Biologie Nectar 4 VWO H4
voortplanting
Paragraaf 4.1
Ovulatie: eicel naar eileider. Eicel is omringd door follikelcellen.
na de ovulatie kan de eicel bevrucht worden, bevruchting:
zaadcel gaat door de follikelcellen en maakt contact met zona pellucida à zaadcel versmelt
met celmembraan van eicel à kern van zaadcel gaat naar binnen à er wordt een
bevruchtingsmembraan gemaakt (ondoordringbare laag) zodat er geen andere zaadcellen
meer naar binnen kunnen à er is een zygote (bevruchte eicel).
Innesteling en ontwikkeling embryo:
Eerste deling zijn klievingsdelingen, na drie dagen ontstaat een embryo.
Na 6-7 dagen is de innesteling van het embryo in baarmoederslijmvlies.
Embryo bestaat uit blastula (blaasje). Cellen aan buitenkant (trofoblast) en klompje cellen in
de binnenkant (embryoblast). Uit de embryoblast ontstaat de kiemschijf en de blastocyste
(levert dooierblaasje).
Trofoblast produceert HCG: hieraan kun je zien of je zwanger bent en het vormt vlokken die
in baarmoederslijmvlies groeien en placenta vormen.
Cellen kiemschijf vormen het kind.
Om de kiemschijf ontstaan holtes: de holte van het dooierblaasje en amnionholte.
Amnionholte groeit en vult blastulaholte welke vruchtwater bevat.
Uiteindelijk is de embryo omgeven door twee vruchtvliezen: amnion (van amnionblaasje) en
het chorion (van trofoblast).
Na 8 weken bevat de embryo alle organen en wordt het de foetus genoemd.
Navelstreng vervoert bloed tussen embryo en placenta (bloedvaten moeder en kind).
Navelstreng bevat 1 ader (voert stoffen naar embryo) en 2 slagaders (voert af).
Eerst heeft de foetus alleen maar gangen van Wolff en Müller, een genitale knop en groeve; het
geslacht is nog niet duidelijk.
- SRY-gen ligt op Y-chromosoom en zorgt ervoor dat de foetus een jongen wordt. Dan worden de
Gangen van Wolff à zaadleiders. Genitale knop à eikel. Groeve à balzak.
- zonder SRY-gen ontstaat er een meisje; gangen van Müller à eileiders. Genitale knop à clitoris.
Groeve à buitenste schaamlippen.
Na 14 weken primaire geslachtskenmerken zichtbaar en dus het geslacht.
Secundaire geslachtskenmerken worden zichtbaar in pubertijd (oksaalhaar, heupen)
Tertiaire geslachtskenmerken: geestelijk. Seksuele voorkeur.
Vrouwelijke geslachtsorganen: in de ovaria (eierstokken) vindt de ontwikkeling van eicellen plaats.
- Elke maand in elke eierstok een eicel à eileider vangt eicel op na ovulatie à sterft af of word
bevrucht.
- Baarmoederslijmvlies wordt elke maand gevormd à geen bevruchting à menstruatie, dus
baarmoederslijmvlies breekt af.
- Vagina (vormt toegang baarmoeder): Schaamlippen vormen bescherming. Ingang heeft
maagdenvlies. Tussen schaamlippen ligt de clitoris.
, Mannelijke geslachtsorganen:
- zaadballen: bestaan uit zaadbuisjes en zijn omringt met balzak (scrotum). Zaadbuisjes maken
zaadcellen gaan in bijbal die ze opslaat.
- penis bevat zwellichamen: bij een erectie vullen ze met bloed. Eikel aan uiteinde penis.
- zaadlozing: zaadcellen gaan uit de bijbal via de zaadleiders naar de penis. Zaadblaasje voegen via
prostaat en zaadleider vocht toe wat samen het sperma vormt.
Paragraaf 4.2
Een zygote (2n, diploïd) ontstaat door twee geslachtscellen (gameten) te versmelten. Deze gameten
zijn haploïd (n), dit betekend dat ze van een chromosoompaar maar één chromosoom hebben.
Normale cellen zijn diploïd en hebben dus een heel chromosoompaar.
De reductiedeling om de gameten te maken vanuit een normale cel heet de meiose:
Meiose I, DNA verdubbeld, de chromosomen gaan tegenover elkaar liggen in het midden van
de cel. Hier kan crossing over optreden, dit houdt in dat de chromosomen stukken met
elkaar uitwisselen. Daarna wordt het chromosoompaar van elkaar gesplitst over twee cellen
(2n n).
Meiose II, de 2 chromatiden van het chromosoom worden gesplitst over twee cellen. Dit
zorgt ervoor dat er 4 cellen zijn ontstaan (de gameten), deze hebben allemaal een complete
set erfelijke informatie.
Vrouwelijke geslachtscellen worden al voor de geboorte gemaakt.
Elke eierstok heeft al 250.000 oögnia (2n) als de puberteit begint. Als de oögnia cellen
beginnen met de meiose en stoppen in de profase I, heten deze cellen de primaire oöcyten
(2n). Sommige cellen beginnen dit al voor de geboorte. De primaire oöcyten worden
omringt door de follikelcellen, samen vormen ze de follikel.
Elke menstruatiecyclus hervatten vijf tot twaalf follikels
verder met de meiose. Eén cel die de meiose 1 heeft
beëindigd krijgt alles, deze cel heet de secundaire oöcyt. De
andere cel (het poollichaampje) blijft heel klein.
De secundaire oöcyt gaat verder met meiose II maar stopt in
de metafase II. De eicel komt vrij uit de follikel; de ovulatie
(eisprong). Bij de bevruchting maakt de eicel de meiose II af.
Mannelijke geslachtscellen worden pas in de puberteit gemaakt:
Worden gemaakt in de testis. De spermatogonia (2n) ondergaat mitose en deelt zich in twee
cellen, één nieuw spermatogonium (2n) en één primaire spermatocyt (2n).
Na de meiose I heeft de primaire spermatocyt (2n) zich gedeeld in twee secundaire
spermatocyten (n).
Na de meiose II ontstaan er uit elke secundaire spermatocyten twee spermatiden (n). Deze
worden uiteindelijk zaadcellen.
Met trilharen worden de spermatiden vervoerd naar de bijbal, waar ze hun staart krijgen.
Paragraaf 4.3
Hypothalamus (deel hersenen) staat in verbinding met de hypofose (hormoonklier). De hypotalamus
stuurt de hypofose aan door het afgeven van GnRH à hypofose maakt hormoon FSH en LH à
puberteit start.
Werking hormonen bij Jongens:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper frankapoorter. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.