Geschiedenis samenvatting Duitsland historische context
2.1 wat leidde tot de opkomst van het nationalisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en
Europa?
Kenmerkende aspecten:
- De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie
- Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/
nationaalsocialisme
- De crisis van het wereldkapitalisme
- Het voeren van twee wereldoorlogen
- Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op joden.
- De Duitse bezitting van Nederland.
Er waren een paar belangrijke gebeurtenissen in het voorlaatste oorlog jaar. De vs verklaarde
Duitsland de oorlog. En Duitse onderzeeërs hadden Amerikaanse schepen aangevallen. Ook was er
vrees dat de geallieerde hun leningen van Amerikaanse banken niet meer terug konden betalen. De
kansen op de oorlog te winnen werden steeds kleiner en dit leidde tot steeds meer onvrede onder de
Duitse bevolking, ook was er een hongersnood.
In september 1918 was voor de Duitse legerleiding duidelijk dat de oorlog verloren was. Generaals
wilde geen wapenstilstand sluiten, immers dat was een eerloze wapenstilstand voor het leger.
Generaals zeiden dat het parlement initiatief nam voor een wapenstilstand, zo konden ze later
vertellen dat de oorlog niet was verloren aan het front, maar door de rijksdag ze gedwongen werden
tot een wapenstilstand. Hieruit ontstond later de dolkstootlegende die inhield dat de eerste
wereldoorlog niet was verloren op het slagveld maar door de revolutie. De sociaaldemocratische
regering was verantwoordelijk voor het ondertekenen van de wapenstilstand. De schuld werd
geschoven naar de sociaaldemocraten, de communisten en de joden. De dolkstootlegende werd
gebruikt door groepen om hun eigen macht te verhogen, en andere groepen zwart te maken.
Dat de oorlog was verloren door Duitsland was voor iedereen in Duitsland een verassing, jaren lang
waren negatieve oorlogsberichten uit de kranten gehaald. De overheid had enorm veel propaganda
over de Duitse bevolking verspreid, waardoor het volk overtuigd was van de overwinning.
Op 11-11-1918 werd de wapenstilstand getekend, daarmee eindigde de gevechten. In de winter
stroomden de frontsoldaten terug naar Duitsland, vaak werkloos, dakloos en gewond. De regering
bestond in Duitsland voornamelijk uit de sociaal democratische. Conservatieve elite wilde terug naar
de tijd voor de eerste wereldoorlog, ook probeerde een paar extremistische partijen de macht te
grijpen. Zoals de communistische opstand, ze wilde in Duitsland een revolutie starten, en
communistisch worden net zoals Rusland. Maar de regering met de sociaaldemocraten deed een
oproep voor een klein legertje en liet de communistische opstand neerslaan.
Twee weken na de spartacusopstand werden er verkiezingen gehouden, de 3 partijen die in
november 1918 op een wapenstilstand hadden aangedrongen wonnen de verkiezing. Door de onrust
in Berlijn besloot het parlement bij elkaar te komen in Weimar, daarom heette Duitsland na het
Duitse keizerrijk de Republiek van Weimar. De eerste taak van het parlement was een nieuwe
grondwet maken. Daarbij werd uitgegaan van 3 principes: parlementaire democratie, gelijkheid van
iedereen voor de wet en gegarandeerde rechten en vrijheden voor iedere burger.
, De regeringen bestond uit een aantal ministers en de rijkskanselier=minister-president. Ook moest
de regering verantwoording afleggen aan de rijksdag= Duitse parlement. De rijkspresident werd ook
gekozen door het volk. De rijkspresident had veel macht, dat was er voor de bescherming van de
democratie.
Na de wapenstilstand was er nog geen vrede, daarover moest nog worden onderhandeld, die
onderhandelingen gingen in Versailles. Geallieerde vonden dat Duitsland alleen schuldig was voor de
oorlog, en daarom moesten ze hard gestraft worden. Om vredes te sluiten werd het verdrag van
Versailles gesloten. Daar stond in:
- Dat Duitsland alleen schuldig was voor de oorlog
- Duitsland moest gebieden afstaan aan buurlanden
- Duitsland raakte koloniën, luchtmacht en oorlogsvloot kwijt
- Ze mochten geen groot leger meer hebben
- Duitsland moest heel veel herstelbetalingen opbrengen
De vertegenwoordigers van het republiek van Weimar mochten niet mee praten, ze mochten alleen
een handtekening eronder zetten. De republiek van Weimar had te maken met grote ingewikkelde
problemen, die net snel worden konden opgelost. Duitsland kon de financiële zaken van het verdrag
van Versailles niet nakomen. Ze moesten 20% vissersvloot en een groot deel van steenkool afstaan
als voorschot. De regering bleef beloven om de afspraken na te komen.
Toen Duitsland de verplichtingen niet meer kon nakomen bezetten de fransen in 1923 het
Ruhrgebied, de Duitse arbeiders gingen staken. Om lonen te kunnen blijven betalen ging de Duitse
regering geld bijdrukken. Waardoor de Mark daalde, er was een hyperinflatie en spaargeld was niks
meer waard. De geallieerde zagen dat de herstelbetalingen een oorzaak waren van de economische
problemen in Duitsland, de oplossing was het deelplan. Duitsland kreeg een nieuwe munt, en
Amerikanen leenden ook veel geld uit aan Duitsland, zodat de economie goed kon herstellen.
De tweede economische crisis begon in de VS. De productie ( militaire en industriële producten) was
tijdens de oorlog enorm opgevoerd door het vraagoverschot in europa. De vs bleef de productie
voortzetten terwijl de vraag uit europa veel minder werd. Gevolg: overproductie en daling van de
prijzen. Daarna was ook nog eens de beurskrach, waardoor alles in elkaar stortte.
Door de economische crisis kregen de politieke ideeën van Hitler meer aanhang. Hitler sloot zich na
wereldoorlog 1 aan bij de rechtsextremistische NSDAP, de nazi’s waren tegen veel dingen
bijvoorbeeld tegen liberalisme, communisme, kapitalisme, democratie, joden en het verdrag van
Versailles. Hitler werd populairder in europa.
Nationaal socialisme = fascisme + racisme (rassenleer)
Fascisme heeft 4 kenmerken
- Eenheid van het land, wat goed is voor het land is goed voor de bevolking
- Verheerlijking van geweld en militarisme
- Het gevoel is belangrijker dan het verstand
- Natuurlijke ongelijkheid
Met het paramilitair machtsvertoon pleegde Hitler met SA in november 1923 een mislukte
staatsgreep, terwijl Hitler in de gevangenis zat schreef hij Mein Kampf. Toen Hitler uit de gevangenis
kwam wilde hij met de NSDAP aan de macht komen via de parlementaire democratie, en de NSDAP
werd een politieke partij in de republiek van weimar. Deze extremistische partijen werden groter, en
