Samenvatting van het boek Leren Veranderen, van de Caluwé & Vermaak. De samenvatting bevat alle hoofdstukken m.u.v. hoofdstuk 1 (introductie), 8 en 10 (hoofdstuk 8 staat deels in de samenvatting, zie hiervoor de inhoudsopgave). In de samenvatting zijn ook alle modellen en figuren verwerkt.
De Caluwé & Vermaak (2018)
Leren veranderen
Tweede geheel herziende editie
Inhoud
Hoofdstuk 2. Waarom veranderen zo gecompliceerd is ................................................................................... 5
2.1. Over losjes gekoppelde systemen ............................................................................................................... 5
2.1.1. Ambiguïteiten in organisaties ............................................................................................................... 5
2.1.2. Losse koppeling tussen opvattingen en gedrag .................................................................................... 5
2.1.3. Vuilnisvatbesluitvorming ...................................................................................................................... 5
2.1.4. Implicaties voor veranderaars en verandertrajecten ........................................................................... 5
2.2. Over managen en gemanaged worden ....................................................................................................... 6
2.2.1. Autonome medewerkers en hiërarchische managers .......................................................................... 6
2.2.2. Oerconflict ............................................................................................................................................ 6
2.2.3. Pocket veto ........................................................................................................................................... 6
2.2.4. Implicaties voor veranderaars en verandertrajecten ........................................................................... 7
2.3. Over chaosdenken ....................................................................................................................................... 7
2.3.1. Dynamisch evenwicht ........................................................................................................................... 7
2.3.2. Autonome ontwikkeling ....................................................................................................................... 8
2.3.3. Structurele spanning en structurele conflicten .................................................................................... 9
2.3.4. Implicaties voor veranderaars en verandertrajecten ........................................................................... 9
2.4. Sociopolitieke mechanismen ..................................................................................................................... 10
2.4.1. Actietheorie en macht ........................................................................................................................ 10
2.4.2. Informele organisaties ........................................................................................................................ 10
2.4.3. Economische uitwisseling in groepen ................................................................................................. 10
2.4.4. Implicaties voor veranderaars en verandertrajecten ......................................................................... 11
2.5. Over fixaties ............................................................................................................................................... 11
2.5.1. Gemene problemen ............................................................................................................................ 11
2.5.2. Ontwikkelingspatronen in groepen .................................................................................................... 12
2.5.3. Vergiftigende emoties en verwaarlozing ............................................................................................ 12
2.5.4. Implicaties voor veranderaars en verandertrajecten ......................................................................... 13
2.6. Vijf groepen mechanismen vol irrationaliteit ............................................................................................ 13
Hoofdstuk 3. Denken over veranderen in vijf kleuren .................................................................................... 15
3.1. Veranderingsstrategieën en benaderingen ............................................................................................... 15
3.2. Vijf gekleurde betekenissen van het woord veranderen ........................................................................... 16
1
, Samenvatting De Caluwé
3.3. Vijf kleurendrukken uitgewerkt ................................................................................................................. 17
3.3.1. Geeldrukdenken ................................................................................................................................. 17
3.3.2. Blauwdrukdenken ............................................................................................................................... 17
3.3.3. Rooddrukdenken ................................................................................................................................ 18
3.3.4. Groendrukdenken ............................................................................................................................... 18
3.3.5. Witdrukdenken ................................................................................................................................... 19
3.4. Een paar voorbeelden ................................................................................................................................ 20
3.5. Idealen en valkuilen ................................................................................................................................... 20
3.6. Wat is effectief, waar en werkzaam? ........................................................................................................ 21
3.7. Andere kleuren en ‘superparadigma’ ........................................................................................................ 22
Hoofdstuk 4. Hoofdbestanddelen van geplande verandering ........................................................................ 23
4.1. Bestanddelen van de methode .................................................................................................................. 23
4.2. Uitkomsten, effecten en bestemming ....................................................................................................... 24
4.3. Context en historie: invloedsfactoren op het veranderidee...................................................................... 25
4.4. Rollen en actoren ....................................................................................................................................... 27
4.5. Fasen en processen.................................................................................................................................... 27
4.6. Communicatie en betekenisgeving ............................................................................................................ 29
4.7. Sturing en reflectie .................................................................................................................................... 32
Hoofdstuk 5. Begrijpen wat er aan de hand is ................................................................................................ 33
5.1. Aanloop naar de diagnose ......................................................................................................................... 33
5.2. Diagnose .................................................................................................................................................... 33
5.2.1. Meervoudig kijken .............................................................................................................................. 33
5.2.2. Gebruiken van modellen .................................................................................................................... 35
5.2.3. Diagnose is ook een interventie ......................................................................................................... 38
5.2.4. Diagnose als onderzoeksproces .......................................................................................................... 38
5.3. Kern van het vraagstuk .............................................................................................................................. 39
5.3.1. Betekenis geven: wat is de angel of kiem? ......................................................................................... 39
5.3.2. Inzetten van intuïtie of causale diagrammen ..................................................................................... 40
5.3.3. Participatie: wel of niet? ..................................................................................................................... 42
Hoofdstuk 6. Verandering tot realiteit maken ............................................................................................... 43
6.1. Veranderstrategie ...................................................................................................................................... 43
6.1.1. De eerste vier vragen als indicatoren voor strategiekeuze ................................................................ 44
6.1.2. Vraag vijf: kan het met meer van hetzelfde? ...................................................................................... 44
6.1.3. Vraag zes: wat beweegt mensen hier? ............................................................................................... 46
6.1.4. Wikken en wegen bij de strategievorming ......................................................................................... 48
6.1.5. Vaststellen van de veranderstrategie ................................................................................................. 49
6.2. Interventieplan .......................................................................................................................................... 49
6.2.1. Versterken van de aanpak: focussen .................................................................................................. 49
Biografische fit .............................................................................................................................................. 61
Bronnen van macht ...................................................................................................................................... 62
Niveaus van persoonlijk leren ....................................................................................................................... 62
7.10. Optimaal conflictniveau, leercurve, proces-/resultaatgerichtheid .......................................................... 62
Optimaal conflictniveau ................................................................................................................................ 62
Leercurve ...................................................................................................................................................... 63
Proces-/resultaatgerichtheid ........................................................................................................................ 63
7.11. De klok, verloop van weerstand, twee veranderkrachten....................................................................... 63
De klok .......................................................................................................................................................... 63
Verloop van weerstand................................................................................................................................. 64
Twee veranderkrachten ................................................................................................................................ 64
7.12. Krachtenveldanalyse, megatrends, nationale culturen ........................................................................... 64
Krachtenveldanalyse ..................................................................................................................................... 64
Megatrends .................................................................................................................................................. 65
Nationale culturen ........................................................................................................................................ 65
7.13. Diagnosemodellen naar kleur .................................................................................................................. 66
Hoofdstuk 8. Voorbeelden van interventies .................................................................................................. 67
Overige interventies ......................................................................................................................................... 68
Outplacement (§8.1)..................................................................................................................................... 68
Protégéconstructies (§8.1) ........................................................................................................................... 68
Hygiënisch werken (§8.2) ............................................................................................................................. 68
Werving/selectie (§8.3) ................................................................................................................................ 68
Taakverrijking/taakverbreding (§8.3) ........................................................................................................... 68
Hoofdstuk 9. Veranderaars veranderen ......................................................................................................... 69
9.1. Rollen en stijlen ......................................................................................................................................... 69
9.2. Competenties ............................................................................................................................................ 70
9.3. De professionele loopbaan ........................................................................................................................ 70
9.4. Werken, reflecteren en leren .................................................................................................................... 70
9.4.1. Van observeren tot waarnemen ......................................................................................................... 71
9.4.2. Van conceptualiseren tot betekenis geven ........................................................................................ 71
9.4.3. Van experimenteren tot committeren ............................................................................................... 71
9.4.4. Van ervaren tot (niet) handelen ......................................................................................................... 71
9.5. Trends ........................................................................................................................................................ 71
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliabrugman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
