Aardrijkskunde de Geo Ontwikkelingsland
Brazilië 4/5 havo
H1 Natuurlijk Brazilië
Paragraaf 1.1 Ontdek Brazilië
Kennismaking met Brazilië
Tijdens ontdekkingsreizen beelden van Brazilië anders dan nu.
● Beelden 16de eeuw: groot, warm, bergen, bossen, eenvoudige bewoners
● Positieve beelden nu: Amazoneregenwoud, Amazone,
zandstranden, warm, groot, voetbal, carnaval, samba, Rio
de Janeiro, Christusbeeld, opkomend land
● Negatieve beelden nu: houtkap oerwoud, armoede in
sloppenwijken
Het ontstaan van beelden
Beelden van plaatsen ontstaan door informatie: tv, tijdschriften,
verhalen, eigen ervaringen. Alle informatie zorgt voor persoonlijk
beeld van plaats in je hoofd = perceptie.
● Persoonlijke kaart van je beeld = mental map
Het geografische beeld
In aardrijkskunde staat geografisch beeld centraal. Kenmerken van
geografisch beeld zijn:
‒ controleerbaar (objectiever)
‒ vollediger
‒ niet gebaseerd op vooroordelen
volledig geografisch beeld behandelt volgende gegevens:
‒ ligging (van plaatsen, landen, werelddelen)
‒ gebiedskenmerken (natuurlijke kenmerken en inrichting)
‒ bewonerskenmerken (economisch, politiek, cultureel en demografisch),
‒ relaties (tussen en binnen plaatsen, landen en werelddelen)
Enorm land in Zuid-Amerika
Met 8,5 miljoen km2 is Brazilië qua grootte het 5e land ter
wereld. Ligging van Brazilië:
‒ in Zuid-Amerika
‒ tussen: 5⁰ N.B. en 33⁰ Z.B. (van noord tot zuid ±
4.300 km)
‒ tussen 35⁰ W.L. en 74⁰ W.L. (van oost tot west ±
4.300 km)
reizen grote uitdaging: veel langeafstandsbussen,
vliegtuigen en boten.
goederenvervoer per vrachtwagen en trein
, Paragraaf 1.2 Landschappen en delfstoffen
Reliëf in Brazilië
Grote delen van Brazilië zijn vlak of lichtglooiend. Maar ook heuvels en bergketens. Overzicht van
reliëfgebieden:
● Hoogland van Guyana: met tafelbergen tot 2.900 m hoog
● Hoogland van Brazilië: met verspreide bergketens met hoogland tot 1.100 m hoog
● Amazonebekken: vlakte van Amazone
● verschillende kleine vlaktes: met moerasachtige Pantanal
Reliëf verklaard
► Landschappen komen tot stand door:
‒ platentektoniek (endogene processen)
‒ verwering, erosie en sedimentatie (exogene processen)
Oude plateaus
► Hooglanden Brazilië zijn schilden. Ooit kleine continenten die naar elkaar bewogen en
Pangea vormden.
● 230 miljoen jaar geleden valt Pangea uit elkaar (endogeen proces)
● Zuid-Amerikaanse plaat beweegt → vorming gebergten en plateaus door opheffing oude
schilden
● hoogland bevat graniet, leisteen en sedimentgesteenten
● rivieren stromend naar Amazone of Paraguay/Paraná zorgen vooral voor erosie (exogeen
proces)
Laagland
Rivieren en zee sedimenteren in laagland (Amazonebekken) klei- en zandlagen (exogeen proces).
Later samengedrukt tot sedimentgesteente (endogeen proces).
Natuurlijke hulpbronnen
Geologische processen zorgden voor veel natuurlijke hulpbronnen.
● delfstoffen:
‒ ertsen, zoals ijzererts (hooglanden), tin, koper, zilver, bauxiet (Amazonegebied)
‒ aardolie (voor kust)
● ontstaan en spreiding natuurlijk hulpbronnen hangen samen met de geologie van gebied
IJzererts: een oeroude hulpbron
► Bij ijzererts begint ertsvorming bij afzetting ijzerhoudende sedimenten: dat gebeurt als
zuurstof toegevoegd wordt aan zuurstofarme oceanen. (Tussen ijzerhoudende sedimenten
worden andere sedimenten afgezet – relevant?):
‒ druk → verharding van sedimenten
