Dit is een samenvatting van het boek Blind Spots (H1 t/m H8) dat onderdeel uitmaakt van de stof voor het tentamen van het vak Auditing Research. Uit het boek zijn alle theorieën en begrippen uitgebreid samengevat. Met deze samenvatting hoef je het boek zelf niet meer te lezen. De samenvatting is i...
,Inhoud
Hoofdstuk 1................................................................................................................................................ 3
Het gat tussen bedoeld en werkelijk ethisch gedrag................................................................................3
Hoofdstuk 2................................................................................................................................................ 5
Waarom traditionele benaderingen in ethiek je niet zullen redden...........................................................5
Hoofdstuk 3................................................................................................................................................ 9
Wanneer we tegen onze eigen ethische waarden in handelen................................................................9
Hoofdstuk 4.............................................................................................................................................. 11
Waarom je niet zo ethisch bent als je denkt dat je bent.........................................................................11
Hoofdstuk 5.............................................................................................................................................. 14
Wanneer we onethisch gedrag negeren.................................................................................................14
Hoofdstuk 6.............................................................................................................................................. 16
Valse hoop hebben in de ethische organisatie.......................................................................................16
Hoofdstuk 7.............................................................................................................................................. 19
Waarom we onze corrupte instituten niet kunnen herstellen..................................................................19
Hoofdstuk 8.............................................................................................................................................. 24
Het gat vernauwen................................................................................................................................. 24
2
,Hoofdstuk 1
Het gat tussen bedoeld en werkelijk ethisch gedrag
Als je zou moeten beoordelen hoe ethisch je bent in vergelijking met de mensen om je heen op een
schaal van 0 tot 100, zal je score waarschijnlijk hoger dan 50 zijn. De gemiddelde score van alle mensen
die dit doen zou uitkomen op ongeveer 75. Echter, dit kan niet het geval zijn. De gemiddelde score zou
50 moeten zijn. Mensen overschatten dus hun moreel relatief aan anderen. We zijn ons onbewust van het
gat tussen hoe ethisch we denken dat we zijn en hoe ethisch we daadwerkelijk zijn. Het doel van dit boek
is om je te wijzen op je ethische blinde vlekken (blind spots), zodat je je bewust bent van het gat. Het gat
tussen wie je wil zijn en de persoon die je werkelijk bent.
Gedragsethiek: een nieuwe manier om onethisch gedrag te begrijpen
De schandalen die plaats hebben gevonden in het nieuwe millennium hebben ons vertrouwen in
bedrijven onze leiders beschadigd. Bedrijven en financiële instituten hebben zich daarom ingezet om
meer ethisch te worden door ethisch gedrag binnen hun muren te verbeteren en te handhaven.
Bijvoorbeeld door middel van ethische training en codes. Ook zijn er inspanningen van meer
regelgevende aard getoond. Bijvoorbeeld de Sarbanes-Oxley Act. De resultaten van deze inspanningen
zijn echter gemengd. Sommige diversiteitsprogramma’s hebben zelfs negatieve consequenties en
bovendien zijn dergelijke interventies niet nieuw.
Zou de financiële crisis opgelost kunnen worden door alle betrokken individuen meer ethiek trainingen te
geven? Nee. Ethische interventies hebben gefaald en zullen altijd blijven falen aangezien ze gebaseerd
zijn op een onjuiste aanname: dat individuen een ethisch dilemma herkennen als ze er één zien. Ethische
training veronderstelt dat het benadrukken van morele componenten van beslissingen leidinggevenden
zal inspireren om het morele pad te kiezen. Echter, deze trainingen nemen aan dat leidinggevenden
expliciete afwegingen maken tussen ethisch gedrag en winst en die aanname is incompleet. Dit
denkmodel erkent niet onze aangeboren psychologische reacties die ontstaan als we geconfronteerd
worden met een ethisch dilemma.
Gedragsethiek (behavioral ethics) is een gebied dat probeert te begrijpen hoe mensen zich daadwerkelijk
gedragen als ze geconfronteerd worden met ethische dilemma’s. Dit gebied kan ons inzicht bieden in
waarom we ons vaak tegengesteld aan onze beste ethische intenties gedragen. Ons ethische gedrag is
vaak inconsistent. Morele hypocrisie (moral hypocrisy) doet zich voor als de evaluaties van je eigen
morele overtredingen substantieel verschillen van de evaluaties van dezelfde overtredingen begaan door
anderen. Deze dubbele standaard (één regel voor onszelf en een andere regel voor anderen) is
consistent met het gat dat vaak bestaat tussen wie we zijn en wie we denken dat we zouden moeten zijn.
Traditionele benaderingen in ethiek hebben een gebrek aan begrip van de onbedoelde en toch
voorspelbare cognitieve patronen die resulteren in onethisch gedrag. Dit boek, echter, focust zich op
beperkt moraliteit (bounded ethicality) en dus op het psychologische proces dat ertoe leidt dat zelfs goede
mensen twijfelachtig ethisch gedrag vertonen dat hun eigen gewenste ethiek tegenspreekt. Beperkte
moraliteit komt pas aan de orde als individuen beslissingen maken die anderen schaden en wanneer die
schade inconsistent is met de bewuste overtuigingen en voorkeuren van de besluitvormer.
Hoe zit het met jou? De implicaties van ethische gaten voor individuen
Onze voorkeuren en vooroordelen beïnvloeden hoe we ethische dilemma’s beoordelen. Echter, vaak zijn
we niet in staat te erkennen dat dit het geval is. Het idee dat we een gat ervaren tussen wie we denken te
zijn en wie we daadwerkelijk zijn is gerelateerd aan het probleem van beperkt bewustzijn (bounded
awareness). Dit is de neiging om belangrijke en relevante informatie niet mee te nemen in onze
beslissingen door willekeurige en disfunctionele grenzen te plaatsen rondom onze definitie van een
probleem. Beperkt bewustzijn resulteert in een systematisch falen om informatie te zien die relevant is
voor onze persoonlijke levens en professionele verplichtingen. We zijn ons ‘beperkt bewust’: onze
3
, perceptie en besluitvorming is beperkt op manieren die we ons niet realiseren. Recent onderzoek toont
daarnaast aan dat we ook onderhevig zijn aan beperkte moraliteit: systematische beperkingen van onze
moraliteit die ons eigenbelang bevoorrechten ten koste van de belangen van anderen.
Hoe zit het met jouw organisatie? De implicaties van ethische gaten voor organisaties
Vanwege het potentieel voor grootschalige rampen verergeren ethische gaten op het individuele niveau
als ze beschouwd worden op organisatieniveau. Het ethische gat van een organisatie is groter dan alleen
de som van de individuele ethische gaten van haar werknemers. Groepswerk, de bouwsteen van
organisaties, creëert extra ethische gaten. Groepsdenken (group think) is de neiging van groepen om een
realistische beoordeling van alternatieve handelingen te vermijden ten gunste van unanimiteit. Dit kan
voorkomen dat groepen dubieuze beslissingen in twijfel trekken.
Daarnaast voorkomen functionele grenzen dat individuen een probleem beschouwen als een ethisch
probleem. Organisaties segmenteren beslissingen vaak in bepaalde groepen of verspreiden verschillende
aspecten van een beslissing onder verschillende delen van de organisatie. Het typische ethische dilemma
wordt daardoor gezien als een marketing-, verkoop- of financieel probleem. Zelfs wanneer het probleem
ethisch duidelijk relevant is voor meerdere groepen. Alleen als de grenzen verwijderd worden, wordt het
ethische belang van de beslissing duidelijk.
Hoe zit het met de maatschappij? De implicaties van ethische gaten voor de maatschappij
Beslissingen over beleid zijn misschien wel de meest belangrijke beslissingen die we als maatschappij
maken. Echter, hier spelen blinde vlekken vaak een actieve, dysfunctionele rol zonder bewuste aandacht.
Iedereen wil dat de individuen en organisaties die ons vertegenwoordigen zich ethisch gedragen. Toch
zijn degenen die beslissingen maken die de maatschappij beïnvloeden zich vaak niet bewust van de
blinde vlekken die ervoor zorgen dat ze dat niet doen. Individuen zijn zich onbewust van de
psychologische aspecten van belangenconflicten. Meer problematisch zijn de richtlijnen en wetten die
bedoeld zijn om de maatschappij te beschermen tegen belangenconflicten, maar alleen beschermen
tegen bedoelde corruptie. De meeste gevallen van corruptie of, meer algemeen, onethisch gedrag zijn
onbedoeld. Ze zijn een product van beperkte moraliteit en het vervagen van de ethische dimensie van het
probleem. Om die reden zijn de wetten over bedoelde corruptie maar weinig nuttig voor het beschermen
van de maatschappij.
Beperkte moraliteit: implicaties op drie analyseniveaus
Mensen verlenen over het algemeen de voorkeur aan het vinden van één verklaring voor een sociaal
probleem. Echter, ethische dilemma’s hebben niet één verklaring. Blinde vlekken vormen zich op
verschillende analyseniveaus: individueel, organisatie en maatschappij. Op het individuele niveau zijn we
het slachtoffer van psychologische processen die onze beslissingen vertekenen. Bovendien weten we
niet dat we bevooroordeeld zijn. Op het organisatieniveau zijn bedrijfsleiders vaak niet in staat om de rol
van beperkte moraliteit in de beslissingen van hun werknemers te erkennen. Daarnaast zijn ze er vaak
van overtuigd dat de integriteit van hun werknemers hen en de organisatie zal beschermen tegen
ethische overtredingen. Toch worden veel ethische overtredingen veroorzaakt door de fijne kneepjes van
de menselijke psychologie en niet door integriteit. Om goede interventies te ontwerpen, moeten leiders
overwegen op welke manieren hun huidige omgeving onethisch handelen kan opwekken zonder de
bewuste aandacht van de besluitvormer. Op het maatschappelijke niveau is het de taak van de overheid
om deze problemen op te lossen wanneer het individuen of organisaties niet lukt. Als de overheid niet in
staat is te worstelen met de beperkte moraliteit van individuen, organisaties en industrieën, zullen
effectieve oplossingen niet bereikt worden. In verschillende industrieën moet het psychologische proces
dat leidt tot ethische vervaging en moet beperkte moraliteit overwogen worden. Dit vereist dat er
veranderingen plaatsvinden in maatschappelijke standaarden die de waarde-afwegingen die we maken
benadrukken en de aandacht vestigen op toekomstige bezorgdheden.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rugbedrijfskunde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
