Een samenvatting van hoofdstuk 10 van de zesde (nieuwste) druk van het geschiedenisboek MEMO bovenbouw. Deze samenvatting is inclusief de begrippenlijst. Dit is een redelijk korte samenvatting van het hoofdstuk. Ik had een 7,4 voor deze toets gehaald.
Geschiedenis
Hoofdstuk 10 Politieke strijd en emancipatie
§10.1 Conservatisme en politiek liberalisme
Congres van Verona kenmerkend voor Restauratie (‘herstel’)
Burke en Napoleon
- Ierse politicus Edmund Burke aanhangers Franse Revolutie gewaarschuwd
Voorspelling: op korte termijn generaal poging doen macht grijpen
1792: revolutionaire FR in oorlog met staten en in jaren daarna gebieden veroverd
- Napoleon Bonaparte Franse veroveraar van Europa
1814: Napoleon werd verslagen
1815: hij ontsnapte uit ballingschap en keerde terug naar Frankrijk
1815: definitief verslagen bij Slag van Waterloo
Gerestaureerd (teruggedraaid) sinds Napoleon verslagen:
- Nieuwe grenzen getrokken
- Nieuwe wetten uitgevaardigd
- Nieuwe bestuursfuncties ingevoerd
Conservatisme en politiek liberalisme
- Restauratie succes Congres van Wenen (1814-1815): EU landen werden erover
eens dat vorsten door Napoleon verdreven in oude rechten moesten worden hersteld
- Er moest machtsevenwicht tussen grote staten komen
- Ancien régime niet mogelijk gebeurtenissen door iedereen anders bekeken
- Aanhangers van conservatisme: steunden Restauratie
- Aanhangers van politiek liberalisme:
Bleven geloven in idealen van FR Rev.
Legden de nadruk op bepaalde vrijheden
Nieuwe revoluties
- Succes van Revolutie duurde niet lang
- In EU: liberale burgers wilden meer inspraak en liberale vrijheden
- 1830: opnieuw FR Rev. koning vluchtte vervangen door ‘burgerkoning’
- 1848: tweede golf van liberale revoluties door Europa
Frankrijk (republiek): een van eerste landen algemeen kiesrecht mannen
- Nieuw gevaar: besluiten werden nu door meerderheid in gekozen
volksvertegenwoordiging gekozen i.p.v. door koning
- Engelse liberaal John Stuart Mill pleitte voor optimale vrijheid van individu
Ontstaan van Koninkrijk der Nederlanden
- 1795: oude Republiek met Franse steun vervangen door revolutionaire staat:
Bataafse Republiek
- 1806: Bataafse Republiek opgeheven door Nap. broer Lodewijk werd koning van
Koninkrijk Holland
- 1810: dit koninkrijk opgeheven NL werd onderdeel van Franse keizerrijk
, - 1814: Willem Frederik van Oranje-Nassau werd ‘soeverein vorst’
- 1815: door Congres van Wenen Oostenrijkse Nederlanden (België) bij Nederland
Willem werd koning Willem I
Bestuurlijke inrichting
- 1798: Bataafse en Franse revolutionairen pleegden staatsgreep
Maakten van Bataafse Republiek eenheidsstaat
Koninkrijk van 1815 bleef centraal bestuurde staat
Men koos voor constitutionele monarchie
- Republiek had geen verkiezingen:
Koning en ministers werden gecontroleerd door parlement
Nederland in de 19e eeuw: censuskiesrecht
Leden van Provinciale Staten gekozen door stemgerechtigden
Deze kozen leden van Tweede Kamer
Koning benoemde leden van Eerste Kamer en kon kritisch parlement ontbinden
Willem kon ook ‘Koninklijke Besluiten’ nemen
Belgische opstand
- 1830: België werd apart land
- 1839: Willem erkende België als apart land
Hervormingen
- Grondwet van 1848:
Ministeriële verantwoordelijkheid
Vrijheid van onderwijs
Vrijheid van vereniging en vergadering
Kiesrecht bleef wel beperkt
§10.2 Emancipatie
De strijd om gelijke behandeling
Emancipatiebewegingen:
- Kort na 1800: afschaffing slavernij alle EU landen, GB als eerst
- 1833: Britse parlement schafte slavernij af in koloniën
- 1848: Fransen volgden dit
- VS: verliep moeilijker burgeroorlog noordelijke staten gewonnen 1865:
afschaffing slavernij in zuidelijke staten
- 1863: afschaffing slavernij kolonies van NL: Suriname + Antillen NL-Indië nog later
Vrouwen
- Feminisme strijden voor vrouwenrechten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper famkeoortwijn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
