Samenvatting

Samenvatting Nectar VWO 6 - 21 Afweer

0 keer verkocht

Vak
Biologie

Niveau
VWO / Gymnasium

Samenvatting van hoofdstuk 21 Afweer uit Nectar. Uitgebreid en overzichtelijk beschreven, met ondersteunend beeldmateriaal/handige stappenplannen en schema's. Een extra overzicht van dit hoofdstuk is gratis beschikbaar.

[Meer zien]

Laatste update van het document: 9 maanden geleden

Voorbeeld 4 van de 8 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 24 april 2024
Bestand laatst geupdate op 25 april 2024
Aantal pagina's 8
Geschreven in 2023/2024
Type Samenvatting

afweer
afweersysteem
immuniteit
specifieke afweer
aspecifieke afweer
fagocyten
t cellen
b cellen
vaccins
allergieën
lymfocyten
eiwitten
mechanische afweer
chemische afweer
antigenen
allergenen

Instelling Middelbare school
Niveau VWO / Gymnasium
Vak Biologie
School jaar 6

€3,49

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

DefensiO
HOOFDSTUK 21

afweer
JAYDON WONG

,21.1 Geen indringers
21.2 Niet-specifieke afweer
21.3 Specifieke afweer en antistoffen
21.4 Immuniteit, allergieën en medicijnen
21.5 Lichaamsvreemde eiwitten wel/niet accepteren

02/

Schadelijke invloeden weren;
ziekteverwekkers doden;
immunisatie; heftige reacties
op antigenen

, 02

21.1 GEEN INDRINGERS
1e linie: mechanische afweer andere organismen
Dekweefsels als de huid en het slijmvlies beschermen het De meeste organismen gebruiken ofwel mecha-nische
inwendige milieu tegen invloeden van het uitwendige milieu. afweer of chemische afweer of beide. Voorbeelden
van mechanische afweer zijn:
Huid: stekels (planten en dieren);
1 opperhuid - hoornlaag; basale mimicry;
cellenlaag (kiemlaag). thigmonastie.
2 lederhuid
3 onderhuids vetweefsel Voorbeelden van chemische afweer zijn:
bittere smaak;
Hoornlaag: dode cellen, aangevuld door cellen uit de basale schadelijke/giftige stoffen;
cellenlaag.
Basale cellenlaag: aanvullen hoornlaag met nieuwe cellen. Kosten-batenanalyse: theorie die stelt dat een
Bestaat voornamelijk uit stamcellen. Bevat daarnaast ook organisme alleen zal investeren in een verdedigings-
melanocyten. mechanisme als de opbrengst meer oplevert dan de
Melanocyten zijn cellen met lange uitlopers die melanine investering. Oftewel: is er een positieve return on
bevatten. Dit pigment beschermt het DNA in cellen tegen uv- investement?
straling.
Signaalstoffen
Slijmvlies: De meeste aangevreten planten scheiden stoffen uit
Dunne laag cellen die ongewenste stoffen opvangen en die als waarschuwingssignalen fungeren voor naburige
weglaten voeren (vooral in de luchtwegen). In de maag heeft het planten. Deze zullen dan reageren door hun
de functie om de maagwand te beschermen tegen het verdedigingsmechanismes preventief in te zetten.
schadelijke maagzuur .
DODE HUIDCELLEN HOORNLAAG Lokstoffen
STAMCELLEN MAKEN NIEUWE HUIDCELLEN BASALE CELLENLAAG
Sommige signaalstoffen en speciaal ontworpen stoffen
LEDERHUID van een plant zorgen ervoor dat de belagers worden
HAARZAKJES EN TALGKLIEREN
opgegeten door hun predatoren. Dit zijn lokstoffen:
ZENUWUITEINDEN

ELASTISCHE VEZELS
stoffen die predatoren van de belagers lokken om de
BLOEDVATEN
plant te beschermen tegen haar vijanden.
ONDERHUIDS VETWEEFSEL

, 21.2 NIET-
SPECIFIEKE
AFWEER
ziekteverwekkers
bacteriën
Eencellige organismen met alleen een celwand, -membraan en ribosomen.
Bevatten cirkelvormig DNA (plasmiden) én 1 cirkelvormig chromosoom in het
cytoplasma. Behoren tot de prokaryoten, deze bestaat uit twee domeinen:
archaea en bacteriën.

methodes: eiwitafgifte (choleratoxine) en giftige stoffen (microcystines).

parasieten
Heterotrofe organismen die samenleven met andere organismen waardoor deze
organismen benadeeld worden. Men onderscheidt endoparasieten en
ectoparasieten, deze leven respectievelijk in het lichaam van de gastheer of op
het oppervlak van de gastheer. Vaak planten parasieten zich ongeslachtelijk
voort, in enkele gevallen geslachtelijk.

methodes: stoffen onttrekken, weefsels beschadigen, giftige stoffen,
manipulatie.

DNA- en RNA-virussen
Virussen bestaan uit erfelijk materiaal (DNA/RNA) omhuld met een eiwitkapsel
(soms ook nog een eiwitmembraan van gastheer: virusenevelop). Door de ei-
witten van dit virusenvelop te hechten aan receptoren, kan een virus een cel
binnendringen.
DNA-virus: met behulp van enzym integrase bouwt het virus het virale DNA in het
DNA in de kern van de gastheercel.
RNA-virus: met behulp van het enzym reverse transcriptase wordt uit het virale
RNA enkelstrengs DNA (ssDNA) gevormd. Met DNA-polymerase (van gastheercel)
wordt dubbelstrengs DNA (dsDNA) gevormd. Nu kan het worden geïntegreerd in
het DNA van de gastheercel.
Omdat DNA maken vanuit RNA niet altijd goed gaat, vinden er vaker mutaties
plaats in RNA-virussen.

2e linie: aspecifieke afweer
onderscheiden lichaamseigen en -vreemd
Alle cellen met kernen bevatten MHC-I-moleculen op het celmembraan. Aan
MHC-I-moleculen worden afbraakproducten van oude (zelfgemaakte!) eiwitten
van een cel vastgemaakt. Deze eiwittenfragmenten zijn antigenen. Naast de
antigenen, is een cel ook te herkennen aan haar MHC-I-moleculen. Deze
verschillen van persoon tot persoon (bloedverwanten hebben vaak wel
vergelijkbare MHC-I-moleculen).

lichaamsvreemde eiwitten en bloedeiwitten
Geïnfecteerde cellen zullen ook andere (virale) eiwitten produceren/ bevatten.
Deze worden ook gepresenteerdop de MHC-I-moleculen van een cel.
Complementeiwitten in het bloed starten een cascade aan omzettingen als zij in
aanraking komen met ziekteverwekkers.

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wongjy. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis