Samenvatting
Samenvatting Gezondheidsgedrag: interactie tussen omgeving en individu
Samenvatting van 40 pagina's voor het vak Gezondheidsgedrag: interactie tussen individu en omgeving aan de OU (Tentamencijfer 8,5)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 40 pagina's
Voorbeeld 4 van de 40 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
29 beoordelingen
Door: ijfkesulman • 2 jaar geleden
Door: sj_eisma • 2 jaar geleden
Door: avanhelmond • 3 jaar geleden
Door: moniquekromhout • 3 jaar geleden
Door: jozuajanssens • 3 jaar geleden
Door: cherylspeets • 3 jaar geleden
Door: petravanrozen • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting gezondheidsgedrag,Thema 1
Health behavior: interaction between individual and environment - Boekhout
Gezondheidsgedrag heb je zelf invloed op, maar gedrag en zelfbeeld worden beïnvloed door factoren
buiten jezelf. De mate waarin we bewegen, eet keuzes maken en onze mentale mindset wordt
beïnvloed door de actuele fysieke, sociale, economische en politieke omgeving die we ons dagelijks
leven leiden.
Rainbow model of health (Dahlgren and whitehead)
- Individu: genetische samenstelling en leefstijlfactoren
- Sociale omgeving
- Leef- en werkomstandigheden
- Sociaaleconomisch, cultureel en omgevingsomstandigheden
De lagen zijn verweven en werken op elkaar in.
Health Field concept (LaLonde) = de verbinding tussen individueel gezondheidsgerelateerd gedrag
(lifestyle), aanleg (human biology), de kwaliteit en toegankelijkheid voor de gezondheidszorg en
persoonlijke omgeving (physical as well as social and economic).
Macro = sociale-, economische-, culturele- en fysieke omgeving.
Mese = werk- en leefomstandigheden.
Micro = gedrag en genetische aanleg.
ANGELO model = analysis grid for environments linked to obesity = een framework om obesogene
omgeving beter te begrijpen → omgevingen dat het eten van ongezonde dingen makkelijk maakt.
Verschillende omgevingstypes worden gecombineerd met de grootte en nabijheid van
omgevingsfactoren die op het individu betrekking hebben
Gaat uit van micro- en macro omgeving. Volgende elementen:
- Fysieke omgeving
- Economische omgeving
- Politieke omgeving
- Sociaal-culturele omgeving
Twee individuen met dezelfde ziekte kunnen verschillende perspectieven hebben voor de kwaliteit
van leven.
,Een gezondheidspsycholoog kan mensen helpen met het maken van een gezondheidskeuze (primaire
ziekte preventie) en kan helpen met het voorkomen van negatieve mentale gezondheidsimpact van
fysieke problemen (secundaire- en tertiaire preventie).
Nieuw perspectief op gezondheid → leidde tot een maatschappelijke realisatie → gezondheid wordt
als geheel beschouwd, waarbij er wordt gekeken naar de psychologische en de sociale context van
gezondheid en ziekte. Het wordt een meer holistische- en bio-psycho-sociale benadering. Resultaat:
Ottawa Charter 5 verschillende gezondheidsgerelateerde actiegebieden:
- Gezondheidsbeleid
- Versterken van gemeenschapsacties
- Ontwikkelen van persoonlijke vaardigheden
- Heroriënteren van primaire preventie en het bevorderen van gezondheid
- Creëren van ondersteunende omgevingen
Richt zich niet alleen op persoonlijke determinanten, maar ook op determinanten uit de omgeving.
Gezondheid (volgens de WHO) = gezondheid is een staat van complete fysieke, mentale en sociale
welbevinden en niet alleen de afwezigheid van ziekte of handicap.
Gezondheid (positieve gezondheid, nieuwe definitie) = de mogelijkheid om zich aan te passen en
zichzelf te beheren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven.
Gezondheidspsychologie (volgens OU) = gezondheidspsychologie is de wetenschat dat zich focust op
de relatie tussen fysieke, biologische en sociale factoren aan de ene kant en gezondheid en ziekte
aan de andere kant. Is één van de meest belangrijke velden binnen de psychologie.
Gezonde leefomgeving (RIVM) = en gezonde leefomgeving is een leefomgeving die als prettig wordt
ervaren, die uitnodigt tot gezond gedrag en waar de druk op de gezondheid zo laag mogelijk is
Positive deviants = positieve uitzonderingen → het gaat om mensen die zich in een kwetsbare sociale
setting bewegen in een risicovolle omgevingscontext en die het tegen alle verwachtingen in beter
doen dan andere mensen met dezelfde achtergrond en middelen, doordat zij op een positieve
manier afwijken van het gemiddelde.
- Positive = omdat ze handelingen verrichten die gunstig/gezond uitpakken
- Deviant = omdat ze gedrag vertonen dat afwijkt van de norm
Kritiek op theorieën:
- Onderscheid in verschillende niveaus van invloed vanuit de omgeving, zijn moeilijk in de
praktijk te maken → niveau’s hebben vaak onderling invloed op elkaar of vertonen overlap.
Sommige mensen kunnen kwetsbaar zijn in een bepaalde omgeving die voor anderen, meer
veerkrachtige mensen, geen gevaarlijke omgeving is
- Veranderingen op macro niveau kunnen directe consequenties hebben voor omgevingen op
microniveau
De medische conditie heeft een indirecte invloed op onze interactie met de omgeving omdat we ons
gedrag erop aanpassen.
De medische conditie heeft een directe invloed op onze interactie met de omgeving omdat we de
omgeving anders beleven.
‘Your happiness is your choice’ en ‘your health is your responsibility’ → gevaar van: het slachttoffer
de schuld geven (blaming the victim, omdat genetische predispositie, mediische conditie en iemands
persoonlijkheid niet geheel onder eigen controle staan en deels gezondheid en welbevinden
bepalen.
, De sociale omgeving heeft een directe en indirecte invloed op onze gezondheid:
- Direct:
o Sociaal economische status → beschikbaarheid en toegankelijkheid van gezonde
keuzes
o Sociale verbondenheid → mensen voelen zich gesteund en niet eenzaam
o Sociale gemeenschap → mensen voelen zich gesteund en niet eenzaam
- Indirect:
o Sociale normen: vertellen hoe we ons moeten gedragen → werkt op gedrag
Thema 2
The obesogenic environment - Boekhout
Introduction.
Obesogeniciteit van een omgeving = de som van invloed dat de omgeving, kansen of
omstandigheden van het leven hebben bij het bevorderen van obesitas bij individuen of populaties.
Overgewicht en obesitas (WHO) = abnormale vetophoping die de gezondheid kan schaden. Wordt
veroorzaakt door een verschil in balans tussen energieverbruik en energie inname.
- Overgewicht: BMI >25
- Obesitas: BMI >30
Gevolgen overgewicht:
- Cardiovasculaire ziekten
- Diabetes
- Musculoskeletal ziektes (artritis)
- Sommige vormen van kanker (borst, ovaria, prostaat, lever, galblaas, nier en darm)
Obesitas wordt gelinkt door:
- Hoge consumptie van frisdranken
- Veel intake fastfood
- Missen van het ontbijt
- Lage intake van fruit en groente
- Televisie kijken
- Weinig fysieke activiteit
Het veranderen van obesitas gedrag is moeilijk omdat:
- Kan alleen wanneer er geen hinder is van medische condities of genetische condities
- Individuen moeten een gezonde levensstijl kunnen leiden (toegang hebben tot gezond
voedsel)
- Individuen zijn in constante interactie met de omgeving (gezonde of ongezonde omgeving)
- Wanneer alleen wordt gefocust op de individuele benadering, worden de stroomopwaartse
drivers van obesitas niet aangepakt (food industrie)
De obesitas epidemie kan gezien worden als een onbedoeld biologisch gevolg van economische en
maatschappelijke veranderingen die leiden tot een schadelijk milieu.
Voorbeelden van landen voor het promoten van een gezonde individuele levensstijl (macro):
- Eten met veel vet, suiker en zout is verboden om op de tv te laten zien (Brazilie, Taiwan en
Litouwen)
- Marketing voor energiedrankjes zijn beperkt: mag niet gerelateerd worden aan sport of
aangeboden worden op school (letland)
- Minimaal drie uur per week gymles (Zwitserland)
- Geld van gemeente om fietsparkeerterreinen naast het treinstation te bouwen (NL)
Interventies op micro niveau:
- De gezonde stad
- Korting op e-bikes
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Anne007. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen