Recht is het geheel van ongeschreven overheidsregels dat de samenleving ordent.
Waarom nodig? Eigen richting voorkomen. Er moeten gewoon regels zijn. Er zijn ook gewoon
normen.
Recht kan in 2 dingen onderverdeeld worden: publiek en privaatrecht.
Publiek: alle regels die gaan over overheid vs burger. Ongelijkwaardige verhouding.
Staatrecht, bestuursrecht, strafrecht.
Privaat: burger vs burger. Bedrijf (rechtspersonen) vs burgers kan ook. Meer
gelijkwaardigheid. Soms minder gelijkwaardig: bv werknemer en werkgever. Personen- en
familierecht, ondernemingsrecht, vermogensrecht.
Overzicht rechtsgebieden:
Objectief en subjectief recht: het recht vs waar jij recht op hebt.
materieel en formeel recht: recht hebben vs recht halen.
aanvullend en dwingend recht: afwijken mag vs dwingend voorgeschreven.
Belangrijke spelers in het recht: jij rechter wetgever (wetten zijn gemaakt door de
wetgever(regering (minister en koning) en eerste en tweede kamer). wet
Trias politica: scheiding der machten. Rechtsprekende macht, wetgevende macht,
uitvoerende macht. Regering is wetgevende en uitvoerende macht.
uitvoerende macht voert de wetgeving uit. Regering wordt nog steeds gecontroleerd.
rechtsprekende macht is helemaal gescheiden. Wordt niet gekozen, anders ben je niet
onafhankelijk. Ze maken geen wetten, maar ze kunnen het laten lijken dat ze wel de wetten
maken.
Wetgevend Uitvoerend rechterlijk
, Landelijk Regering en Regering Hoge raad
parlement
Provinciaal Provinciale staten Gedeputeerde Gerechtshof
staten
Gemeentelijk Gemeenteraad College van B&W rechtbank
De wet in formele zin: afkomstig van de wetgever. Dus niet wetten afkomstig van lagere
organen.
De wet in materiele zin: een wet met een algemene, niet individuele werking. Dus niet een
beschikking.
Let op: bijna alle wetten in formele zijn, zijn dit ook in materiele zin.
Jurisprudentie: verzameling van uitspraken van rechters. Rechters leggen de wet uit.
Rechtspraak in 3 instanties: je hebt 3x de kans om je zaak te laten beoordelen.
Privaatrecht Strafrecht Bestuursrecht
Rechtbank: sector civiel of Rechtbank: sector straf of Bestuursorgaan
kanton (o.a. vorderingen tot kanton
25.000 euro en huur, pacht,
arbeid en
consumentenrechtzaken)
Hoger beroep: gerechtshof Hoger beroep: gerechtshof Beroep: rechtbank afdeling
bestuursrechtspraak
Cassatie: hoge raad Cassatie: Hoge Raad Hoger beroep: o.a. Raad van
State
Gewoonterecht: ongeschreven recht dat toch als gelden recht geldt. Zeldzaam in nl, veel
voorkomend in bv Verenigd Koninkrijk.
Wanneer gewoonterecht?
Maatschappelijke gewoonte: het moet veel voorkomen
Keuzevrijheid: je hebt altijd een keuze om het niet te doen
Verdragen: overeenkomsten tussen staten. In de verdragen staan wetgevingen. De
verdragen staan boven de weg. voorbeelden: mensenrechten, milieu,
criminaliteitsbestrijding, vrij verkeer van personen en goederen.
Grondrechten:
grondrechten, ook wel fundamentele rechten of mensenrechten, zijn rechten van
individuele burgers tegenover de staat en indirect )door een belangenoverweging) tussen
burgers. Deze vinden wij zowel in nationale- als internationale.
, Klassieke grondrechten (de overheid mag niet ingrijpen: bescherming tegen de overheid en
afdwingbaar bij de rechter):
- verbod op discriminatie
- recht op privacy
- vrijheid van meningsuiting
- vrijheid van godsdienst
- recht op vereniging
- recht op briefgeheim
- recht van petitie
- actief kiesrecht
- passief kiesrecht
Sociale grondrechten: werkgelegenheid, bestaanszekerheid, leefmilieu, gezondheid wonen
en ontplooiingen, onderwijs. Zorgplicht van de overheid en niet afdwingbaar bij de overheid.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper FG9. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.