Dit document bevat een samenvatting van het vak Strafrecht. De samenvatting bestaat uit de hoofdstukken 2.7 tot en met hoofdstuk 13 en ook zitten er aantekeningen in die ik in de les van de docent heb gekregen. met deze samenvatting heb ik een 9 behaald.
Strafrecht
Causaliteit
= leer van oorzaak en gevolg.
Het oorzakelijk verband tussen twee gevolgen wordt wel of niet aangenomen.
Causaliteit is niet in de wet vastgelegd, dit is aan de rechtspraak overgelaten om grenzen te
trekken.
Causaliteitstheorieën:
Conditio sin qua non
Uitgangspunt: als bij het ontbreken van een schakel in de reeks der gebeurtenissen het
gevolg zou zijn uitgebleven, deze schakel kennelijk onmisbaar is en derhalve als oorzaak
aan te wijzen is.
causaliteit is grenzeloos (bijv. een film is een oorzaak voor iemand om het
staatshoofd te vermoorden, kan je zeggen dat het de schuld van de ouders van de
auteur is omdat als zij geen kinderen hadden gehad, het staatshoofd nog zou leven.)
maakt de theorie ongeschikt voor het vaststellen van causaliteit in juridische zin.
Causa-proximaleer
De veroorzakende factor die het dichtst bij het gevolg ligt, moet in juridisch opzicht als
oorzaak gelden.
kan problemen opleveren bij een langere reeks van gebeurtenissen en geeft niet
de mogelijkheid om verder weg liggende, relevante factoren te betrekken in de
causaliteit.
Voorzienbaarheidsleer
Nadruk ligt op de handeling waarvan kan worden gezegd dat deze een gevolg heeft dat
naar algemene ervaringsregels redelijkerwijs voorzienbaar was. Het gaat om de
typische gevolgen van een bepaald handelen.
ontstaan problemen als de omstandigheden van het geval zo liggen dat het toeval
een nogal grote rol heeft gespeeld in het optreden van de gevolgen. (het is mogelijk
dat er een situatie ontstaat waarin men wel aanvoelt dat het niet onredelijk zou zijn
om het gevolg toe te rekenen aan de dader maar het problematisch is om te stellen
dat de dader het gevolg heeft kunnen voorzien.
Rechtspraak heeft geworsteld met de oorzakelijkheidsleer arrest Letale
longembolie: redelijkheidsbenadering: redelijke toerekening doet het vaststellen
van de causaliteit nogal vaag aan omdat het de vraag is wanneer de toerekening
‘redelijk’ te noemen is. het gaat er in alle gevallen om te komen tot een billijk en
voor het rechtsgevolg acceptabel resultaat.
Opzet en schuld
Inleiding
Wet spreekt niet van ‘expres’ maar van ‘opzettelijk’
Er wordt niet meer gesproken van ‘per ongeluk’ maar van ‘culpoos’ culpa = schuld
Culpoos handelen = niet-opzettelijk, onvoorzichtig handelen.
1
,Opzet of schuld is in de delictsomschrijving opgenomen: subjectieve delictsbestanddelen
het doet er toe met welke intentie er gehandeld is.
Bij misdrijven zijn er altijd subjectieve bestanddelen. Voor de strafbaarheid van
overtredingen is doorgaans niet van belang met welke intentie er is gehandeld.
Opzet
Inleiding
Opzettelijk handelen = willens en wetens handelen. de dader weet waar hij mee bezig is
en wil het ook doen.
Opzet kent veel graduele verschillen (verschillende vormen): graden van opzet.
Graden van opzet
Opzet met bedoeling
= de hoogste vorm van opzet.
Het doel of streven van de dader is het verrichten van de strafbare handeling.
Voorwaardelijke opzet
Sommige daders zijn zo gericht op hun primaire doel, dat ze het voor lief nemen dat door
hun gedragingen ook een ander gevolg zal intreden. opzet ten aanzien van het niet
primaire beoogde gevolg = voorwaardelijke opzet = opzet met mogelijkheid bewustzijn =
kans opzet.
Voor de bepaling van de aanmerkelijkheid van kans is het niet van belang hoe ernstig de
gevolgen van de gedraging zijn.
Lastig aspect van het bepalen van de aanmerkelijkheid van de kans: het is niet duidelijk hoe
groot deze kans moet zijn om als aanmerkelijk te kunnen gelden dat moet de rechter
vaststellen mede aan de hand van oordelen daarover in vergelijkbare gevallen.
Opzet met noodzakelijkheidsbewustzijn.
De dader heeft een bepaald doel voor ogen, maar hij weet dat het noodzakelijk is een om
een bepaald, niet primair beoogd, gevolg in het leven te roepen om dat doel te bereiken.
Geen sprake van een aanmerkelijke kans, de kans dat het gevolg intreedt is 100%
zekerheidsbewustzijn.
De wijze waarop het opzet in de wet is omschreven
Manieren waarop opzet in de wet kan worden omschreven:
‘Opzettelijk’, ‘wetende dat’, ‘wist’, ‘oogmerk’, het is besloten in de wettelijke terminologie:
het is een opzetdelict (‘ingeblikt’ opzet).
Er bestaat geen algemene regel waaruit blijkt of het opzet wel of niet ingelezen kan worden
in een delictsbestanddeel. Je moet kennis nemen van literatuur, jurisprudentie en
wetgeschiedenis om erachter te komen of het opzet ingelezen kan worden.
Opzet en geobjectiveerde delictsbestanddelen.
Alle delictsbestanddelen die volgen na het woord ‘opzet’ heeft het opzet betrekking op.
Geobjectiveerde delictsbestanddelen = delictsbestanddelen waarop, ook als zij tekstueel pas
volgen na het opzetbestanddeel, het opzet van de dader niet gericht hoeft te zijn.
2
, Bijv. bij art. 180 Sr: wederspanningheid. Het woord opzet komt niet voor maar is
besloten in het bestanddeel ‘zich met geweld of bedreiging met geweld verzet’ en is
dus ingeblikt. dit delict eist niet dat er sprake is van opzet, het is geobjectiveerd.
Als een van de bestanddelen van het delict is geobjectiveerd, dan eist de delictsomschrijving
niet dat er opzet bestaat op dat geobjectiveerde bestanddeel.
Door het gevolg gekwalificeerde delicten
Het is bij opzetdelicten van groot belang om te bepalen waar het opzet van de pleger van
een strafbaar feit op was gericht. De intentie kan van grote invloed zijn om te bepalen welk
strafbaar feit er is gepleegd.
Heeft iemand opzet bij het doden van een ander of is het een ongeluk?
Veel gemaakte fouten:
Met het bewijs van de opzet wordt iets gezegd over de verwijtbaarheid. Maar het kan
mogelijk zijn dat een dader opzettelijk handelt, terwijl dit niet verwijtbaar is. Bijv. een
ontoerekeningsvatbare.
Bij het beargumenteren van het bestaan van voorwaardelijk opzet worden termen
gebruikt als: ‘de dader had moeten weten’. Bij het bewijs van opzet gaat het erom dat
de dader iets daadwerkelijk heeft geweten.
Culpa
Nogmaals terminologie
Culpa wordt vaak in de war gebracht als schuld. Maar:
Schuld als element = verwijtbaarheid
Een menselijke gedraging die valt binnen de grenzen van een wettelijke
delictsomschrijving, die wederrechtelijk is en aan schuld te wijten (MG, DO, W, V)
Schuld als bestanddeel = culpa
Het woord ‘schuld’ komt voor in de delictsomschrijving: schuld betekent culpa (i.p.v.
verwijtbaarheid)
Inhoud van culpa
Culpoze delicten: het gaat om een strafbaar feit plegen door gebrek aan beleid, door
onvoldoende zorg, door gebrek aan nadenken waar dat eigenlijk nodig was, door
onachtzaamheid. (Je bent onvoorzichtig)
Bij culpoze delicten staat het woord ‘wederrechtelijk’ niet in de delictsomschrijving, deze is
besloten in het woord ‘schuld’. Verwijtbaarheid en wederrechtelijkheid liggen besloten in
het woord ‘schuld’ er ontstaat een 2 lagen model: MG, DO (W & V) met het bewijs van
culpa wordt vastgesteld dat er verwijtbaar en wedderechtelijk is gehandeld.
Bewuste en onbewuste culpa
Lichte culpa: de onvoorzichtigheid is niet erg groot.
Zwaardere vormen van culpa: de voorzichtigheid is groter (bijv. roekeloosheid).
Bewuste culpa = de culpoze dader realiseert zich dat hij onvoorzichtig bezig is.
Onbewuste culpa = de culpoze dader realiseert zich niet dat hij onvoorzichtig bezig is.
3
, Bijzondere vorm bewust culpa = roekeloosheid = een of meer gedragingen van de dader
kunnen aangewezen worden die erop duiden dat door hem welbewust onaanvaardbare
risico’s zijn genomen. lijkt op voorwaardelijke opzet maar er is een duidelijk verschil:
Bij roekeloosheid: er moet sprake zijn van een bewustheid van het risico van ernstige
gevolgen, waarbij er op zeer lichtzinnige wijze van wordt uitgegaan dat deze risico’s zich niet
zullen realiseren.
Voorwaardelijke opzet: de dader neemt de gevolgen op de koop toe.
De grens tussen bewuste culpa en voorwaardelijk opzet
Bewuste culpa gaat naar lichtere culpavormen en voorwaardelijk opzet gaat naar zwaardere
opzetvormen.
Als de verdachte de gevolgen op de koop toe nam: voorwaardelijk opzet.
Geloofde de verdachte in een goede afloop: bewuste culpa.
Verschillende manieren van redeneren van de rechter:
1. Objectiveren
Aanwijzingen kunnen soms voor opzettelijk dan wel culpoos handelen worden
gevonden in de door de rechtbank vastgestelde gedraging. Bijv. door de verklaring
van een getuige.
2. Normaliseren
Er wordt de vergelijking gemaakt met het gedrag van normale mensen: wat weten
normale mensen en welke risico’s zouden zij aanvaarden? Er mag van worden
uitgegaan dat een verdachte de inzichten heeft gehad die normale mensen hebben,
tenzij er contra-indicaties zijn voor een dergelijke aanname.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimholterman09. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
