Fiscaal concernrecht
Bijeenkomst 1
Taak 1: Een maatje te groot
- Overdracht van afgewaardeerde vorderingen: gevolgen voor debiteur en crediteur (art. 13b Wet
VPB)
- Omzetng in aandelen"apitaal van afgewaardeerde vorderingen: gevolgen voor debiteur en
crediteur (art. 13ba Wet VPB)
Vera Pelle NV is de in Nederland gevestgde moedermaatschappij van een internatonaal kleding- concern, waarvan de
aandelen aan verschillende Europese efectenneurren staan genoteerd. In 2008 nesluit rij om een nieuwe winkelketen op te
reten onder de naam Puissant. Het aannod van de winkels ral nestaan uit mode in de grotere maten.
Vera Pelle NV richt voor de winkelketen een nieuwe dochtermaatschappij op met de naam Puissant Holding BV. Dere BV
heeft nij de oprichtng een geplaatst en gestort kapitaal van € 188.000, dat geheel in het nerit komt van Vera Pelle NV.
Puissant Holding BV ontvangt voor de fnanciering van haar actviteiten verder een lening van € 3.000.000 van Vera
Amsterdam BV. Vera Amsterdam BV is een 1800%-dochtermaatschappij van Vera Pelle NV. Puissant Holding BV moet over
dere lening aan Vera Amsterdam BV een vaste, zakelijke rente van 8% per jaar netalen. De verschuldigde rente wordt
nijgeschreven op de hoofdsom en moet tegelijkertjd met de hoofdsom worden afgelost. De lening heeft een looptjd van 180
jaar.
De winkelketen nrengt niet het succes dat ervan werd verwacht. De nog te verrekenen verliezen van Puissant Holding BV
rijn eind 20184 opgelopen tot € 5.000.000. Vera Amsterdam BV heeft de lening op Puissant Holding BV (hoofdsom en
nijgeschreven rente) in dat jaar volledig afgewaardeerd ten laste van haar winst. Die nedraagt op dat moment € 5.1840.000.
Vanwege de slechte gang van raken wordt in 20185 nij Puissant Holding BV tot de volgende maatregelen nesloten:
18. Vera Amsterdam BV scheldt aan Puissant Holding BV de schuld uit hoofde van de op de hoofdsom van de lening
nijgeschreven rente ter groote van € 2.140.000 kwijt.
2. De hoofdsom van de lening, € 3.000.000, draagt Vera Amsterdam BV over aan Vera Pelle NV voor € 18. Vera Pelle
NV ret de lening daarna om in nominaal aandelenkapitaal van Puissant Holding BV.
De belastbare winst van Puissant Holding BV over 20185 is, als geen rekening wordt gehouden met de fscale gevolgen van
dere maatregelen, € 50.000 negatee.
Vera Pelle NV
Vera Puissant
Amsterdam NV Holding BV
Is er sprake van een zakelijke lening?
Om aan te geven of er spra"e is van een za"elij"e lening, moet eerst worden ge"e"en of er civielrechtelij"
spra"e is van een lening. Dit is het geval, aangezien de lening niet her"walifceerbaar is als informeel
"apitaal. Verder moet worden ge"e"en of er spra"e is van een van de uitzonderingen (schijnlening,
bodemlozeputlening of deelnemerschapslening). Er is geen spra"e van een her"walifcerende lening. De
deelnemerschapslening (art. 10 lid 4 sub a Wet VPB) is namelij" en"el van toepassing indien de looptjd
meer dan vijftig jaar bedraagt, er spra"e is van een winstafan"elij"e rente en concurrente schuldeisers
worden achtergesteld. De rente van 8% "an worden aangemer"t als een reële rente ex art. 8 Wet VPB en
er is een looptjd van 10 jaar vastgesteld. Dit maa"t de lening tussen Vera Amsterdam BV en Puissant
Holding BV een za"elij"e lening.
Welke gevolgen heeft de kwijtschelding van de schuld van €2.140.000 voor de
Vpb van Vera Amsterdam BV en Puissant Holding BV?
De "wijtschelding door Vera Amsterdam BV aan Puissant BV wordt en"el gedaan door de
aandeelhoudersrelate die tussen de partjen speelt. Het verlies dat hierdoor geleden wordt, is niet
aftre"baar van de winst bij Vera Amsterdam BV. Voor Puissant BV is er spra"e van een informele
,"apitaalstortng, aangezien de "wijtschelding leidt tot een toename van het eigen vermogen van Puissant
BV. Het gaat dus om het prijsgeven van de lening wegens aandeelhoudersmoteven.
Art. 13ba Wet VPB is van toepassing.
Indien de belastngplichtge een schuldvordering heeft op een lichaam (schuldenaar) waarin hij of een met
hem verbonden lichaam een deelneming heeft en die schuldvordering is afgewaardeerd ten laste van de
in Nederland belastbare winst van de belastngplichtge of een met hem verbonden lichaam of ten laste
van het in Nederland belastbare resultaat uit een wer"zaamheid van een met hem verbonden natuurlij"
persoon, wordt, indien zich een omstandigheid voordoet als bedoeld in het tweede lid, tot de winst van
de belastngplichtge gere"end een bedrag gelij" aan die afwaardering. Het in de eerste volzin bedoelde
bedrag "an gelij"tjdig ten laste van de winst worden toegevoegd aan een reserve
(opwaarderingsreserve).
op grond van het goed "oopmansgebrui" ex art. 8 Wet VPB jo. art. 3.25 Wet IB mag het verlies worden
genomen bij de afwaardering van de lening.
"wijtscheldingswinst van €2.140.000 is in beginsel vrijgesteld ex art. 8 Wet VPB jo. 3.13 Wet IB.
Puissant Holding BV realiseert een winst op haar schuld bij prijsgevendie winst is in beginsel niet belast
wanneer art. 3.13 Wet IB van toepassing is. Er is echter een verlies geleden van €5.000.000 en €50.000,
waardoor de vrijstelling niet geldt. Hierdoor is de winst dus wel belastbaar, maar deze zal worden
verre"end.
Belastbare winst: -€50.000 + €2.140.000 = €2.090.000
Art. 7 jo. 20 Wet VPB zeggen dat het verlies hier nog vanaf gaat€2.090.000 - €5.000.000 = €0.
Art. 13ba Wet VPB is in zijn geheel niet van toepassing voor Vera Amsterdam BV door het vierde lid.
Welke gevolgen heeft de overdracht door Vera Amsterdam BV aan Vera Pelle NV
van haar vordering van €3.000.000 uit hoofde van de lening aan Puissant Holding
BV voor de hefng van Vpb van Vera Amsterdam BV en Vera Pelle NV?
Vera Amsterdam BV is de belastngplichtge die een schuldvordering heeft op Puissant Holding BV. Zij zijn
beiden verbonden aan Vera Pelle NV, waardoor er spra"e is van een deelneming ex art. 13 lid 4 sub b Wet
VPB. Art. 10a Wet VPB is van toepassing aangezien er spra"e is van een schuld aan een verbonden
persoon die te ma"en heeft met een van de genoemde rechtshandelingen. Art. 10a lid 4 sub c Wet VPB is
van belang aangezien Vera Amsterdam BV en Puissant Holding BV geen directe deelneming zijn.
Om art. 13b Wet VPB van toepassing te "unnen ver"laren, moet aan en"ele voorwaarden worden
voldaan.
- Afwaardering: het gaat om een afwaardering, namelij" het vervreemden van een vordering voor
minder (€1) dan de boe"waarde (€3.000.000).
- In Nederland belastbare winst: de bedrijven zijn beiden gevestgd in Nederland.
- Ten laste van de winst: de afwaardering vindt plaats ten laste van de winst van Vera Amsterdam
BV.
- De belastngplichtge of het verbonden lichaam houdt de deelneming: volgens art. 10a lid 4 sub c
Wet VPB is er spra"e van een verbonden lichaam wanneer Vera Amsterdam BV een derde belang
heeft in Vera Pelle NV en deze een derde belang heeft in Puissant Holding BV. Hieraan wordt
voldaan, dus het gaat om verbonden lichamen.
- Afwaardering van een vordering bij de belastngplichtge of het verbonden lichaam: het gaat om
een afwaardering bij de belastngplichtge.
Het eerder in aftre" gebrachte afwaarderingsverlies moet door toepassing van dit art"el aan de winst van
de vervreemder of overbrenger (Vera Amsterdam BV) worden toegevoegd. Voor Vera Pelle BV netekent
dit dat de vordering moet worden gesteld op de kostprijs€18.
Er wordt voldaan aan de defnite van ‘vervreemding’ ex art. 13b lid 2 Wet VPB, namelij": de vervreemding
van een afgewaardeerde vordering aan een met de belastngplichtge, de crediteur, verbonden lichaam of
,verbonden natuurlij"e persoon. Er is spra"e van ‘overbrenging’ indien een afgewaardeerde vordering op
een deelneming wordt overgebracht naar het vermogen van een buiten Nederland gedreven
onderneming resp. het buiten Nederland gedreven gedeelte van een onderneming van de crediteur.
Art"el 13b Wet VPB heeft tot doel te voor"omen dat opwaardering van een afgewaardeerde vordering
ten gunste van in NL belaste winst binnen concernverband wordt ontgaan. Het eerder in aftre" gebrachte
afwaarderingsverlies wordt ineens aan de winst van de crediteur toegevoegd. Art. 13b Wet VPB ziet bij
deelnemingen waarvoor de dnv geldt op vorderingen die niet onder de wer"ing van BNB 1988/217
(uitzondering bodemlozeputlening) of art. 13 lid 4 Wet VPB (winstbewijzen en schuldvorderingen ex art.
10 lid 1 onder d Wet VPB) "unnen worden gebracht. Afwaarderingsverliezen op dergelij"e vorderingen
"unnen immers worden afgetro""en. Vorderingen die wel onder de wer"ing van BNB 1988/217 of art. 13
lid 4 Wet VPB vallen, worden als onderdeel van de deelneming beschouwd. Verliezen op dergelij"e
vorderingen "omen bij toepassing van de dnv van art. 13 Wet VPB dus niet ten laste van de winst. Is een
vordering afgewaardeerd terwijl oo" verlies wordt geleden, dan "omt het afwaarderingsverlies toch ten
laste van de winst.
Welke gevolgen heeft de omzetting van de overgenomen vordering ad
€3.000.000 in nominaal aandelenkapitaal van Puissant Holding BV voor de
hefng van Vpb van Vera Pelle NV en Puissant Holding BV?
Art. 13ba Wet VPB. De inbreng van een waardeloze vordering (een vordering van €1) op aandelen leidt
niet tot het ontstaan van winst voor de crediteur. De toepassing van art. 13ba Wet VPB bevat samengevat
steeds situates waarin de belastngplichtge een vordering houdt die is afgewaardeerd en die wordt
omgezet of "wijtgescholden. Toepassing is aan de orde indien:
- De debiteur van de vordering een deelneming is van de belastngplichtge of een met hem
verbonden lichaam (lid 1);
- De belastngplichtge in verband met een omzetng een deelneming ver"rijgt in de debiteur (lid
11); en
- De belastngplichtge of een met hem verbonden lichaam via een deelneming een belang van 5%
of meer in de debiteur heeft (lid 12).
Dit art"el is van toepassing aangezien er spra"e is van een verbonden lichaam ex art. 10a lid 4 sub c Wet
VPB, er is spra"e van een deelneming ex art. 13 lid 4 sub b Wet VPB en er is spra"e van een besmete
handeling. Het eigen vermogen van Puissant Holding BV zal toenemen door de omzetng van de
vordering in nominaal aandelen"apitaal, aangezien er spra"e is van een "apitaalverstre""ing. Uit lid 2
blij"t dat het gaat om een omzetng, want de schuld gaat functoneren als eigen vermogen (?). Is er
spra"e van een informele omzetng, dan is art. 13ba Wet VPB en"el van toepassing indien de lening
aanvan"elij" geen deelnemerschapslening was, maar dit door een tussentjdse wijziging wel is geworden.
Oo" moet deze lening gaan behoren tot de deelneming (art. 13 lid 4 en 5 Wet VPB).
Als de vordering wordt omgeret in kapitaal voor Puissant Holding BV, voor hoeveel vindt dan de
kapitaalstortng plaats? Het nominale nedrag of de WEV? Het aandelenkapitaal wordt dus verhoogd met
€3.000.000dit nedraagt dus nu €3.0188.000. Er is een stortng van €3.000.000 door Vera Pelle NV, maar
er wordt een verlies gemaakt op de aandelen door de omruiling. Dit verlies is niet aftreknaar, aangerien
de dnv van toepassing is.
Taak 2: Koninklijke Vlaamse Wafelfabrieken
- Aftre" liquidateverliezen op deelnemingen (art. 13d Vpb)
- Afopende deelnemingen (art. 13 lid 1 Vpb)
- Compartmenteringsreserve (art. 28c Vpb)
Koninklijke Vlaamse Waeeleabrieken NV te Gent (B) is een vennootschap naar Belgisch recht die rich nerighoudt met de
vervaardiging van nakkersproducten. Van haar geplaatste en gestorte kapitaal is sinds 18985 25% in het nerit van KVWF
Holding BV. Dere heeft de aandelen Koninklijke Vlaamse Wafelfanrieken NV toen voor een prijs van, omgerekend, €
18.400.000 op de Brusselse efectenneurs gekocht. KVWF Holding BV heeft geen andere neritngen dan het nelang van 25%
in het nominaal geplaatst en gestort kapitaal van de Koninklijke Vlaamse Wafelfanrieken NV.
, KVWF Holding BV is een volledige dochtermaatschappij van de NV Vereenigde Meelfanrieken te Leiden. Dere heeft KVWF
Holding BV in 18985 opgericht, enkel voor de verwerving van de aandelen Koninklijke Vlaamse Wafelfanrieken NV. NV
Vereenigde Meelfanrieken heeft toen alle aandelen KWF Holding BV nij de oprichtng verkregen door stortng van het
nominale nedrag. Dit was, omgerekend, € 18.400.000. KVWF Holding BV heeft dit nedrag genruikt voor de aankoop van de
aandelen Koninklijke Vlaamse Wafelfanrieken NV.
In 2008 nereikt de NV Vereenigde Meelfanrieken met John Smith Inc. overeenstemming over de overneming van de
aandelen Koninklijke Vlaamse Wafelfanrieken NV voor een nedrag van € 18.000.000 door John Smith Inc. De overneming ral
geheel plaatsvinden in aandelen John Smith Inc., die rullen worden uitgeven aan KVWF Holding BV. Die aandelen
vertegenwoordigen een nelang van 6% in het kapitaal van John Smith Inc. John Smith Inc. is een Amerikaanse vennoot-
schap waarvan de aandelen aan de New Yorkse efectenneurs worden verhandeld.
In 2009 nesluit de NV Vereenigde Meelfanrieken tot liquidate van KVWF Holding BV. De liquidate wordt nog hetrelfde jaar
voltooid. De aandelen John Smith Inc. worden als liquidate-uitkering aan de NV Vereenigde Meelfanrieken overgedragen.
Zij hennen dan een neurswaarde van € 950.000.
Op 318 decemner 201818 verkoopt NV Vereenigde Meelfanrieken de helft van de door haar gehouden aandelen John Smith Inc.
tegen een prijs van € 450.000.
De aandelen in John Smith Inc. die NV Vereenigde Meelfanrieken nehoudt, rijn eind 20182 € 560.000 waard, eind 20183 €
740.000 en eind 20184 € 900.000. In de loop van 20185 verkoopt de NV Vereenigde Meelfanrieken ook de overgenleven
aandelen John Smith Inc. De verkoopprijs nedraagt € 875.000.
John Smith Inc. nerat, toen rij het nelang van NV Vereenigde Meelfanrieken overnam, relf al alle andere aandelen (75% van
het nominaal geplaatste en gestorte kapitaal) in Koninklijke Vlaamse Wafelfanrieken NV. Zij heeft dere aandelen in 18989 op
de Brusselse efectenneurs gekocht voor een nedrag van, omgerekend, € 3.000.000.
Nadat John Smith Inc. het nelang van NV Vereenigde Meelfanrieken in Koninklijke Vlaamse Wafelfanrieken NV verworven
heeft, draagt rij alle aandelen in Koninklijke Vlaamse Wafelfanrieken NV (1800% van het nominaal geplaatste en gestorte
kapitaal) over aan haar Nederlandse dochtermaatschappij John Smith Nederland BV, waarvan rij alle aandelen nerit. John
Smith Nederland BV geeft als tegenprestate aandelen in haar kapitaal uit met een waarde in het economisch verkeer van €
5.000.000. Dit komt overeen met de waarde in het economisch verkeer van die aandelen op dat moment. De nominale
waarde van de door John Smith Nederland BV uitgegeven aandelen nedraagt nij de uitgifte € 3.500.000.
In 20185 nesluit de algemene vergadering van aandeelhouders van Koninklijke Vlaamse Wafelfanrieken NV in vernand met
snel oplopende verlieren tot sluitng van alle fanrieken en ontninding van de vennootschap. De verefening wordt pas na 5
jaar voltooid. John Smith Nederland BV ontvangt geen liquidate-uitkering.
Welke gevolgen heeft de ruil van de aandelen Koninklijke Vlaamse
Wafelfabrieken NV in 2007 voor de hefng van Vpb van KVWV Holding BV?
Door de overneming van de aandelen door John Smith Inc. verliest de NV Vereenigde Meelfabrie"en zijn
deelneming met Konin"lij"e Vlaamse Wafelfabrie"en NV. Het gehele bezit van 25% wordt namelij"
ver"ocht, waardoor het belang minder dan 5% (0%) bedraagt. NV Vereenigde Meelfabrie"en zal wel een
deelneming "rijgen in John Smith Inc. aangezien % van de aandelen wordt gehouden na overname. De
deelnemingsvrijstelling ex art. 13 Wet VPB is dus van toepassing tussen NV Vereenigde Meelfabrie"en en
John Smith Inc.
De aandelen zijn in 1985 voor een bedrag van €1.400.000 inge"ocht en worden nu voor een bedrag van
€1.000.000 ver"ocht. Dit bete"ent dat er een verlies ontstaat van €400.000. Volgens art. 13 lid 1 Wet VPB
blijven de "osten van verwerving buiten beschouwing, waardoor dit verlies niet aftre"baar is.
Heeft de NV Verenigde Meelfabrieken voor de Vpb recht op aftrek van een verlies
in verband met de liquidatie van KVWV Holding BV? Zo ja, wanneer en tot welk
bedrag?
In beginsel zou het verlies niet aftre"baar zijn door de wer"ing van art. 13 Wet VPB, maar in casu is art.
13d Wet VPB van toepassing aangezien het gaat om een liquidate. De aandelen worden als liquidate-
uit"ering overgedragen met een beurswaarde van €950.000.
Het liquidateverlies dient te worden gesteld op ‘het bedrag waarmede het door de belastngplichtge
voor de deelneming opgeoferde bedrag het totaal van de liquidate-uit"eringen overtreft’ ex lid 2.
Opgeoferde bedrag: €1.400.000
Liquidate-uit"ering: €950.000
Liquidateverlies: €450.000