In dit document zijn de uitwerkingen van werkgroep 2 Verbintenissenrecht te vinden. Ook zijn de leerdoelen van week 2 uitgewerkt; deze zijn erg handig om te leren voor het tentamen.
Week 2
Nietigheid en vernietigbaarheid van rechtshandelingen (I)
1. Korte beschrijving van de inhoud
In de eerste week zijn de voorwaarden voor het totstandkomen van een rechtshandeling in het algemeen
en meer in het bijzonder een overeenkomst aan de orde geweest. Ook wanneer aan deze voorwaarden is
voldaan, kan een rechtshandeling onder bepaalde omstandigheden nietig of vernietigbaar zijn.
Nietig wil zeggen dat de rechtshandeling niet tot stand komt, dit doet zich voor als aan de
totstandkomingsvereisten voor de rechtshandeling niet is voldaan (bijvoorbeeld de wil ontbreekt). Indien
een rechtshandeling wordt vernietigd, wordt een rechtshandeling achteraf gezien (met terugwerkende
kracht) als nietig aangemerkt. Het verschil tussen een nietige en vernietigbare rechtshandeling is dat de
nietige rechtshandeling meteen en van rechtswege nietig is. Een vernietigbare rechtshandeling is
daarentegen in eerste instantie wel rechtsgeldig tot stand gekomen en het is aan de vernietigingsbevoegde
om ervoor te kiezen de rechtshandeling al dan niet te vernietigen.
In deze en de volgende week komt een aantal belangrijke gronden en gevolgen van nietigheid en
vernietigbaarheid van rechtshandelingen aan bod. Een rechtshandeling kan bijvoorbeeld nietig zijn op
grond van art. 3:40 lid 1 BW (strijd met de goede zeden of de openbare orde) of art. 3:43 BW
(handelingsonbevoegdheid). Ook het niet-voldoen aan een wettelijk vormvoorschrift kan tot gevolg hebben
dat een rechtshandeling nietig is op grond van art. 3:39 BW.
Gronden voor vernietigbaarheid zijn bijvoorbeeld handelingsonbekwaamheid (bijvoorbeeld bij minderjarigen
en onder curatele gestelden) en de wilsgebreken (dwaling, bedrog, bedreiging en misbruik van
omstandigheden).
De wilsgebreken moeten onderscheiden worden van wilsontbreken. Indien de met de verklaring
overeenstemmende wil ontbreekt, is sprake van wilsontbreken en komt er geen rechtshandeling tot stand,
omdat niet voldaan is aan de vereisten van art. 3:33 BW (zie week 1). In geval van een wilsgebrek is er wel
een met de verklaring overeenstemmende wil, maar de wil is op een onzuivere wijze tot stand gekomen. Er
is bijvoorbeeld door de wederpartij onjuiste informatie verstrekt of er is door de wederpartij onbehoorlijke
druk uitgeoefend. In dat geval is de overeenkomst vernietigbaar, mits aan alle voorwaarden van art. 3:44 of
art. 6:228 BW is voldaan. In deze week worden dwaling en bedrog bestudeerd. Bedreiging en misbruik van
omstandigheden zijn onderdeel van week 3.
Een nietige rechtshandeling is van aanvang af nietig en kan geen rechtsgevolgen hebben. Een
vernietigbare rechtshandeling is geldig totdat deze wordt vernietigd. Indien er wordt vernietigd, dan wordt
de geldigheid met terugwerkende kracht aan de rechtshandeling ontnomen. Dat wil zeggen dat de
rechtshandeling achteraf gezien geacht wordt nooit te hebben bestaan. Het resultaat van de vernietiging is
dus uiteindelijk hetzelfde. Het is in beide gevallen mogelijk dat er wel uitvoering is gegeven aan de uit de
nietige rechtshandeling voortvloeiende verbintenissen. Hoe daarmee om moet worden gegaan komt aan de
orde in week 3.
, 2. Leerdoelen
1. de eisen die de wet stelt aan personen om een geldige rechtshandeling te verrichten in het kader van
de leerstukken handelingsbekwaamheid en handelingsbevoegdheid opsommen, herkennen, toelichten
en hanteren aan de hand van concrete voorbeelden;
Art. 3:32 lid 1 hoofdregel iedere natuurlijke persoon is bekwaam tot het verrichten van
rechtshandelingen.
Rechtspersonen zijn handelingsbekwaam. Art. 2:5 stelt namelijk de rechtspersoon, voor wat betreft het
vermogensrecht, gelijk met een natuurlijk persoon.
Handelingsonbekwaamheid
De rechter beoordeelt voor elke concreet geval wie moet worden beschermd bij situaties waarbij
iemand zijn eigen belangen niet kan behartigen op grond van een geestelijke stoornis (feitelijk
onbekwaam)
De wetgever heeft bij voorbaat minderjarigen (ouders/voogd) en onder curatele gestelden (curator)
handelingsonbekwaam verklaard.
Een vertrouwensregel (art. 3:35 BW) geldt hier niet.
1:381 lid 3 als een onder curatele gestelde toestemming krijgt van zijn curator, dan kan hij
bekwaam rechtshandelingen verrichten.
Handelingsonbevoegdheid
Art. 3:43 bepaalt dat rechters, advocaten, notarissen en personen die met openbaar gezag zijn
bekleed, niet bevoegd zijn om bepaalde rechtshandelingen (onaantastbaar) te verrichten.
Zij zijn niet bevoegd tot het sluiten van overeenkomsten die strekken tot het verkrijgen van
goederen waarover in hun rechtsgebied een procedure aanhangig is.
Deze personen zijn in het algemeen volledig handelingsbekwaam en dus in staat zich op alle
overige terreinen van het rechtsverkeer te binden.
Reden van handelingsonbevoegdheid:
De wetgever acht het wenselijk dat iedere schijn van belangenverstrengeling wordt
vermeden.
2. de vormvoorschriften die de wet stelt aan een (specifieke) rechtshandeling opsommen, herkennen en
toelichten aan de hand van concrete voorbeelden;
Vormvoorschriften
1. Formalisme
Een contract is steeds gebonden aan een bepaalde vorm
2. Consensualisme
Rechtshandelingen zijn vormvrij
Enige vereisten: wil en verklaring
Uitzondering: de wet geeft regels over de vorm waarin bepaalde rechtshandelingen
moeten worden verricht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper intissar_guds. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
