Uitgebreide uitwerking van hoofdstuk 5 van het boek 'Dynamiek van sociaal werk en gemeentelijk beleid', voor het vak Politicologie van de studie Social Work. Het boek is geschreven door Toby Witte. Het betreft de 2e editie, jaar 2019, uitgever Coutinho. Zelf heb ik dit in jaar 2 van mijn studie geb...
Dynamiek van sociaal werk en gemeentelijk beleid
Toetsstof: hoofdstuk 5
5.Kernkwaliteiten van de lokale politiek
Lokale politiek dient responsief te zijn: het moet open staan voor de wensen en opvattingen van de
bevolking en maatschappelijke organisaties en dient daaraan bestuurlijk gevolg te geven.
5.1 Gemeente en politiek
Politiek kan in verband worden gebracht met begrippen als macht, beïnvloeding, besluitvorming en
overheid.
Macht: de mogelijkheid anderen iets op te leggen
Beïnvloeding: anderen proberen te overtuigen
De overheid heeft een belangrijke taak in de politiek, omdat zij regels en wetten uitvoert en deze
verplichtend kan opleggen aan de samenleving. Dus, politiek is alles wat de (lokale) overheid doet.
Sommige vinden deze opvatting echter te beperkt; politiek gaat niet alleen over overheidsbeleid maar
vooral over het oplossen van maatschappelijke problemen. Maar wat voor de één een oplossing is, is
voor de ander geen oplossing. Politiek draait dus ook om het maken van keuzes via
meerderheidsbesluiten in het parlement (Eerste en Tweede kamer) en de Provinciale Staten of de
gemeenteraad. Er is ook sprake van een verdelingsvraagstuk: krijgt iedereen een even groot stuk of
maak je onderscheid? Dit gaat niet alleen om materiele waarden (zoals geld en goederen), maar ook om
immateriële waarden, zoals een verplichte tegenprestatie van mensen met een uitkering of het
bevorderen van mantelzorg. Hierbij gaat het niet primair om financiën maar om principes. Dit leidt tot...
...Twee definities van politiek:
Politiek is de totstandkoming van overheidsbeleid, zijn uitvoering en de effecten daarvan op de
samenleving.
Politiek is de gezaghebbende toedeling van materiële en immateriële waarden via processen van sociale
interactie. (David Easton)
--> bindende en als legitiem erkende (mensen staan erachter) regels voor een samenleving. Dus
de politiek bedenkt regels en de samenleving steunt dat.
--> materiele waarden: concreet, wat je vast kunt pakken, zoals voedsel en water.
--> immateriële waarden: subjectief, zoals rechten van LGBTQ+ en niet mogen discrimineren.
Deze twee definities sluiten elkaar niet uit maar vullen elkaar juist aan.
De gemeente is op lokaal niveau de belangrijkste en eerste overheid voor burgers. In de grondwet en
Gemeentewet wordt beschreven uit welke verplichte onderdelen alle gemeentelijke organisaties
moeten bestaan. In alle gemeenten treffen we dezelfde politiek-bestuurlijke structuur aan:
, Gemeenteraad
Het hoogste politieke orgaan binnen de gemeente (staat in grondwet). Deze wordt om de 4 jaar door de
eigen stemgerechtigde inwoners gekozen. Uitvoering van beleid, oftewel toekenning van materiele en
immateriële waarden, kan doorgaans alleen plaatsvinden na goedkeuring van een meerderheid van de
raad. De raad bestaat uit verschillende politieke partijen (fracties). Afhankelijk van het aantal behaalde
stemmen kunnen de fracties variëren van één tot meerdere leden. De grootste facties in de
gemeenteraad beschikken vaak over fractiespecialisten: leden die goed thuis zijn in een bepaald
beleidsterrein, bijvoorbeeld zorg, jeugdhulp of werkgelegenheid. Juist deze specialisten zijn voor
welzijnsorganisaties van belang, omdat zij in de raad, tijdens debatten en besluitvorming kunnen
opkomen voor de belangen van deze organisaties. Hoe groter de gemeente, hoe groter de
gemeenteraad. De grootste gemeenten tellen max 45 zetels, de kleinste 7.
Vergaderen op vaste dagen
Controleren van het college van B&W
Geven toestemming
De raad besluit wat er gebeurt in de gemeente
In de meeste gemeenten wordt besluitvorming voorbereid in zogeheten thematisch ingerichte
raadcommissies, bijv. een commissie sociale stad of werk en wonen. Deze commissies bieden
maatschappelijke organisaties de gelegenheid om presentaties te geven om vraagstukken te agenderen.
De griffier: is het eerste aanspreekpunt van de gemeenteraad en geeft ondersteuning aan de raad en de
raadscommissies. De griffier is bij alle raadsvergaderingen aanwezig om het verloop ervan te
stroomlijnen en hij ondertekent alle officiële stukken van de raad. (Onderdeel van ambtelijk apparaat)
De gemeenteraad is niet alleen een besluitvormend orgaan op lokaal niveau, maar heeft ook een
kaderstellende en controlerende taak:
Kaderstelling: een politiek antwoord van een meerderheid van de gemeenteraad op een
keuzevraagstuk. De raad neemt in hoofdlijnen (kaders) een besluit waaraan het college van
burgemeester en wethouders (B&W) zich aan heeft te houden bij het maken en uitvoeren van beleid.
De gemeenteraad mag door middel van moties (die dan wel bij meerderheid moeten worden
aangenomen) verzoeken tot wijziging indienen als er een voorstel ter besluitvorming in de raad ligt.
Motie: een discussiepunt in een vergadering dat is ingediend door een lid van de gemeenteraad. De
motie wordt in de vergadering in stemming gebracht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hadjartaha. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,39. Je zit daarna nergens aan vast.
