Samenvatting personen en
familierecht
Week 1: Curatele, bewind en mentorschap
Er zijn drie beschermingsconstructes ter bescherming van meerderjarigen:
1. Curatele artkel 1:378 – 1:391 W:
2. Wewind artkel 1:431 – 1:449 W:
3. Mentorartkel 1:450 – 1:462 W:
Tussen de drie beschermingsconstructes zijn er verschillen. De ene maatregel is namelijk
ingrijpender dan de andere. Curatele en bewind kunnen niet naast elkaar bestaan, curatele en
mentorschap evenmin. Mentorschap en bewind kunnen wel naast elkaar bestaan.
Ondercuratelestelling (Gronden):
Een meerderjarige kan onder curatele worden gesteld als hij tjdelijk of duurzaam zijn
belangen niet behoorlijk waarneemt of zijn veiligheid of die van anderen in gevaar brengt, als
gevolg van
o Zijn lichamelijke of geestelijke toestand
o Gewoonte van drank- of drugsmisbruik
En een voldoende behartging van die belangen niet met een meer passende en minder
verstrekkende voorziening kan worden bewerkstelligd.
De onder curatele gestelde die wegens lichamelijke of geestelijke toestand onder curatele is gesteld
mag de volgende handelingen aangaan mits toestemming van de kantonrechter is verkregen:
- Trouwen artkel 1:38 W:
- Kind erkennen artkel 1:204 lid 5 W:
- Testament maken artkel 4:55 lid 2 W:
De onder curatele gestelde die op grond van gewoonte van drank en drugsmisbruik onder curatele is
gesteld, blijf bekwaam tot het verrichten van familierechtelijke handelingen tenzij de wet anders
bepaalt artkel 1:382 W:.
- Trouwen (mits toestemming curator 1:37 lid 1 W: of toestemming kantonrechter).
- Kind erkennen.
- Huwelijkse voorwaarden met toestemming van de curator.
- Testament maken.
(Aanvang)
De curatele vangt aan met ingang van de dag waarop zij wordt uitgesproken artkel 1:381 lid 1 W:.
Curatele kan tjdens de minderjarigheid worden uitgesproken. De curatele vangt dan aan met ingang
van de dag waarop de onder curatele gestelde meerderjarig wordt artkel 1:381 lid 1 W:.
Indien een rechter verzoek curatele afwijst kan de rechter wel ambtshalve meerderjarigenbewind
uitspreken (artkel 1:432 lid 2 W:) of een mentorschap (artkel 1:451 lid 3 W:).
,(Rechtsgevolgen)
- De onder curatele gestelde wordt handelingsonbekwaam artkel 1:381 lid 2 W:. Dit betekent
dat alle rechtshandelingen die hij of zij verricht, zonder toestemming daarvoor te hebben
verkregen van de curator, vernietgbaar zijn artkel 3:32 W:. Een onder curatele gestelde is
wel bekwaam rechtshandelingen te verrichten:
o Met toestemming van zijn curator, voor zover deze bevoegd is die rechtshandelingen
voor de onder curatele gestelde te verrichten. De toestemming kan slechts worden
verleend voor een bepaalde rechtshandeling of voor een bepaald doel. De
toestemming moet schrifelijk worden verleend (lid 3).
o Over gelden die zijn curator voor levensonderhoud te zijner beschikking heef
gesteld, overeenkomstg deze bestemming te beschikken (lid 5).
o In rechte op te treden tegen curatele en tegen een uitspraak hoger beroep in te
stellen (lid 6).
De curator behartgt zowel de vermogensrechtelijke als de niet-vermogensrechtelijke belangen. De
artkelen 1:453 en 1:454 W: zijn van overeenkomstge toepassing artkel 1:381 lid 4 W:.
Onderbewindstelling (gronden)
De onderbewindstelling is minder ingrijpend dan de onder curatele stelling. Wij bewind wordt iemand
handelingsonbevoegd in plaats van handelingsonbekwaam ten aanzien van de onder bewind staande
goederen artkel 1:438 W:. De onderbewindstelling is een goede uitkomst voor demente bejaarden
en geestelijke of lichamelijk gehandicapten.
Een meerderjarige kan onder curatele worden gesteld als hij tjdelijk of duurzaam zijn
vermogensrechtelijke belangen niet behoorlijk waarneemt of zijn veiligheid of die van
anderen in gevaar brengt, als gevolg van
o Zijn lichamelijke of geestelijke toestand
o Verkwistng of het hebben van problematsche schulden.
Wewind wordt ingesteld over een of meer goederen van de rechthebbende. Hierbij zijn
inbegrepen de goederen die behoren tot zijn huwelijksgemeenschap of gemeenschap van
geregistreerd partnerschap en die niet uitsluitend onder het bestuur van zijn echtgenoot dan
wel geregistreerd partner staan.
Indien te verwachten is dat een minderjarige op het tjdstp waarom hij meerderjarig zal worden, in
de in het vorige lid bedoelde toestand zal verkeren, kan het bewind reeds voor de meerderjarigheid
worden ingesteld artkel 1:431 lid 2 W:.
(Verzoek)
Instelling van bewind kan worden verzocht door:
- De rechthebbende;
- De echtgenoot, geregistreerd partner dan wel andere levensgezel;
- De bloedverwanten in de rechte lijn en in de zijlijn tot en met de vierde graad;
- Degene die ingevolge 253sa of 253t het gezag over de rechthebbende uitoefent;
- Zijn voogd;
- Zijn curator of mentor
- Openbaar Ministerie;
- De instelling waar de rechthebbende wordt verzorgd of die aan de rechthebbende
begeleiding biedt.
, - College van burgermeesters en wethouders van de gemeente waar de rechthebbende
woonplaats heef.
Curatele en meerderjarigenbewind sluiten elkaar uit. Curatele kan worden omgezet in
meerderjarigenbewind artkel 1:431 lid 3 W:. De rechter voor wie een verzoek tot
ondercuratelestelling of tot ophefng van de curatele aanhangig is, kan bij afwijzing
onderscheidenlijk bij inwilliging daarvan ambtshalve overgaan tot instelling van bewind.
De rechter volgt, bij de vraag wie bewindvoerder wordt, uitdrukkelijk de voorkeur van de
betrokkene, tenzij gegronde redenen zich tegen benoeming verzeten artkel 1:435 lid 3 W:. Is de
uitdrukkelijke voorkeur van de betrokkene niet gevolgd, dan voorkeur aangegeven in de wet artkel
1:435 lid 4 W:.
(Verplichtngen bewindvoerder) artkel 1:436 W:
- De bewindvoerder is verplicht zo spoedig mogelijk een beschrijving van de aan het bewind
onderworpen goederen op te maken en een afschrif in te leveren ter grife van de
bevoegde rechtbank.
- Indien er tot het bewind registergoederen behoren, dan is de bewindvoerder verplicht zo
spoedig mogelijk de goederen in te schrijven in de registers.
- Is een onderneming of een aandeel in een vennootschap onder frma onder bewind gesteld,
dan is de bewindvoerder verplicht de desbetrefende rechterlijke beschikkingen en zijn
benoeming in het handelsregister te doen inschrijven
- Tenzij de kantonrechter anders bepaalt, is de bewindvoerder verplicht zo spoedig mogelijk
een rekening te openen bij een fnanciële onderneming die ingevolge de :et op het
fnancieel toezicht in Nederland het bedrijf van bank mag uitoefenen; de bewindvoerder is
voorts verplicht om uitsluitend voor de betalingen die hij bij de vervulling van zijn taak
verricht of ontvangt zoveel mogelijk van deze rekening gebruik te maken.
(Rechtsgevolgen)
Tijdens het bewind komt het beheer over de onder bewind staande goederen niet toe aan de
rechthebbende maar aan de bewindvoerder (beheersonbevoegd artkel 1:381 lid 1 W:). Tijdens het
bewind kan de rechthebbende slechts met medewerking van de bewindvoerder of, indien deze
weigerachtg is, met machtging van de kantonrechter over de onder het bewind staande goederen
beschikken (beschikkingsonbevoegd als hij alleen optreedt artkel 1:381 lid 2 W:).
Weheer houdt in: alle handelingen die nodig zijn in het kader van een normale exploitate van de
onder bewind gestelde goederen. Weschikken houdt in: alle goederenrechtelijke rechtshandelingen
zoals het vervreemden of bezwaren van een goed.
(Taken bewindvoerder) Artkel 1:441 W:
- Vertegenwoordiging rechthebbende in en buiten rechte.
- Zorgdragen voor een doelmatge belegging van het vermogen van de rechthebbende van het
vermogen van de rechthebbende, voor zover dit onder het bewind staat en niet besteed
behoort te worden voor een voldoende verzorging van de rechthebbende.
- Voor de rechthebbende alle handelingen verrichten die aan een goed bewind bijdragen.
Voor een aantal handelingen is de toestemming van de rechthebbende of machtging van de
kantonrechter nodig artkel 1:441 lid 2 W::
- Weschikken en aangaan van overeenkomsten tot beschikking over een onder het bewind
staand goed, tenzij de handeling als een gewone beheersdaad kan worden beschouwd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daniellevegt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.