Inleiding spijsvertering
Spijsvertering
Functie spijsverteringsstesses Het bloed voorzien van voedingstofen voedingsstofen van
het uitwendige milieu naar het inwendige milieu brengen d.m.v. vertering.
Doesen spijsvertering:
Voedsel opnemen en transporteren
- In de mond nemen, afiiten, doorslikken, voortstuwen.
Voedsel afreken in voedingsstofen vertering
- Mechanisch in de mond, maag, twaalfvingerige darm, dunne darm.
Voedingsstofen opnemen in het lichaam resorpte
- Met name in de dunne darm
Onnutge/ schadeliike stofen uitscheiden.
- Vanuit de lever, via de darmen en de anus.
Organen die samen het spijsverteringsstesses vormen:
Mondholte Wormvormig aanhangsel
Keelholte Blindedarm
Slokdarm Opstigend deel van de dikke darm
Middenrif Dwars deel van de dikke darm
Maag Dalend deel van de dikke darm
Twaalfvingerige darm S-vormig deel van de dikke darm
Nuchtere darm Endeldarm
Kronkeldarm
Oesophagus Slokdarm
Gaster Maag
Duodenum Twaalfvingerige darm
Pancreas Alvleesklier
Hepar Lever
Coson Dikke darm
Vertering Het voedsel zodanig bewerken dat de voedingsstofen in het bloed kunnen worden
opgenomen. Verdelen van voedseldeelties in voedingsstofen.
Spijsverteringsenzymen Stofen die in staat ziin voedingsstofen (veten, eiwiten en
koolhydraten) af te breken. Worden gemaakt door de speekselklieren, maag, dunne darm en
alvleesklier.
Peristastiek Beweging in het spiisverteringskanaal die de inhoud verder duwt (richtng
endeldarm/ anus)
Resorptie Opname van voedingsstofen vanuit de dunne darm in het bloed of de lymfe.
Chemische vertering verkleinen door inwerking van enzymen
Mechanische vertering Verkleinen door kauwen en kneden (in de maag en mond)
, Functie van spijsverteringsorganen
Mondhoste Opnemen – Start van de voedselvertering door verkleining, verscheuring,
vermenging met sliim en speeksel – transport door inslikken.
Keeshoste Laten passeren van de voedselbrok naar de slokdarm.
Ssokdarm Transport van voedsel vanaf de keelholte naar de maag door middel van
peristaltek.
Maag De maaginhoud wordt gekneed en gemengd met het maagsap door peristaltsche
bewegingen. – Vlak tegen de maagwand start de eiwitvertering. – Door het steeds even openen
van de maagporter wordt de voedselbrii (chymus) beetie bii beetie doorgelaten naar de
twaalfvingerige darm.
Dunne darm Eindvertering van de voedselbrii. – Voedingstofen worden vanaf de darmlumen
in het bloed opgenomen – Onverteerbare en onverteerde resten worden naar de dikke darm
getransporteerd – De Dunne darm word verdeeld in twaalfvingerige darm, nuchtere darm &
kronkeldarm.
Dikke darm Transport van de voedselbrii – Resorpte van een klein aantal stofen – Tiideliike
opslag van ontlastng. – Resorpte van water – Opname vitamine K – Door peristaltsche
bewegingen wordt de ontlastng naar het afdalend deel en vervolgens naar het S-vormig deel
vervoerd.
Voedingsstofen
6 groepen voedingstofen:
Suikers (Koolhydraten)
Veten (Lipiden)
Eiwiten (proteïnen)
Mineralen (zouten en sporenelementen)
Vitaminen
Water
Enzymen verteren Suikers, Veten en Eiwiten.
Bouwstenen kooshydraten Enkelvoudige suikermoleculen: Glucose, Galactose en/of Fructose
Bouwstenen veten Koolstofatomen, waterstofatomen en zuurstofatomen.
Bouwstenen eiwiten Koolstofatomen, Waterstofatomen, Zuurstofatomen en
stkstofatomen.
Brandstof Koolhydraten, Veten.
Kooshydraten/suikers Worden door cellen gebruikt als brandstof voor de aanmaak van
energie. (Belangriikste energiebron van het lichaam.)
Veten Worden gebruikt door cellen als brandstof voor energie. (Maar bii voorkeur glucose
omdat dat een schonere verbranding is en er minder zuurstof voor nodig is)
Bouwstof Veten, Eiwiten, Water.
Veten Vormen een bouwstof voor. (In de celmembraan ziten biivoorbeeld verschillende
veten ingebouwd.)
Eiwiten Geven structuur (structuureiwiten dienen als bouwstof)
Water Je lichaam bestaat voor driekwart uit water.
Huspstof Vitaminen.
Reguserende stof Vitaminen, Mineralen/Zouten.
, Transportstof Water, Veten, Eiwiten.
Gsobase functie van vitaminen:
Vitaminen B12 Aanmaak rode bloedcellen en werking van het zenuwstelsel (incl. hersenen).
Vitaminen K Aanmaak stollingsfactoren (bloedstolling).
Vitaminen D Opname calcium in het bloed.
Fosiumzuur Aanleg en onderhoud zenuwstelsel + Aanmaak rode bloedcellen.
Gsobase functie van Minerasen:
Natrium nodig voor een goed evenwicht in de vochthuishouding van het lichaam, voor het
samentrekken van de spieren en voor de zenuwprikkelgeleiding. Daarnaast levert natrium een
belangriike biidrage aan de regeling van de bloeddruk.
Kasium speelt een rol bii het regelen van ie vochthuishouding en ie bloeddruk, verlaagt de
bloeddruk, nodig voor de geleiding van de prikkels langs de zenuwen en de werking van de
spieren
Cascium nodig voor de opbouw en het onderhoud van de boten en het gebit, nodig voor een
goede werking van de zenuwen en spieren, de bloedstolling en het transport van andere
mineralen in het lichaam.
IJzer belangriik voor de vorming van hemoglobine, een onderdeel van rode bloedcellen.
Functie eiwiten:
Enzymen Versnellen van chemische omzetngen.
Transporteiwiten Vervoeren stofen in en uit de cel via de celmembraan.
Receptoren Informate doorgeven.
Spier-eiwiten Spierwerking (word gedaan door twee samentrekbare eiwiten: actne en
myosine).
Antistofen Bescherming.
Stossingsfactoren Bescherming.
Hypothasamus Deel van de hersenen waarin het honger en dorst centrum zit die informate
kriigt vanuit het lichaam waardoor ie een honger/dorst gevoel kriigt.
