Bedrijfseconomie voor non-profit
organisaties
Hoofdstuk 2: Defining non-profit organisaties
1. Introduction
In dit hoofdstuk wordt een definitie gegeven van een non-profit
organisatie, gebaseerd op de manier waarop goederen (en diensten)
kunnen geleverd worden.
Een non-profit organisatie wordt gezien als een van de generic
organisation forms, met de twee anderen een profit organisatie en
de overheid.
Een non-profit organisatie houdt in dat de winsten (financiële surplus) niet
kunnen worden gedistribueerd aan de eigenaars, directeurs en/of
werknemers (non-distribution constraint)
Dit maakt de non-profit organisaties heterogeen t.o.v. de mogelijke
doelstellingen, maar ook kwetsbaar omwille van de ontbreken van
financiële incentives om ze te runnen op een efficiënte manier.
2. The provision of goods and services
i. Generic organisational forms
In elke samenleving die niet heel primitief is zullen organisaties ervoor
zorgen dat er goederen en diensten geproduceerd worden die worden,
geruild en verhandeld worden.
Diensten: ook verspreiden van een religie, een idee, een
gedragsverandering.
- Vb. mensen aanzetten tot stoppen met roken
Er zijn twee mogelijke entiteiten:
- De publieke sector: de overheid
- De private sector: organisaties opgericht door individuen
1
, De publieke sector De private sector
Heeft niet als doel individuen hun Heeft als doel individuen hun
doelstellingen te laten nastreven. doelstellingen te laten nastreven.
Hierbinnen valt de overheid. Hierbinnen vallen de profit en non-
profit organisaties.
Wordt bestuurd door haar eigen set Zijn heel heterogeen.
van beslissingsregels en
mechanismen die bestudeerd Laat toe aan individuen om hun
worden vanuit een macro- financiële rijkdom te verhogen
economisch perspectief (‘public door middel van de winsten van de
choice’). organisatie
Gaat verder dan enkel het
produceren van goederen en
diensten, maar houdt ook macro-
economische beleid,
begrotingsbeleid, … in.
Overzicht van de 3 generic organisations forms:
- Governement (overheid)
- Profit organisations
- Non-profit organisations
Profit organisaties zijn organisaties waar een individu zoekt naar wat
voor hem het meest opbrengt. Het wordt opgericht met als doel de
2
,eigenaars vermogen te verschaffen. Non-profit organisaties
daarentegen worden opgericht niet met het doel de eigenaars vermogen
te verschaffen en streven geen winsten na.
ii. Real organisational forms
Figure 2.2 Real organisation forms
Theorieën die betrekking hebben op de zuivere vorm (streven
winstmaximalisatie), maar in realiteit zijn de meeste organisaties
mengvormen (hybrid forms). Dit wordt weergegeven met figuur 2.2.
Hybride vormen zijn organisatievormen die kenmerken hebben van de
verschillende soorten zuivere (generic) organisaties.
Figuur 2.2 geeft een idee hoe we real life organisations kunnen
karakteriseren op een zeker moment in de tijd. Je mag niet
veronderstellen dat deze vast zijn in tijd.
Organisatie A zou een particulier opgerichte non-profit organisatie
kunnen zijn dat wordt gesubsidieerd door de overheid. Het feit dat het een
subsidie krijgt maakt het deze vorm ondergeschikt aan de subsidiërende
overheid. Deze vorm zou zich ook anders kunnen gaan gedragen dan
wanneer ze de subsidie niet zou hebben gekregen van die overheid.
Organisatie B is een voorbeeld van een juridisch particuliere non-
profitorganisatie die is opgericht en wordt gesubsidieerd door de overheid.
Organisatie C is een voorbeeld van een profitorganisatie die in handen is
van een overheid.
Organisatie D is een voorbeeld van organisatie die eigendom is van en
mogelijk gefinancierd is door een profitorganisatie, of een organisatie die
ondernemingen uit dezelfde bedrijfstak groepeert. Indien deze
3
, gesubsidieerd is door de overheid, heb je organisatie E (wordt van alle
kanten beïnvloed: (non)profit en overheid)
Voorbeeld: VUB groot deel van geld komt van de overheid:
- Als ze niet doen wat overheid wil, krijgen ze het geld niet
- Mengvorm tussen non-profit organisatie en overheidsorganisatie
Een vaak bestudeerde organisatievorm zijn de sociale ondernemingen,
waarvan meerdere definities van bestaan. Deze vorm staat los van de
vorige indeling in de cursus, maar heeft er wel mee te maken.
Voorbeeld: Sociale onderneming beschutte werkplaatsen:
- Mensen die moeilijk op arbeidsmarkt terechtkomen, tewerkstellen
met doel te laten doorstromen naar reguliere arbeidsmarkt.
- Wordt gesubsidieerd door de overheid
Er zijn een tal van definities, maar komen allemaal neer op het feit dat
er een verschil bestaat tussen profit- en non-profitorganisaties door te
focussen op de doelstellingen van de organisatie.
Amerikaanse definitie: een sociale onderneming is een activiteit
die bedoeld is om de sociale doelen te bereiken door middel van de
exploitatie van particuliere organisaties op de markt (te vergelijken
met organisatie D)
Europese definitie: een sociale onderneming is een in hoge mate
autonome en participatieve organisatie die is opgericht door een
groep burgers of maatschappelijke organisaties ten bate van de
gemeenschap, die voortdurend met een minimale hoeveelheid
betaalde werknemers goederen en diensten produceert en een
aanzienlijk economisch risico draagt.
De Europese (meer laxe) definitie houdt in dat winsten wel kunnen worden
verdeeld, maar dit niet de doelstelling is van de organisatie.
Bij een sociale organisatie is besluitvorming niet gebaseerd o.b.v. een
eigendomsaandeel (een lid, een stem) en zijn distributies van de
winsten mogelijk (maar gelimiteerd).
3. Definitie
Vorige sectie hanteert de volgende definitie van een non-profitorganisatie:
- Een organisatie waarbij de eigenaars, directeurs en werknemers (of
andere aandeelhouders) geen deel van de winst van de organisatie
verkrijgen (non-distribution constraint).
Een organisatie is een non-profitorganisatie wanneer deze:
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lockrondonck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,66. Je zit daarna nergens aan vast.