Samenvatting voor het tentamen Pedagogiek van Hogeschool Leiden aan de hand van het boek en de PowerPoint’s. Zowel de onderwerpen uit het boek als de PowerPoint staan beschreven. Met behulp van deze samenvatting heb ik een 8,9 gehaald!
BIJEENKOMST 1: INTRODUCTIE PEDAGOGIEK: THEORIE: OPVOEDEN EN
OPGROEIEN
HOOFDSTUK 1 & POWERPOINT WEEK 1 (THEORIE: OPVOEDEN EN OPGROEIEN)
BESCHRIJVING VAN DE HET BEGRIP PEDAGOGIEK
De term ‘pedagogiek’ is oorspronkelijk afgeleid van het Griekse woord paidagoogia, dat is
samengesteld uit woorden pais, wat betekent ‘kind’ betekent, en ‘agogein’, wat ‘leiden’
betekent. Pedagogiek betekent dus ‘kinderleiding’.
Pedagogiek is een wetenschap die weliswaar gebruikmaakt van theorieën en resultaten
uit andere wetenschappen maar heeft daarnaast eigen theorieën en methoden
ontwikkeld. In de meeste gevallen maakt men gebruik van de psychologische,
sociologische, filosofische, theologische (levensbeschouwing) en andragogische
wetenschappen; deze worden pedagogen hulpwetenschappen genoemd.
Opvoeding is alle omgang tussen ouder en kind waarbij gericht een relatie wordt
aangegaan. In deze omgang biedt de ouder het kind liefde, geborgenheid, veiligheid,
intimiteit, aandacht, grenzen, instructie, ondersteuning en controle. Hierdoor zal het kind
tot zelfontplooiing komen en over het nodige zelfvertrouwen en de nodige zelfstandigheid
en zelfredzaamheid beschikken om richting te geven aan zijn verdere leven.
Er is sprake van opvoeding als de volgende drie punten van toepassing zijn in de omgang
met het kind:
1. Er is sprake van wederzijds respect tussen ouder en kind.
2. Het kind ervaart voldoende veiligheid bij, heeft vertrouwen in, kan rekenen op,
voelt zich geaccepteerd door en krijgt ondersteuning van de ouder.
3. Het kind wordt uitgedaagd om eigen beslissingen te nemen en te
experimenteren met nieuwe dingen, waardoor hij vertrouwen krijgt in zijn
omgeving. (→ draagt bij aan zelfontplooiing)
Deze vier dimensies zijn met elkaar verbonden en kunnen door deze verbondenheid niet
afzonderlijk toegepast worden in de opvoeding. Samen zorgen zij ervoor dat het kind
zich door de verschillende ontwikkelingsfasen heen kan slaan om volwassen te worden.
Het toepassen van deze dimensies in de opvoeding maakt het voor iedereen
gemakkelijker om zich, eenmaal volwassen, aan te passen aan de eisen die aan hem
gesteld worden.
2
,Pedagogiek, SW1C06-20
ONDERSTEUNING BIEDEN
- Het opvoedgedrag dat liefde en zorg voor het kind uitdrukt en dat zich richt op
zijn fysieke en emotionele welzijn, waardoor het zich begrepen en geaccepteerd
voelt.
- Alle opvoedgedragingen binnen deze dimensie hebben als effect dat de
ontwikkeling van het kind bevorderd wordt.
- Ondersteuning zorgt ervoor dat het kind de wereld om zich heen met vertrouwen
tegemoet treedt.
- Warmte en affectie duiden op emotionele beschikbaarheid van de ouder.
- Responsiviteit is de mate van adequaat reageren op de signalen van het kind →
Een responsieve ouder richt zich op de signalen die het kind uitzendt.
- Sensitiviteit gaat vooraf aan responsiviteit en verwijst naar het gevoelig zijn voor
de signalen die het kind uitzendt.
- De aangeboden ondersteuning kan zichtbaar worden gemat in de vorm van
belonen of straffen en de vorm ervan is afhankelijk van de leeftijd van het kind.
•
Het doel van een beloning is het stimuleren van door de opvoeder
gewenst gedrag van het kind.
• Straf wordt ter ondersteuning van het gewenste gedrag ingezet → de
bedoeling is om het kind ongewenst gedrag af te leren.
- Ondersteuning kan zowel materieel als emotioneel zijn.
INSTRUCTIE GEVEN
- Dit houdt in dat aan het kind duidelijk gemaakt wordt wat de bedoeling van iets is
en welk gedrag van hem verwacht wordt.
- Het gaat hier om de informatie die het kind krijgt voor de ontwikkeling van kennis
en vaardigheden.
- Hierdoor leer het kind strategieën ontwikkelen om zijn eigen problemen op te
lossen en verantwoordelijkheid te dragen voor zijn beslissingen.
- Zo leert het zich redden in moeilijke situaties en ontwikkelt het zijn eigenheid.
- Het kind zal door de instructies die het krijgt, steeds beter in staat zijn zelf
beslissingen te nemen en zelfstandig door het leven te gaan.
CONTROLE UITOEFENEN
- In de opvoeding is controle van de ouder ten opzichte van het kin onontbeerlijk.
- Autoritaire en autoritatieve controle hebben een verschillend effect op het kind:
- Autoritaire controle heeft een negatieve invloed op de sociale en cognitieve
competentie van het kind.
- Autoritatieve controle heeft juist een positieve invloed.
3
, Pedagogiek, SW1C06-20
- Autoritaire controle:
- Het opvoedgedrag waarbij de ouder druk uitoefent op het kind om correcte
gedrag te vertonen.
- Macht en gezag ten opzichte van het kind spelen hierbij een centrale rol →
De ouder gebruikt zijn macht om bepaald gedrag van het kind af te
dwingen, waarbij onvoorwaardelijke gehoorzaamheid wordt verlangd van
het kind.
- De eigen behoeften van het kind worden ondergeschikt gemaakt aan die
van de ouder.
- Daardoor worden de bewegingsvrijheid en autonomie van het kind
ondermijnd.
- Autoritatieve controle:
- Gedragingen van de ouder waarbij uitleg wordt gegeven aan het kind en
eisen worden gesteld aan zijn zelfstandigheid.
- Het kind krijgt informatie, instructie, suggesties en aanwijzingen voor
gewenst gedrag.
- De ouder hecht ook belang aan openheid en zal door uitleg en verklaringen
te geven, proberen instemming te verwerven voor zijn verwachtingen bij
het kind en zo wordt een belangenconflict vermeden.
- Het kind wordt sterk aangemoedigd en ondersteund door de ouder om zijn
eigen handelen te onderzoeken en er verantwoordelijkheid voor te nemen.
GRENZEN STELLEN
- Grenzen stellen heeft te maken met de wijze waarop de ouder het kind bestraft of
beloont om gewenst gedrag aan te leren.
- Het stellen van grenzen vereist consequent gedrag → de ouder moet standvastig
zijn ten aanzien van de beslissing die hij heeft genomen.
- Tevens toont de ouder respect voor de autonomie van het kind en biedt hij hem
de gelegenheid om zich te ontwikkelen op zijn eigen wijze.
- Het stellen van grenzen aan kinderen is het meest moeilijke onderdeel van de
opvoeding.
- Ouders zijn vaak bang dat het kind hen niet meer aardig zal vinden als hij
consequent is.
- Het kind is echter het meest gebaat bij consequent opvoedgedrag van de ouder →
Als het kind duidelijke grenzen krijgt aangeboden, voelt het zich serieus genomen
en voelt het de liefde en de betrokkenheid van de ouder.
- De ouder moet ongewenst gedrag nooit bestraffen vanuit frustratie.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merelgr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
