Dit document bevat een uitgebreide samenvatting van het gehele onderwerp massagetherapie, inclusief verschillende massagetechnieken, natuurkundige principes, pijndempende massage, musculaire massage, massage technieken voor het verhogen van passieve en actieve tonus, triggerpointmassage, oedeemmass...
LITERATUUR: SAMENVATTING MASSAGE DOCUMENT
Massage: het bewegen van weken delen met een therapeutische of profylactische (=voorkomend/
preventief) doel, zonder de intentie om de toestand van gewrichten te veranderen.
Massagetechnieken
Intermitterend drukken: statische toepassing van mechanische energie, waarbij de
toegepaste kracht van een nulwaarde langzaam toeneemt naar de maximumwaarde, al dan
niet even onveranderd blijft en vervolgens langzaam verminderd tot het nulniveau. Dit
gebeurt zo omvattend mogelijk.
Effleurages (strijkingen en wrijvingen): dynamische massagetechnieken, waarbij constante
druk op heen en teruggaande beweging wordt toegepast. Ook circulaire richtingen.
Knedingen: statsich toepassen van mechanische energie, waarbij vnl. een compressie van de
anatomische structuur bewerkstelligd wordt en de toegepaste kracht van een nulwaarde
langzaam toeneemt tot het maximum, daar enige tijd vasthouden wordt en vervolgens weer
afneemt tot de nulwaarde.
Frictie: semistatische toepassing van mechansiche energie met constante kracht. Grote
kracht op een klein stukje van het lichaam.
Natuurkundige principes
Dosis = tijd x intensiteit
De dosering wordt bepaald door de intensiteit en de toegepaste tijd van de prikkel
De belangrijkste parameters die vrij in te stellen zijn en de mate van stimulatie van de prikkel bepalen zijn:
1. De toegepaste kracht per oppervlakte: een hoge wrijvingsweerstand zal een grotere stimulatie
geven dan een lagere zowel de drukkracht als het gebruik van tussenvloeistof bepalen de
dosering van de wrijvingskracht.
De wrijvingsweerstand: normaalkracht (Fn) en wrijvingscoëfficient (C) = Fw = Fn x C
- Normaalkracht = de drukkracht van de therapeut
- Wrijvingscoëfficient = eigenschap van de materie zelf
Heen hoge wrijvingsweerstand zal een grotere stimulatie geven dan een lagere. Zowel de
drukkracht als het gebruik het gebruik van tussenvloeistof bepalen de dosering van de
wrijvingskracht.
2. De prikkelfrequentie: afhankelijk van prikkelherhalingsfrequentie en snelheid van bewegen.
- Snelheid: hoe sneller hoe meer mechanische vervorming, dus groter stimulerend vermogen
Conclusie: de toepassing van bovenstaande parameters zal vrijwel altijd een combinatie zijn teneinde een
prikkeintensiteit te bepalen die een meer of minder stimulerend vermogen hebben en daardoor een meer
of minder sederend/stimulerend therapeutische effect.
De keuze van handgrepen wordt bepaald door de vorm, het oppervlakte en de ligging van de anatomische
structuren/organen. Het stimulerend vermogen van de handgreep wordt echter bepaald door
bovenstaande parameters en het te behalen therapeutisch effect.
Pijndempende massage
Alle organismen die zich actief kunnen verplaatsen hebben een sensorische systeem (incl. pijn) nodig.
Pijnlijden is daarmee de onvermijdelijke prijs die wij moeten betalen voor ons vermogen tot orgastisch
geluk. Moeilijke woorden:
- Hypo-aesthesie = verminderd normaal gevoel
- Anaesthesie = afwezigheid van het normale gevoel
- Hyperaesthesie = toename van normale gevoel
- Dysaethesie = spontane of opgewerkte abnormale, onplezierige gewaarwordingen
- Parasthesie = spontane, abnormale, niet-pijnlijke gewaarwordingen (bv. Tintelingen)
- Hyperalgesie = versterkte rectie op een licht nare stimulus. Overgevoeligheid van de a-
delta en de c-vezels. Hierdoor ontstaat een versterkte pijngewaarwording
op een noxische prikkel.
, - Allodynie = pijn na een aangename stimulus. Overgevoeligheid van snelle a-alfa en a-
betavezels. Pijngewaarwording is op een niet noxische prikkel
- Referred pain = pijnwaarwording welke niet overeenkomstig is met de plaats van de
nociceptieve stimulus.
- Receptieve veld = huidgebied waarvandaan een achterhoornneuron wordt beïnvloed. Het
veld van een sensorisch neuron, waarbinnen sensoren van de betreffende
sensorische eenheid zich bevinden. Onder pathologische omstandigheden
kunen deze groter worden
- Discriminerende vermogen = vermogen van het zenuwstelsel om 2 tegelijkertijd toegediende
prikkel afzonderlijk waar te kunnen nemen. Dit wordt bepaald
door de innervatiedichtheid en de grootte van het receptieve
veld.
In de periferie wordt weefselschade gedetecteerd door nocisensoren:
- Unimodale nocisensoren (Adelta of IIIB): verantwoordelijk voor acute en scherpe pijn
- Polymodale nociscensoren (C-vezels of IV-vezels): veroorzaken zeurendere pijnsensatie
C-vezels verzamelen informatie over de kwaliteit van weefsels, door:
1. Elektrische activiteit van de C-vezels snel
2. “Axoplasma-flow”; deze transporteert stoffen door de zenuwvezel langzaam
Het selecteren van deze perifere prikkels in de achterhoorn is echter een dynamisch gebeuren. Hierdoor
kunnen sommige prikkels voorrang krijgen op andere prikkels, door middel van sensitisatieprocessen.
Sensitisatie is een stoornis van de prikkelverwerking, waarbij er sprake is van een overprikkeling van
meerdere segmenten van de medula spinalis en/of van hersenstam en/of van de cortex.
Er is sprake van een stoornis in de kwaliteit van de pijngewaarwording, welke zich uit in een
allodynie en/of hyperalgesie.
Er is sprake van een stoornis in de herkenning van de pijngewaarwording, waardoor de pijn zich
niet beperkt tot het gebied van de noxische prikkel, maar zich uitbreid binnen het gehele
dermatoom of soms zelf (via de 'tractus van lissauer') één of enkele segmenten naar
craniaal/caudaal toe.
Selectiviteit = de mate waarin het zenuwstelsel in staat is een pefiere prikkel adequaat te kunnen
beoordelen. In de ontstekingsfase zal het lichaam ervoor zorgen dat je meer pijn gaat voelen en daarmee
alle andere sensoriek minder. In de onstekingsfase is een individu dus ‘minder selectief’.
Wind-up effect: C-vezels zijn belangrijk voor het ontstaan van ontstekingsverschijnselen. Wanneer C-
vezels herhaaldelijk geprikkeld worden blijkt de respons van de achterhoorn-neuronen progressief toe te
nemen (i.t.t. de (gemyeliniseerde) A-delta-vezels). Parallel hiermee voelt de patiënt de (secundaire) pijn
toenemen.
Het centrale zenuwstelsel speelt een rol bij (chronische) pijnsyndromen. Op de korte termijn kan het
pijnsysteem gevoeliger of minder gevoelig gemaakt worden door pijnmodulerende systemen. Op de
langere termijn kan ons pijnsysteem ook duurzaam van eigenschappen veranderen: de gevoeligheid en
betrokkenheid van zenuwvezels en hersengebieden kan veranderen. De gebruikelijke pijntherapieën zijn
vaak perifeer georiënteerd: “behandeling” van de perifere weefselschade (bijvoorbeeld met massage),
verdoving of blokkade van zenuwen met injecties of perifeer werkende pijnstillers zoals paracetamol.
Nu gaan we ervan uit dat neurale reorganisatie een belangrijke factor is bij de verklaring van chronische
pijn: er is geen perifere weefselschade (meer), er is geen psychische stoornis, maar het pijnsysteem is
(plastisch) veranderd. Neurale reorganisatie is een breed concept, dat wil zeggen, de plastische
veranderingen binnen het pijnsysteem kunnen voorbijgaand en functioneel zijn (bijv. sensitisatie van
membraanreceptoren/synapsen) of meer duurzaam en morfologisch bezegeld (bijv. veranderde
netwerken door synaptogenese en/of neurogenese) en alles er tussenin.
, Musculaire massage
Myogelosen = lokale verhardingen in een spieren. Iedereen heeft dit, maar patiënten met musculaire
pijnklachten bezitten deze in grotere hoeveelheden.
De ‘cinderella hypothese’ als men langdurig in dezelfde houding functioneert ontstaat er een energiecrisis
in de type 1 spiervezels die continu actief zijn. De problematiek ontstaat, omdat deze rode spiervezel
voornamelijk aeroob functioneert, waarbij de aanvoer van zuurstof door de capillairen essentieel is. Door
de langdurige contractie zal de microcirculatie belemmerd worden, waardoor de zuurstofvoorziening in
de cel verminderd wordt.
Passieve tonus: stijfheid wordt als materiaaleigenschap van het weefsel bedoeld. De weerstand
van het weefsel tegen vervorming die de therapeut tijdens palpaties voelt, wordt bepaald door
visco-elastische eigenschapen van spierweefsel, maar ook bindweefsel of vetweefsel.
Actieve tonus: een eigenschap welke berust op het actief kunnen opbouwen van spanning in een
weefsel. Een actieve, contraherende spier kan in die zin een zekere actieve tonus bezitten terwijl
een passieve, niet-contraherende spier uitsluitend een passieve tonus heeft.
Massage technieken verhoging van de passieve tonus
Een verhoging van de passieve stijfheid kan, buiten een toename aan spierbindweefsel, het gevolg zijn
van intramusculair oedeem. Ten gevolge van intensieve arbeid (bijvoorbeeld hardlopen) wordt er door de
verhoogde bloeddruk vocht vanuit de bloedsomloop in de interstitiële ruimte geperst. Het
vochtafvoerende systeem bestaat enerzijds uit het veneuze systeem en anderzijds uit het lymfestelsel.
Beide systemen zijn door middel van mechanische prikkels goed te stimuleren. Massage blijkt dan ook
effect te hebben op de musculaire zwelling na inspanning. Het masseren van een ‘hypertone spier’ (dus
een verhoogde actieve tonus) is een veel voorkomend behandeldoel.
Massage technieken verhoging van de actieve tonus
Lokale actieve tonusproblemen zijn echter wel beschreven; triggerpoints. Een triggerpoint is een statische
contractie (contractuur) van enkele sarcomeren. Triggerpoints geven een lokaal palpabele verharding in
een spier, welke verantwoordelijk kunnen zijn voor diverse pijnsyndromen.
Triggerpointmassage
Er heerst een extreme daling van de zuurstofspanning ter plekke van het triggerpoint en er is een zeer
hoge concentraties van sensitiserende stoffen zoals o.a. bradykinine, protonen en substance P. Deze
‘ontstekingssoep’ zorgt voor sensitisatie van nocisensoren. Triggerpoints zijn daarmee bronnen van
aanhoudende nocisensoriek en kunnen zodoende centrale sensitisatie initiëren en onderhouden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper joellavandenberg56. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
