Samenvatting van hoofdstuk 21 Afweer uit Nectar. Uitgebreid en overzichtelijk beschreven, met ondersteunend beeldmateriaal/handige stappenplannen en schema's. Een extra overzicht van dit hoofdstuk is gratis beschikbaar.
[Meer zien]
Laatste update van het document: 7 maanden geleden
,21.1 Geen indringers
21.2 Niet-specifieke afweer
21.3 Specifieke afweer en antistoffen
21.4 Immuniteit, allergieën en medicijnen
21.5 Lichaamsvreemde eiwitten wel/niet accepteren
02/
Schadelijke invloeden weren;
ziekteverwekkers doden;
immunisatie; heftige reacties
op antigenen
, 02
21.1 GEEN INDRINGERS
1e linie: mechanische afweer andere organismen
Dekweefsels als de huid en het slijmvlies beschermen het De meeste organismen gebruiken ofwel mecha-nische
inwendige milieu tegen invloeden van het uitwendige milieu. afweer of chemische afweer of beide. Voorbeelden
van mechanische afweer zijn:
Huid: stekels (planten en dieren);
1 opperhuid - hoornlaag; basale mimicry;
cellenlaag (kiemlaag). thigmonastie.
2 lederhuid
3 onderhuids vetweefsel Voorbeelden van chemische afweer zijn:
bittere smaak;
Hoornlaag: dode cellen, aangevuld door cellen uit de basale schadelijke/giftige stoffen;
cellenlaag.
Basale cellenlaag: aanvullen hoornlaag met nieuwe cellen. Kosten-batenanalyse: theorie die stelt dat een
Bestaat voornamelijk uit stamcellen. Bevat daarnaast ook organisme alleen zal investeren in een verdedigings-
melanocyten. mechanisme als de opbrengst meer oplevert dan de
Melanocyten zijn cellen met lange uitlopers die melanine investering. Oftewel: is er een positieve return on
bevatten. Dit pigment beschermt het DNA in cellen tegen uv- investement?
straling.
Signaalstoffen
Slijmvlies: De meeste aangevreten planten scheiden stoffen uit
Dunne laag cellen die ongewenste stoffen opvangen en die als waarschuwingssignalen fungeren voor naburige
weglaten voeren (vooral in de luchtwegen). In de maag heeft het planten. Deze zullen dan reageren door hun
de functie om de maagwand te beschermen tegen het verdedigingsmechanismes preventief in te zetten.
schadelijke maagzuur .
DODE HUIDCELLEN HOORNLAAG Lokstoffen
STAMCELLEN MAKEN NIEUWE HUIDCELLEN BASALE CELLENLAAG
Sommige signaalstoffen en speciaal ontworpen stoffen
LEDERHUID van een plant zorgen ervoor dat de belagers worden
HAARZAKJES EN TALGKLIEREN
opgegeten door hun predatoren. Dit zijn lokstoffen:
ZENUWUITEINDEN
ELASTISCHE VEZELS
stoffen die predatoren van de belagers lokken om de
BLOEDVATEN
plant te beschermen tegen haar vijanden.
ONDERHUIDS VETWEEFSEL
, 21.2 NIET-
SPECIFIEKE
AFWEER
ziekteverwekkers
bacteriën
Eencellige organismen met alleen een celwand, -membraan en ribosomen.
Bevatten cirkelvormig DNA (plasmiden) én 1 cirkelvormig chromosoom in het
cytoplasma. Behoren tot de prokaryoten, deze bestaat uit twee domeinen:
archaea en bacteriën.
methodes: eiwitafgifte (choleratoxine) en giftige stoffen (microcystines).
parasieten
Heterotrofe organismen die samenleven met andere organismen waardoor deze
organismen benadeeld worden. Men onderscheidt endoparasieten en
ectoparasieten, deze leven respectievelijk in het lichaam van de gastheer of op
het oppervlak van de gastheer. Vaak planten parasieten zich ongeslachtelijk
voort, in enkele gevallen geslachtelijk.
DNA- en RNA-virussen
Virussen bestaan uit erfelijk materiaal (DNA/RNA) omhuld met een eiwitkapsel
(soms ook nog een eiwitmembraan van gastheer: virusenevelop). Door de ei-
witten van dit virusenvelop te hechten aan receptoren, kan een virus een cel
binnendringen.
DNA-virus: met behulp van enzym integrase bouwt het virus het virale DNA in het
DNA in de kern van de gastheercel.
RNA-virus: met behulp van het enzym reverse transcriptase wordt uit het virale
RNA enkelstrengs DNA (ssDNA) gevormd. Met DNA-polymerase (van gastheercel)
wordt dubbelstrengs DNA (dsDNA) gevormd. Nu kan het worden geïntegreerd in
het DNA van de gastheercel.
Omdat DNA maken vanuit RNA niet altijd goed gaat, vinden er vaker mutaties
plaats in RNA-virussen.
2e linie: aspecifieke afweer
onderscheiden lichaamseigen en -vreemd
Alle cellen met kernen bevatten MHC-I-moleculen op het celmembraan. Aan
MHC-I-moleculen worden afbraakproducten van oude (zelfgemaakte!) eiwitten
van een cel vastgemaakt. Deze eiwittenfragmenten zijn antigenen. Naast de
antigenen, is een cel ook te herkennen aan haar MHC-I-moleculen. Deze
verschillen van persoon tot persoon (bloedverwanten hebben vaak wel
vergelijkbare MHC-I-moleculen).
lichaamsvreemde eiwitten en bloedeiwitten
Geïnfecteerde cellen zullen ook andere (virale) eiwitten produceren/ bevatten.
Deze worden ook gepresenteerdop de MHC-I-moleculen van een cel.
Complementeiwitten in het bloed starten een cascade aan omzettingen als zij in
aanraking komen met ziekteverwekkers.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wongjy. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
