College aantekeningen
Uitwerking colleges 1-7 RTO
Alle hoorcolleges uitgewerkt met de arresten erbij
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 74 pagina's
Voorbeeld 4 van de 74 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Week 1: De drie ‘B’s van het bestuursrechtDeze week gaat over de drie ‘B’s van het bestuursrecht: bestuursorgaan, belanghebbende en besluit.
Deze begrippen zijn van groot belang voor het bestuursprocesrecht dat in dit vak centraal staat.
Vandaar dat in deze week wordt stilgestaan bij deze kernbegrippen, waarbij wordt voortgeborduurd
op hetgeen aan de orde is gekomen bij het vak Inleiding Bestuursrecht.
Deel 1: Waar hebben we het over? / Over welke procedures hebben we het?
Wat voor soort handelingen van de overheid? Vergunningsprocedures, bestuursorganen besluiten.
Andere tak zijn de procedures bij de burgerlijke rechter. Besluiten in relatie tussen overheid en
burger, de belangen hierachter voor de individu zijn groot. Voorbeeld: neveninkomsten van verkoop
op marktplaats. Vreemdelingenrecht, asielaanvraag wordt bijvoorbeeld geweigerd.
Omgevingsvergunning/bouwvergunning -> effect tussen overheid en burger. Groepen burgers
tegenwoordig ook samen voor grotere maatschappelijke vraagstukken de weg naar de rechter
zoeken (klimaat/kinderopvangtoeslag). Avondklok, maatregel wel proportioneel en noodzakelijk?
Europees en internationaal recht spelen hier ook een rol.
Kritiek: de rechter doet niet genoeg, de rechter doet teveel (op stoel van wetgever/politiek).
Burgerlijke rechter als bestuursrechter werkt in een spanningsveld om juiste balans te vinden.
In dit vak gaat het over de waarborgfunctie van het publiekrecht. De borging van de rechtspositie
van de burger in zijn contacten met de overheid geschiedt door:
- Rechtsbescherming bij een onafhankelijke rechter, maar ook:
- de normering van het overheidsoptreden door wet-en regelgeving
- de normering van het overheidsoptreden door EU-recht
- de normering van het privaatrechtelijk overheidsoptreden
We doen dat door die waarborgfunctie te plaatsen in de ‘multilayered algorithmic state’. Meerlagige
rechtsorde. Hiërarchie in rechtsbronnen aan het verdwijnen is, past dat nog wel in deze tijd?
Recht op toegang tot de rechter in geschillen met de overheid?
Grondwet maakt dit mogelijk sinds 1887. 112 Grondwet tweede lid, opdragen bepaalde geschillen
aan een rechter (niet uit burgerlijke rechtsbetrekking bestaande geschillen) kan bestuursrechter en
burgerlijke rechter worden opgedragen.
Rechterlijke macht: wet op rechterlijke organisatie: rechtbanken, gerechtshoven en Hoge Raad.
Gerechten buiten de rechterlijke organisatie: RvS tenzij andere bevoegd is: CRvB (sociale
voorzieningen) en CBB (economische bestuursrecht).
115 Grondwet - voorziening buiten de rechtspraak (administratief beroep op bestuursorgaan,
alternatief voor rechtspraak, publiekrechtelijke geschillen). Als er recht is tot toegang tot de rechter,
kunnen we dit effectueren bij een bestuursrechter.
,Artikel 6 EVRM Recht op onafhankelijke en onpartijdige rechter. Beslist door de EHRM in de zaak
Benthem. Administratief beroep in strijd met artikel 6 EVRM.
Benthem: procedure bij Nederlands kroonberoep is in strijd met Art. 6 EVRM. Recht tot toegang tot
onafhankelijke en onpartijdige rechter, kroonberoep voldoet hier niet aan.
Discussie tussen Loef en Struycken. Voorstellen Algemene wet Bestuursrecht, Struycken moest niet
veel hebben van rechtspraak op het terrein van publiekrecht. Dat was omdat hij ernstige
bedenkingen had op het gebied van effectiviteit. Wat moet een rechter doen bij
belangenafwegingen? Dit moet een bestuursorgaan doen, wat blijft er dan nog over voor de
rechter? Dan is burger beter geholpen bij administratief beroep, ide kunnen ten volle heroverwegen
en niet marginaal door de recht. Grote delen bestuursrecht bevrucht door administratief beroep
(115 Grondwet).
Struycken: burger heeft van rechter niet veel te verwachten, laat in bestuurlijke kolom.
Artikel 6 EVRM: burgerlijke rechten en verplichtingen en strafrechtelijke vervolging.
- relevantie voor het bestuursrecht? Het hof heeft gezegd dat je dit niet moet invullen naar
nationaal recht, want wat naar nationaal recht burgerlijk recht is en strafrecht niet bepalend
is voor hoe 6 EVRM uitgelegd moet worden. Het heeft een autonome betekenis, los van de
kwalificatie van het geschil naar nationaal recht. Vergunningverlening is een recht, burgerlijk
recht, civil right volgens het EVRM. Boeten opgelegd is ook criminal charge, punitieve
sancties. -> vloeit voort dat er een recht is op een onafhankelijke rechter, geldt voor hele
bestuursrecht, 2 uitzonderingen:
- Migratierecht, vreemdelingenrecht, geld 6 EVRM niet.
- Belastingrecht geld 6 EVRM ook niet (is iets van de rechtsstaat), alleen bij criminal charges,
dan wel bij 6 EVRM.
Dit staat ook in artikel 47 Handvest: ‘Eenieder wiens door de recht van de Unie gewaarborgde
rechten en vrijheden zijn geschonden (..)’ - recht op toegang tot een onafhankelijke rechter.
Een equivalent van 47 Handvest en 6 EVRM hebben we niet in onze grondwet. Dat komt
waarschijnlijk wel, aangenomen voorstel tot wijziging tot grondwet. Artikel 17, eerste lid: ‘Ieder
heeft bij het vaststellen van zijn rechten of verplichtingen of bij het bepalen van een gegrondheid tot
het tegen hem ingestelde vervolging, recht op een eerlijk proces binnen een eerlijke termijn bij een
onpartijdige onafhankelijke rechter.’ Nuttig of zinloos? Reikwijdte 6 EVRM - zijn nog wel een paar
blinde vlekken (belastingrecht en vreemdelingenrecht). Ook vragen naar het redelijke termijn.
Symbolische waarde, sterke overheid vs. zwakke burger.
RTO vertegenwoordigt een intrinsieke waarde in de democratische rechtsstaat:
- Het systeem van bestuursrechtelijke rechtsbescherming ligt onder een vergrootglas van
juristen, politici en opiniemakers.
- Aanleiding vormen zowel zaken waarin de rechter ervan wordt beschuldigd te weinig te
hebben gedaan (toeslagenaffaire), als waarin hij juist teveel doet
(stikstofzaken/klimaatzaken).
, - De toeslagenaffaire heeft ons nog maar een keer ingescherpt hoe fundamenteel het belang
van rechtsbescherming tegen de overheid is voor het goed functioneren van onze
democratische rechtsstaat.
- Rechtsbescherming begint niet pas bij de rechter, maar al eerder en is een
verantwoordelijkheid van rechter, bestuur en wetgever gezamenlijk. Dat besef is echter niet
springlevend.
- Wat daarvoor in elk geval nodig is, is dat wetgever, bestuur en rechtspraak nadenken over
de constitutionele context waarbinnen ze werken en de functie die ze daarin geacht worden
te vervullen.
Organisatie van de bestuursrechtspraak: hoe zat het ook alweer?
Hoofdregel:
- bezwaar bij het bestuur (volledige heroverweging in bezwaar)
- Beroep bij de rechtbank
- Hoger Beroep Afdeling bestuursrechtspraak van de RvS, tenzij:
Centrale Raad van Beroep (CRvB): sociale zekerheid geschillen
College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBB): geschillen over economisch bestuursrecht
Gerechtshof en cassatie Hoge Raad: belastingrecht
Publiekrechtelijke rechtshandelingen van bestuursorganen
Bestuursorgaan verstaan we:
Artikel 1:1, eerste lid, onder a en b, Awb
- Organen van rechtspersonen die krachtens publiekrecht zijn ingesteld (a-organen)
De Staat, de provincie, de gemeente, het waterschap, alsmede alle (overige) lichamen waaraan
krachtens de Grondwet verordenende bevoegdheid is toegekend (openbare lichamen). Art. 2:1,
eerste lid, BW.
Andere lichamen waarvan rechtspersoonlijkheid uit een bijzondere wet voortvloeit (art 2:1, tweede
lid, BW). Denk aan: Commissariaat voor de Media, SVB, UWV, etc.
- Een ander persoon of college van een privaatrechtelijke rechtspersoon, met enig openbaar
gezag bekleed (b-organen)
Wettelijke grondslag (bijv. uitvoering APK-keuringen)
Zonder wettelijke grondslag: ‘Betalen en bepalen’ (ABRvS 17 september 2014,
ECLI:NL:RVS:2014:3379 (het bestuur van de Stichting bevordering kwaliteit leefomgeving
Schipholregio werd uiteindelijk niet als b-orgaan aangemerkt)
- Stichting was geld gebracht en criteria geformuleerd waar dat geld aan burgers kon worden
verdeeld die hinder ondervonden van schiphol verkeer. B-orgaan? Geen wettelijke
, grondslag, daar kunnen onder omstandigheden dat er wel een publieke taak aan is
toegekend.
- 2 criteria: uitkering bepaald en betaald door overheidsorgaan? Dit geval was dat niet zo,
criteria waren niet gesteld door provincie of gemeente. Betalen ook niet door de overheid,
maar door Schiphol N.V. ingebracht.
Besluitenprocesrecht
Besluit als toegangskaartje (8:1 Awb jo. 1:3 Awb)
- bevoegdheidsverdeling [HR 22-02-1957, NJ 57/310, Schellen en deuropeners]
- toetsingsobject (artikel 8:69 Awb)
Invloed op bevoegdheid bestuursrechter (draaien aan knoppen)
- wetgever: uitbreiden (aanmerken) en beperken (uitsluiten)
- rechter: strategisch besluitbegrip
De rechter beoordeeld of het besluit deugt, hij oordeelt over het besluit dat b.o. heeft genomen.
Goed voorbereid/onvoldoende onderzoek etc. Nieuw besluit wordt genomen ter vervanging. Besluit
is op 2 manieren dominant: om bij rechter binnen te komen en om te toetsten.
Bevoegdheidsverdeling: de bevoegdheid van de burgerlijke rechter is er eigenlijk altijd. Niet
ontvankelijk bij de burgerlijke rechter als er een mogelijkheid bij de bestuursrechter openstaat.
1:3 Awb lid 2 beschikking: besluit van het soort dat zich richt op 1 persoon.
Uitbreiding door de wetgever:
Artikel 8:1 Awb: een belanghebbende kan beroep instellen tegen een besluit als bedoeld in artikel
1:3 Awb
- Uitbreiding I: de afwijzing van een aanvraag (artikel 1:3, lid 2 Awb)
- Uitbreiding II: de vergunning van rechtswege (artikel 4:20b, lid 2 Awb)
- Uitbreiding III: voor wat betreft bezwaar en beroep wordt met een besluit gelijkgesteld (het
is dus geen besluit!): de schriftelijke weigering een besluit te nemen:
Het niet in behandeling nemen van een aanvraag (4:5 Awb) Aanmerken of wat betreft bezwaar en
beroep met een besluit gelijkstellen. Wel een procedure kan worden gevoerd op niet beslissen,
weinig te toetsen, alleen de weigering op aanvraag. 6:2a Awb en 6:2b Awb.
- Uitbreiding IV: voor wat betreft bezwaar en beroep wordt met een besluit gelijkgesteld (het
is dus geen besluit!): het niet tijdig nemen van een besluit (art. 6:2 b Awb):
Na een ingebrekestelling en een termijn van twee weken
- Verbeurte van een dwangsom ex art. 4:17 Awb. Let op: alleen beschikking op aanvraag
- mogelijkheid om beroep in te stellen (art. 6:12, lid 2). Let op: tegen niet tijdig nemen besluit
- Uitbreiding V: de verzoekschriftprocedure in art. 8:88 Awb en verder over een verzoek om
vergoeding van schade
Beperkingen door de wetgever:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emyproenings. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,66. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 85443 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen