de bevolking verbeteren
- Daarnaast de kwaliteit van leven en zorg verhogen
- En zodoende de vermijdbare kosten laten dalen
Motto: Niet wat ons scheidt maar wat ons bindt
Maatschappij &Gezondheid (M&G) betreft alle verpleegkundige werksettingen buiten de
instellingen (ziekenhuizen, instellingen voor psychiatrie ed.).
Hieronder vallen onder andere:
- De jeugdverpleegkundige, werkzaam in de jeugdgezondheidszorg.
- De verpleegkundige openbare gezondheidszorg, werkzaam bij de GGD.
- De wijkverpleegkundige.
- De casemanager dementie.
De M&G-verpleegkundige richt zich op de combinatie
van:
- Mensen die gezond zijn, zoveel mogelijk te ondersteunen in het gezond blijven en
gezond opgroeien: “(Collectieve) Preventie/ Public Health” met een gerichtheid op
preventie, ontzorgen, normaliseren, versterken van eigen kracht en empowerment.
- Waar nodig een bijdrage leveren aan herstel (cure)
- Mensen die niet meer kunnen genezen, zo goed mogelijk ondersteunen en verplegen, gericht op
behoud van 'kwaliteit van leven': binnen de eigen omgeving
KENNISCLIP: VISIE OP GEZONDHEID
Meer aandacht voor leefstijl en
preventie in plaats van de focus
op de ziekte
Leefstijlgedragingen ( volgens de blue zones)
1. Natuurlijk bewegen
- > regelmatig fysieke laag intensieve inspanning
2. Doelen hebben
3. Relaxen
4. Veel groente en fruit onbewerkt
5. Religieus of spriitueel
6. Vrienden
7. Familie voorop
,8. De kracht van betekenis
9. Positief denken
10. Omgeving heeft ook degelijk invloed
11. Zonlicht
12.Lawaai > Slaapkwaliteit, hart en vaatziekten, irritaties , lagere prestaties
HOOFDSTUK 1 UIT HET BOEK: GEZONDHEIDSBEVORDERING EN ZELFMANAGEMENT PARAGRAAF
1.3 T/M 1. 7
1.3 Biologische visie op gezondheid
Biologische gezondheid = de aanpassing van het menselijk lichaam aan externe
omstandigheden, homeostase.
overleving van het individu wordt bepaald door de mate waarin het organisme in
staat is zijn interne, inwendige milieu (bijvoorbeeld lichaamstemperatuur en
zuurgraad van het bloed) binnen nauwe grenzen constant te houden bij steeds
veranderende externe condities. We noemen dit homeostase. Volgens de
biologische visie op gezondheid is iemand gezond als hij in staat is onder
wisselende externe omstandigheden zijn interne milieu constant te houden.
Wij kunnen zicht krijgen op de biologische gezondheid van patiënten door
bepaalde handelingen te verrichten, zoals het opnemen van de
lichaamstemperatuur en het bepalen van bloedglucosespiegels.
1.4 Psychologische visie op gezondheid
De psychologische benadering definieert gezondheid als het in staat zijn van een
persoon om de door hemzelf gestelde doelen in het leven te behalen. Het gaat
hierbij om psychisch, geestelijk gezond zijn en het voldoen aan geestelijke
behoeften. Gezond zijn is zich psychisch optimaal voelen; ziek is een persoon die
niet aan zijn geestelijke behoeften kan voldoen. De benadering is heel persoonlijk
en wordt daarom ook wel de individuele benadering van gezondheid genoemd.
Wij kunnen door het observeren van en praten met patiënten inzicht krijgen in de
wijze waarop zij hun psychologische gezondheid ervaren.
1.5 Sociale visie op gezondheid
Volgens de sociale visie op gezondheid is een persoon gezond als hij de hem toebedeelde
sociale rollen uitvoert binnen de waarden en normen die gelden in de samenleving. In
deze benadering staat het maatschappelijk functioneren centraal en is het individu met
zijn eigen behoeften en verlangens hieraan ondergeschikt. Een persoon is ziek als hij niet
in staat is zich aan te passen aan en zich te gedragen naar de heersende waarden en
normen.
Wij kunnen de sociale aspecten van gezondheid van patiënten belichten door te
informeren naar hun sociale functioneren. Wij kunnen bijvoorbeeld vragen of het de
patiënt met een stoornis, beperking of handicap lukt om
zorg te dragen voor zijn kinderen of om zijn drukke
baan goed te combineren met de thuissituatie
1.6 Multicausale visie op gezondheid
, We noemen deze visie op gezondheid de humane benadering. Deze multicausale,
multifactoriële benadering heeft een brede scope op gezondheid door meerdere
aspecten te belichten en is ook veel positiever geformuleerd dan de klassieke,
medische benadering van gezondheid. Dit uitgangspunt van fysiek, sociaal en
geestelijk welbevinden weerspiegelt een holistisch mensbeeld. Er is behalve
aandacht voor louter lichamelijke factoren ook aandacht voor psychische en
sociale aspecten van gezondheid. De mens is in deze visie meer dan zijn
lichaam.
1.7 Dynamische visie op gezondheid
Volgens de dynamische visie is de mens gezond wanneer hij in balans is met
zowel zichzelf als zijn externe milieu. Door zijn aanpassingsvermogen is hij in
staat de regie te houden over zijn gezondheid.
WHO= world health organisation
Doel = op internationaal niveau de gezondheid te bevorderen en daarmee
gezondheidsproblemen terug te trekken
-> gezondheids verschillen tussen landen recht trekken
Gezondheidstoestand = Er kan onderscheid worden gemaakt tussen de
gezondheidstoestand in objectieve zin en in subjectieve zin. De
gezondheidstoestand in objectieve zin is de gezondheid zoals beoordeeld door
medische beroepsbeoefenaren, met infectieziekten en doodsoorzaken als
objectieve indicatoren. De gezondheidstoestand in subjectieve zin is de
gezondheid zoals ervaren door personen zelf, beïnvloed door eigen gevoel en/of
vooroordelen
KENNISCLIP GEZONDHEIDSINDICATOREN
Mortaliteit
-> sterftecijfers
-> percentage in personen weer dat sterft aan een bepaald aandoening in een bepaalde tijd
d0el > Impact epidemie/ incident in beeld te brengen
Levensverwachting
-> aantal verwachte levensjaren gemeten vanaf de geboorte
Gezonde levensverwachting
-> het aantal jaren dat in goede gezondheid wordt doorgebracht ( lichamelijk /
geestelijk)
QALY & DALY
-> geven de mate aan van de kwaliteit van leven
Qally
1= optimale kwaliteit
0 = minst goede kwaliteit
Dally -> geeft de ziektelast aan
