De eerste wereldoorlog
$1.1 de moderne beleving van tijd
Achteraf leken de jaren 1890-1914 een gouden tijd van rust en welvaart. De
internationale contacten namen toe en de Europese landen leken naar elkaar toe te
groeien. Ze ontmoetten elkaar bijvoorbeeld op de olympische spelen.
De moderne olympische spelen
Op 6 april 1896 begonnen in Athene de eerste Olympische spelen van de
moderne tijd
Het voorbeeld waren de spelen uit de oudheid> vanaf de 8 e eeuw waren de
Griekse atleten elke vier jaar naar Olympia gekomen.
De restanten van Olympia werden in de 19e eeuw opgegraven>dat bracht
Pierre de Coubertin op het idee de spelen te laten herleven.
De trein, het stoomschip en de groeiende welvaart maakten de komst van
grote aantallen buitenlandse bezoekers en sporters mogelijk.
De industriële samenleving had sport populair gemaakt:
1. Steeds meer machines namen het werk over en steeds meer mensen
werkten op kantoren en leefde in steden> met sportbeoefening konden ze
het gebrek aan lichaamsbeweging en frisse lucht compenseren.
2. Ook het nationalisme bevorderde de sport. Sport maakte jongens geschikt
voor het leger> het franse leger zou sterker worden en zou revanche
mogelijk maken in de oorlog tegen Duitsland in 1871.
De Coubertin vond wel dat de Spelen de vriendschap tussen de volkeren moesten
dienen maar ze waren ook een ontmoeting tussen de naties.
De Coubertin bedacht als motto voor de Spelen citius, altius, fortius (Latijn voor
sneller, hoger, sterker> dat werd namelijk steeds belangrijker)
Dankzij de pas uitgevonden stopwatch kon de tijd in tienden van seconden gemeten
worden.
La belle époque
Na de Eerste Wereldoorlog noemden de Fransen de periode 1890-1914 la belle
époque(het mooie tijdperk)
Vooruitgangsgeloof en optimisme overheersten. Tal van nieuwigheden zoals de
telefoon en het elektrische licht, maakten het leven aangenamer.
Zelfs Arbeiders kregen het beter. Ze gingen meer verdienen, kregen beter eten en
hoefden minder lang te werken.
De klokken gelijkgezet
In 1900 werd in grote delen van Europa de nieuwe eeuw op precies hetzelfde
moment ingeluid>vanouds verschilde de tijd van plaats tot plaats>torenklokken
werden afgestemd op de zonnewijzer>zon op zijn hoogst=12 uur> zo had elke plaats
zijn eigen tijd.
, De wirwar aan lokale tijden werd een probleem met de komst van de spoorwegen>
die hadden vaste vertrek en aankomsttijden nodig>de telegraaf bracht de oplossing:
-Vanaf 1846 verbonden de Britten de stationsklokken via telegraafdraden met elkaar.
-Zo konden ze de klokken gelijkzetten.
-Als standaard namen ze de tijd in Greenwich in Londen, de Greenwichtijd.
-Daar was sinds de 17e eeuw een sterrenwacht waar ze tijd en plaatst precies
konden meten.
Naarmate het internationale treinverkeer toenam, groeide de behoefte aan
internationale afstemming.
In 1891 deelden de Europese landen Europa op in drie tijdzones:
1. In Rusland ging de Oost-Europese tijd gelden, die 2 uur voorliep op
Greenwich.
2. In Duitsland ging de Midden-Europese tijd in, die exact 1 uur voorliep op
Greenwich.
3. Nederland kreeg de Greenwich tijd> tijdens de Duitse bezetting voerden de
Duitsers in Nederland de Midden-Europese tijd in.
Al op 16 mei 1940, een dag na de Nederlandse overgave, zetten ze de Nederlandse
klokken gelijk met de Duitse> dat staan ze nu nog steeds.
Historische indelingen
Zie kopje en tijdbalk
$1.2 De Grote Oorlog
In 1914 trokken de Europeanen vrolijk ten strijde, maar de oorlog werd ongekend
gruwelijk. Pas na vier jaar en drie maanden was de Eerste Wereldoorlog voorbij. Met
Amerikaanse hulp dwongen Groot-Brittannië en Frankrijk Duitsland op de knieën.
Oorzaken van de Eerste wereldoorlog
Het boek Im westen nichts neues(1929) en de verfilming (1930) hebben het beeld
van de Eerste Wereldoorlog sterk beïnvloed. Hierdoor wordt het nog steeds gezien
als een massaslachting.
Nationalisme en militarisme
Voor 1914 bestond in Europa een sterk nationalisme.
- Duitsland en Rusland wilden meer macht en invloed en waren tegelijk bang voor
elkaar.
- Frankrijk wilde wraak op Duitsland voor de nederlaag van 1871.
- In 1892 hadden Frankrijk en Rusland al een geheime afspraak gemaakt: als
Duitsland de een zou aanvallen dan zou de ander Duitsland aanvallen.
- Ook groot Brittannië wilde voorkomen dat Duitsland te groot werd.
- Duitsland zelf werkten samen met Oostenrijk
Overal heerste militairisme. Waarden als moed, discipline en strijdlust
stonden hoog in aanzien.
De grote landen hadden in een wapenwedloop enorme wapenvoorraden
opgebouwd en nieuwe wapens ontwikkeld.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Fleur2001. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.