Samenvatting
Samenvatting maatschappijwetenschappen domein E, Verandering
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting maatschappijwetenschappen domein E, Verandering. Aan de hand van de nieuwste syllabus ()!
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Veranderingh1
Sociale verandering = een wijziging in culturele, structurele, demografische en/of ecologische
kenmerken van een sociaal systeem
● vinden altijd plaats
● verschillen in tempo en richting
● zijn soms bedoeld, maar ook vaker niet gepland; onbedoeld effect
● zijn controversieel, roepen verschillende opinies en standpunten op
● doen er soms toe, hebben een impact, maar kunnen ook onbetekenend of slechts
oppervlakkig zijn
1.1
RATIONALISERING = het proces van het ordenen en systematiseren van de werkelijkheid met als
bedoeling haar voorspelbaar en beheersbaar te maken en van het ingericht inzetten van middelen
ten einde zo efficiënt en effectief mogelijke resultaten te bereiken
Voor 1700 waren er veel (godsdienstige) tradities, gewoontes en deze werden generatie op generatie
overgedragen. De samenleving was niet verklaarbaar en er was dus geen rationalisering. De tijd na
1700 kan gekenmerkt worden door rationaliseringsprocessen. Er kwam technische innovatie en het
wetenschappelijk denken kwam op (fordisme = vroeger was just-in-case-productie, nu is er
just-in-time-productie).
Sociale processen worden effectief en efficiënt georganiseerd en de uitkomst wordt gemeten. De
verhouding tussen doelen en middelen speelt een steeds grotere rol.
Rationalisering op 4 terreinen
1. Economie en bedrijfsvoering: er is nauwkeurige boekhouding, investering van winsten, het
streven naar rentabiliteit. Arbeidsprocessen worden gedifferentieerd → lopende bandwerk,
vrijheid van beroep en bedrijf.
rationalisering kenmerkte de overgang van traditionele naar de kapitalistische economie
2. Wetenschap: natuurwetenschappen groter en logische afleidingen en experimenten. Er
worden wetenschappelijke instituten opgericht.
3. Kunst: perspectivisch tekenen, dus meer werkelijkheid, muziek in notenschrift.
4. Politiek en bestuur: processen van bureaucratisering (protocollen en regels vastgelegd en
gearchiveerd), politieke leiders moeten zich houden aan de wet (legaliteitsbeginsel), er zijn
algemeen geldende regels voor iedereen en affectieve bindingen (en relaties) en emoties
spelen geen rol.
Deze processen leiden tot stijgende welvaart, Max Weber omschreef deze processen als de
‘Onttovering van de Wereld’ (zonder religie gaan mensen naar technologie en wetenschap). Het
gevaar van dit rationaliseringsproces is dat er geen menselijke maat meer is (vervreemding), maar
zonder rationalisering is er ook geen houvast.
, 1.2
Functionalisme-paradigma
Functionalisten zien rationalisering als iets positiefs want het zorgt voor functiedifferentiatie zoals
specialisering en arbeidsdeling. De theorie over deze arbeidsdeling levert 2 soorten solidariteit op:
● mechanische solidariteit (het verrichten van ongeveer gelijke activiteiten) gaat over
gelijkgestemden (afhankelijkheid door arbeidsdeling)
● organische solidariteit (saamhorigheid doordat mensen in verregaande mate onderling
afhankelijk zijn) gaat over de verschillende functies in een bedrijf (manager en werknemer)
Conflict-paradigma
Nadruk op het effect van rationalisering op ongelijkheidsverhoudingen.
De welvaart stijgt, maar door de processen van rationalisering worden de opbrengsten niet goed
verdeeld. Er ontstaat vervreemding (het gevoel bij mensen geen controle te kunnen uitoefenen op
het eigen werk en de verbondenheid met het product van eigen arbeid verliezen) door sterke
arbeidsdifferentiatie (opdelen van het productieproces), het hele product dat gemaakt wordt
verdwijnt uit zicht als mensen slechts betrokken is bij het maken van een klein onderdeel ervan.
Geen sociaal constructivisme-paradigma
Rationele actor-paradigma
Door rationalisering kunnen actoren in toenemende mate het proces beheren om hun eigen doelen
te bereiken (nutsmaximalisatie + kosten en baten). Door het doelgerichte en rationele karakter van
handelen ontwikkelen mensen een samenhangend geheel van doelen (ordenen en systematiseren
van het leven).
1.3
INDIVIDUALISERING = het proces waarbij individuen in toenemende mate hun zelfstandigheid op
verschillende gebieden kunnen vergroten.
Individualisering is er meer dan vroeger:
● mensen gaan zich meer richten op hun eigen leven en gaat dit meer plannen (religie kleinere
rol, ontkerkelijking), een soort verplichting om een leuk en interessant leven te hebben
● afhankelijkheid van traditionele instituties is verminderd
● individuen zijn zelf verantwoordelijk voor hun handelen én sociale betrekkingen
meritocratie = op basis van je eigen verdiensten, prestaties en capaciteiten beoordeeld
worden
● sociale structuren verdwijnen niet, maar de individu als sociale eenheid komt wel meer op
de voorgrond
De betekenis van sociale instituties verandert:
● individu laat zich minder leiden door de omgangsvormen van deze instituties
● sociale positie minder afhankelijk van je afkomst
Jongeren moeten zelfstandig zijn en kunnen minder terugvallen op voorschriften (heel veel
mogelijkheden geeft soms onzekerheid)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper esmeehoogeveen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen