Geneeskunde samenvatni les 2.4
Hoofdstuk 18: Het urinaire stelsel
Parairaaf 18.1
Het urinair stelsel heef rie belangrijkee functees:
1) Excretee, e verwijk ering van organieche afvaletofen uit lichaamevloeietofen
2) Eliminatee, e lozing van eze afvaletofen naar buiten
3) Homeoetateche regeling van het volume en e concentrate opgeloete etofen in het
bloe plaema
De uitechei ingefunctee van het urinaire eteleel wor en uitgevoer oor e twee nieren – organen
ie urine vormen, een vloeietof ie water, ionen en eleine opgeloete etofen bevat.
Urine ie uit e nieren gaat, etroomt lange e urineweien, ie beetaan uit gepaar e buizen, e
zogenoem e urineleiders, naar e urineblaae, een geepier e zae voor e tjk elijkee opelag van e
urine.
Ale e urine e blaae verlaat, loop het oor e urinebuizen, waar oor e urine naar buiten wor t
gevoer . De urineblaae en e urinebuizen zijkn verantwoor elijke voor het lozen van e urine, een
procee at mictie wor t genoem . Bijk it procee wor t urine via contractee van e geepier e
urineblaae via e urinebuizen en het lichaam uitgeperet.
Behalve het verwijk eren van organieche afvaletofen, ie oor e cellen van het lichaam zijkn
gevorm , heef het urinaire eteleel e volgen e an ere belangrijkee homeoetateche functee, ie vaae
over het hoof gezien wor ens:
Het,reguleren,van,het,bloedvolume,en,de,bloeddruk, oor het volume van het water aaan te
paeeen at met e urine verloren gaat, het afgeven van erytropoëtne en renine.
Het,reguleren,van,de,concentrate,van,natriume,kaliume,chloride,en,andere,ionene oor te
regelen hoeveel er met e urine verloren gaat en oor e concentrate van calciumionen te
regelen via e vorming van calcitriol.
Bijdragen,aan,het,stabiliseren,van,de,pH,van,bloede, oor het verliee van wateretofonen H +)
en bicarbonaat HCO3-) in e urine te regelen.
Het,behoud,van,waardevolle,voedingsstofene,zoale glucoee en aminozuren oor te
vooreomen at ze met e urine wor en uitgeechei en, terwijkl organieche afvaletofen
wor en uitgeechei en vooral e eteetooou en e afvaletofen ureum en urinezuur).
Deze actviteiten wor en zorgvul ig gereguleer om e eamenetelling van het bloe binnen
acceptabele grenzen te hou en. Een veretoring van een van eze functee heef onmi ellijkee en
mogelijkee o elijkee gevolgen.
Parairaaf 18.2
De nieren bevin en zich aan weerzijk en van e werveleolom tueeen e laatete boret- en er e
len enwervel. De rechternier ligt vaae iete vaae iete lager an e lineer en bei e liggen ze tueeen e
epieren van e oreale lichaamewan en e beele ing van e buieholte. Deze poeite wor t
retroperitoneaal genoem , om at eze organen achter het buievliee peritoneum) liggen.
De nieren wor en op hun plaate gehou en oors:
1) Het bovengelegen buievliee
2) Contact met aangrenzen e organen
3) On ereteunen e bin weefeele
, Ele van bei e nieren ie be eet en aan e omgeven e weefeele veraneer oor een icht, fbreue
nierkapsel en ie verpaet in een zacht eueeen van vetweefeel. Samen me collagene vezele ie aan
het eapeel ontepringen, zorgen eze bin weefeele ervoor at e nierfuncte niet wor t veretoor
oor e echoeeen en ploteeling bewegingen ie in het agelijkee leven vooreomen. Ale e
ophangban en zijkn beecha ig , eunnen e nieren van hun plaate raeen en e eraan vaetziten e
bloe vaten en ureter belaeten. Deze aan oening, een zogenoem e,wandelende,niere,ie
gevaarlijke, om at e uretere en e bloe vaten van e nier tjk ene bewegingen van het lichaam
eunnen raaien of geeniet eunnen raeen.
Uitwendiie anatomie en anatomie van de nieren op doorsnee
Een gemi el e nier van een volwaeeene ie roo bruin en ongeveer 10cm lang, 5,5cm bree en
3cm ie. Een inetulping, e zogenoem e nierpoort, ie e plaate waar e ureter en e v.renalie
uitre en en waar e a.renalie en e pleiue renalie binneneomen. Het nierkapsel be eet het
oppervlae van e nier en omgeef e renale,sinus, een interne holte. Het vezeliie kapsel omgeef
e buiteneant van e nier beelee t e renale,sinus, een inwen ige holte.
De nier ie ver eel in een buitenete nierschors en een binnenete niermeri me ulla). Het merg
bevat zee tot achten eegelvormige nierpiramiden. Het uitein e van elee nierpirami e, het
omhullen e laagjke cortei en e nabijkgelegen weefeele van e columnae.
In e nierpirami en en e bovengelegen elen van e nierechore wor t e urine gevorm .
Binnen elee nierpapil wor t e urine via buizen afgevoer naar een eomvormige holte, een
zogenaam e calix minor. Vier of vijkf calicee minoree vormen eamen twee of rie calices majores,
ie bei e eamen een groot, trechtervormig compartment vormen, het nierbekken. Het
nierbeeeen ie verbo en met e uretere; oor eze buizen loopt e nier uit naar e blaae.
Urinevorming begint in e nierechore, in microecopiech eleine etructuren ie nefronen
niereenhe en) wor en genoem . Elee nier heef circa 1,25 miljkoen nefronen met een
gezamenlijkee lengte van ong. 145 eilometer.
Om at e nieren afvaletofen uit het bloe flteren en eze met e urine uitechei en, ie het niet
verbazingweeeen at e nieren een goe e bloe toevoer hebben.
De nieren ontvangen 20 a 25 procent van het totale hartminuutvolume. Bijk een gezon pereon
etroomt per minuut ongeveer 1.200 ml bloe oor e nieren, een enorme hoeveelhei bloe
voor organen ie bijk eleaar min er an 300g wegen.
Bei e nieren erijkgen bloe toegevoer oor een a.renalis nierelaga er) ie aan e buieaorta
ontepringt. Ale e nierartreriën e renale einue binneneomt, ver elen ze zich in taeeen ie een
reeee arteriae interlobulares renis of interlobaire,arteriën van bloe voorzien; eze laatete lopen
tueeen e nierpirami en naar buiten. Deze arteriën mon en uit in e aa. arcuatae, ie oor het
grenegebie tueeen e cortei en e me ulla lopen. Uit ele van eze eleine elaga ere ontepringt
een aantal interlobulaire arteriën ie e echore van bloe voorzien. Afferente arteriolen ie zich
vanuit ele van e interlobulaire arteriën vertaeeen, voeren bloe toe naar e capillairen van e
afzon erlijkee nefronen.
Bloe bereiet alle nefronen oor een aferente arteriole en etroomt weg via een efferente
arteriole. Daarna etroomt het bloe naar het capillairnet ron e nierbuiejkee, het zogenoem e
peritubulaire capillairnet at ron e proiimale en ietale tubulue contortue van het nefron ligt.
De peritubulaire capillairen bie en een route voor het opnemen of afgeven van etofen ie oor
it ge eelte van het nefron wor en afgegeven of gereabeorbeer .
