100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting Articulatie (Articulatie en Slik) €6,49
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Hanzehogeschool Groningen (Hanze)
  4.  
  5. Articulatie (LOVP14ART1)

Samenvatting

Samenvatting Articulatie (Articulatie en Slik)

4 beoordelingen
 14 keer verkocht

Een uitgebreide samenvatting van de stof die behandeld is voor het onderdeel Articulatie, voor het vak Articulatie en Slik (jaar 1). De samenvatting bevat veel plaatjes en duidelijke uitleg. De samenvatting bevat daarnaast ook oefenvragen voor het tentamen. Op de voorbeeldpagina's lijkt het docum...

[Meer zien]

Voorbeeld 6 van de 39  pagina's

Document informatie

  • 28 januari 2019
  • 39
  • 2018/2019
  • Samenvatting

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (2)

4  beoordelingen

review-writer-avatar

Door: floorpeters • 4 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: drugenbrink • 4 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: rianneberghuis • 4 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: laurahoekstra2 • 5 jaar geleden

Verkoper

avatar-seller
frxxx

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

WAT IS SPRAAK?

Doelen blok 2 spraak:

- Fonologie vs. fonetiek
- Normale spraakontwikkeling
- Normale spraak
- Spraak beschrijven
- Diagnostiek
- Behandeling fonetische stoornis

Voorwaarden van de spraakontwikkeling:

Anatomie Structuren in het spraakkanaal bepalen wat jij kunt
doen met het stemgeluid
Gehoor Kind verwerft de spraakklanken van de taal die hij
om zich heen hoort
Motorische Grof- en fjnmotorisch
ontwikkeling
Neurologische rijping Moederklank, aansturing van de spieren in de mond
Sociaal-emotionele Basis om te willen leren
ontwikkeling
Omgeving Bepaalt welke klanken het kind gaat leren,
klankeigenschappen
Intelligentie Relatie tussen ontwikkelingsleeftijd en
spraakontwikkeling
Taalvermogen Spraak en taal gaan hand in hand



1. Wanneer start de spraakontwikkeling?

 De spraakontwikkeling start voor de geboorte, dus in de baarmoeder (dit
gebeurt rond 5 mnd. omdat het kindje dan de geluiden van buitenaf kan horen)
 Spraakontwikkeling heeft een actieve en passieve kant.


2. Hoe praat je tegen een baby?
 Motherese, kinderen kunnen hoge tonen opvangen, lage tonen niet
 Wat houdt motherese in: hoge stem, complimenteren, veel herhaling
van de woorden, duidelijke articulatie/spreken, veel mimiek en lange
pauzes

3. Is de spraak van Mika normaal, vertraagd of afwijkend?
 Afwijkend want hij zegt koekje in plaats van toetje
 De /t/ verplaats naar achter, er is hierdoor sprake van bekking

,SPRAAKPERCEPTIE & PRODUCTIE

Spraakperceptie

Basisfuncties:

- Onderscheiden = spraak onderscheiden van andere geluiden
- Segmenteren = spraak opdelen in syllaben (lettergrepen)
- Categoriseren = man of vrouw die aan het praten is? Welke man of vrouw
praat?
 In sociale context
 Vereist: gehoor (om de klanken te horen), aandacht , geheugen (om
klanken te onderscheiden)

Spraakproductie______

- Anatomische en fysiologische factoren
- Fonetiek: motorische realisatie van klanken
Vs.
- Fonologie: betekenisonderscheidende functie van klanken
 In sociale context

Sociale context______

- Interactie: beurtwisseling, blikrichting en tactiel (aanraken)
- Door anderen aan uitingen kind
- Gezamenlijke aandacht, bijv. (glim)lachen

,KLANKVERWERVING

Vocalen:

- Worden eerder open gerealiseerd dan gesloten
- Worden eerder ongerond gerealiseerd dan gerond (ee is makkelijker dan
oe)
- Worden eerder kort gerealiseerd dan lang (a voor aa)


Consonanten:

- Contrasten vanaf 1;3 jaar (Beers, 1995)
- Start met labialen in initiale positie
- Explosieven voor fricatieven
- Feature ‘stem’ rond 2;3 jaar

 is de klank nog niet gerealiseerd, dan deletie of reductie

Clusters:

- Reducties blijven lang bestaan
- Markeringstheorie (welke van die twee klanken wordt weggelaten): basis
waarvan je kunt aangeven welke van de medeklinkers overeind blijft
 Trein wordt vaak ‘tein’, de /t/ is meer aanwezig dus die blijft overeind
staan

Syllabestructuren:

- Bijvoorbeeld vereenvoudiging, verdubbeling of weglating (deletie)
 Bij weglating:
o ‘appel’ wordt ‘appe’
o ‘school’ wordt ‘ool’
 Bij vereenvoudiging van medeklinkerverbindingen:
o ‘school’ wordt ‘sool’
- Onbeklemtoonde syllabe

o Bijvoorbeeld: in het woord onoverkomelijk zijn deze leterrreeen/syllaben
onbeklemtoond: on-o- ver-ko-me- lijk. Hier lirt de hoofdklemtoon: on-o-ver- ko-me-
lijk.

(Bron: htes://woordenlijst.orr/leidraad/lijst_van_vaktermen/onbeklemtoonde_leterrreee)

, dit moet je kunnen voor het tentamen

Ook nog kijken naar casus Mika



DAT IS SPRAAK!

Spraakontwikkeling: de spraakontwikkeling betreft de ontwikkeling van het
klanksysteem van een taal, dat wil zeggen het leren waarnemen en produceren
van klanken, zoals die in een bepaalde taal voorkomen (Goorhuis &
Schaerlaekens, 2000)

Wanneer heb ik kenmerken van een fonologisch probleem en wanneer van een
fonetisch probleem?

Passieve ontwikkeling --> start al in de baarmoeder (kind hoort geluiden, begint
rond 5 mnd.)
Actieve ontwikkeling --> kind gaat klanken nabootsen van de omgeving

Spraakproductie, ontwikkeling --> eerste levensjaar in maanden volgens
Stes
1 Geboortekreet, reflexieve geluiden (kind maakt geluid vanuit de eerste
levensbehoefte: ademen, eten etc.)
2 Stemgeven/vocaliseren
3-4 Achterklanken (klanken achterin de mond)
5-6 Variaties in luidheid, duur en toonhoogte, klemtoonefecten
(ontwikkeling van prosodie)
7-8-9 Brabbelen (CV- structuur --> bababa, papapa)
-12- Eerste woordje


Eerste woordje: als het kind iets zegt en begrijpt wat hij ermee bedoelt

Spraakontwikkeling
0 - 1 jaar afstemming adem, stem, spraak; verwerft klanken
1 - 2;6 verwerf klanken en verwerft deze in betekenisvolle woorden
jaar
2;6- 5 verwerft ontbrekende fonemen. Spraak: nog niet alles perfect
jaar
5 - 9 jaar alle fonemen en clusters worden goed uitgesproken; soms tijdelijk
niet tijdens wisselperiode

,FONETIEK


Fonetiek = klankleer, betreft de articulatie --> wijze waarop de klanken worden
gerealiseerd in de mond

 Articulatie is op te vatten als het motorisch aspect van de verbale
communicatie: bewegingsmogelijkheden van lippen, tong en verhemelte
 Dat wat je afwijkend vind binnen een cultuur. Minder om wel of niet goede
communicatie

Invalshoeken
 Articulatorische fonetiek: productie van spraakklanken: wat gebeurt er
precies en waar
 Akoestische fonetiek: spraakgeluid, fysische kenmerken
 Auditieve fonetiek: waarneming van geluid

Fonetiek betreft de articulatie:
- Articulatie is op te vatten als het motorisch aspect van de verbale
communicatie: bewegingsmogelijkheden van lippen, tong en verhemelte.
- Articulation is about the production of sounds: pronouncing the speech
sounds used in language.
- Articulatie: hier worden de luchtdrukstoringen getransformeerd tot
klanken: klinkers en medeklinkers. Die omzetting vindt plaatst door
supraglottale holten een specifeke vorm te geven.

Fonetiek
Beschrijving van spraakklanken, doel:
 Uitgangspunten voor behandeling
 Ontwikkeling synthetische spraak
--> smartphones (s-voice, siri)
--> spraakcomputers

, Fonetiek, articulatorisch
Spraak opschrijven
International Phonetic Alphabet (IPA)
--> foneem /r/ en allofonen [r] en [R]
--> bijvoorbeeld de /r/ in het Nederlands -->
tongpunt en huig r
--> bijvoorbeeld de/w/ in het Nederlands --> /w/
labiodentaal, /w/ labiaal

Consonanten (medeklinkers)
Features (kenmerken):
- Articulatieplaats
- Articulatiewijze
- Route luchtstroom
- Stemgeving

 Articulatieplaats
- bilabiaal (p,b,m)
- labiodentaal (f,v,w)
- alveolair --> (bij de alveolairrand) (t,d,n,l,r,s,z)
- palataal --> iets verder naar achter (j)
- velair --> bij het velum (k,g)
- uvulair --> huig r (R)
- laryngeaal --> glottaal (h)


 Articulatiewijze
- explosief /p/ vs. fricatief /f/
- oraal /r/ vs. nasaal /m/
- stemhebbend /v/ vs. stemloos /f/
- halfvocaal /w/ /t/
- lateraal /l/
- ratelaar /r/

 Route luchtstroom = oraal of nasaal
 Stemgeving = stemhebbend of stemloos

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper frxxx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€6,49  14x  verkocht
  • (4)
In winkelwagen
Toegevoegd